Ολοκληρώθηκε η άτυπη πενταμερής σύνοδος της Νέας Υόρκης για το Κυπριακό.
Στην πρώτη φάση της ολομέλειας που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη τόσο ο Γενικός Γραμματέας όσο και οι πέντε επικεφαλής ανέπτυξαν τις θέσεις τους εκτενώς. Το πρώτο μέρος της διάσκεψης κράτησε γύρω στις δύο ώρες. Ακολούθησε δείπνο και μετά συνεχίστηκε η σύνοδος η οποία ολοκληρώθηκε λίγο μετά τις 23:35 το βράδυ.
Σε δηλώσεις του ο Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε πως η άτυπη συνάντηση για την Κύπρο που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη ήταν εποικοδομητική. «Υπήρξε πρόοδο στις έξι πρωτοβουλίες που συμφώνησαν τον Μάρτιο για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Από τις έξι πρωτοβουλίες έχουν επιτευχθεί τέσσερις», ανέφερε σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της διάσκεψης.
Συγκεκριμένα, όπως είπε, από τις έξι αυτές πρωτοβουλίες, οι τέσσερις που έχουν υλοποιηθεί είναι:
- η σύσταση τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία,
- πρωτοβουλίες για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στις περιοχές εξόρυξης,
- η αποκατάσταση νεκροταφείων,
- ενώ θα συναφθεί συμφωνία για την αποναρκοθέτηση μόλις καθοριστούν οι τελικές τεχνικές λεπτομέρειες.
Οι συζητήσεις θα συνεχιστούν για τις δύο υπόλοιπες πρωτοβουλίες:
- το άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης
- ηλιακή ενέργεια στη νεκρή ζώνη.
Επιπλέον, κατέληξαν σε κοινή συνεννόηση σχετικά με:
- ένα συμβουλευτικό όργανο για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών
- την ανταλλαγή πολιτιστικών αντικειμένων
- μια πρωτοβουλία για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα
- την αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά.
Ο ΓΓ είπε πως είναι κοντά σε συμφωνία στο θέμα των σημείων διέλευσης και ερωτηθείς σχετικά εξήγησε πως υπάρχει ένα ζήτημα σχετικά με τη διαδρομή ενός από αυτά, το οποίο θα συζητηθεί περαιτέρω.
Συμφωνήσαμε, πρόσθεσε, ότι θα γίνει μια κοινή συνάντηση με τους ηγέτες κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου του ΟΗΕ, και θα υπάρξει μια άλλη άτυπη συνάντηση στην παρούσα μορφή αργότερα φέτος.
Πρόσθεσε πως στο τραπέζι τέθηκαν τέσσερα νέα ΜΟΕ προς συζήτηση. Υπάρχει μακρύς δρόμος ακόμα, είπε, ωστόσο είναι χαρούμενος για τα βήματα που έχουν γίνει, αν και θα ήθελε περισσότερα.
Σε ερώτηση εάν αυτή είναι η αρχή για έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων, είπε ότι «αυτή είναι μια σύνθετη διαδικασία. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις από τις δύο πλευρές σε σχέση με μια λύση στο πρόβλημα της Κύπρου. Αλλά νομίζω ότι χτίζουμε, βήμα προς βήμα, εμπιστοσύνη και δημιουργούμε τις συνθήκες για να κάνουμε συγκεκριμένα πράγματα προς όφελος του κυπριακού λαού, και, με απόλυτη συναίνεση, ότι αυτή η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί».
ΠτΔ: Προς την ορθή κατέυθυνση τα αποτελέσματα
Με τη σειρά του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, σε δηλώσεις του είπε πως θεωρεί τα αποτελέσματα της διάσκεψης προς την ορθή κατεύθυνση, κάνοντας παράλληλα λόγο για «σημαντικά αποτελέσματα». “Μπορούσαν να υπάρξουν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα, αν υπήρχε η αναγκαία πολιτική βούληση. Βλέπουμε μία μικρή αλλά σημαντική πρόοδο προς την κατέυθυνση του μεγάλου στόχου που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών. Θεωρώ επίσης σημαντικό το ότι έχει ήδη καθοριστεί το επόμενο ραντεβού των δύο ηγετών με τον Γενικό Γραμματέα, κατά την εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και η επόμενη διευρυμένη συνάντηση αμέσως μετά την εκλογική διαδικασία στις κατεχόμενες περιοχές”.
Μέχρι τότε, είπε, θα συνεχιστεί η προσπάθεια με την Προσωπική Απεσταλμένη του ΓΓ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, τόσο σε σχέση με τα οδοφράγματα, όσο και για κάποιες άλλες ιδέες που, όπως είπε, ακούστηκαν σήμερα.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε σχετικά την εισήγηση για τη Συμβουλευτική Επιτροπή από την Κοινωνία των Πολιτών, αλλά και την ιδέα για ανταλλαγή πολιτιστικού πλούτου που, όπως είπε, έγιναν αποδεκτές. «Εισηγηθήκαμε και άλλες 4-5 ιδέες» για τις οποίες, συνέχισε, «δυστυχώς δεν υπήρξε ανταπόκριση από τουρκικής πλευράς».
Για το θέμα της διάνοιξης των οδοφραγμάτων είπε ότι η ε/κ πλευρά αποδέχτηκε την εισήγηση της τ/κ πλευράς για άνοιγμα της Μιας Μηλιάς και της Λουρουτζίνας, αναμένοντας ανταπόκριση της τουρκικής πλευράς. Είπε ότι έγινε αρκετή συζήτηση σε σχέση με το οδόφραγμα από την Αθηένου στην Αγλαντζιά και «υπήρξε κάποια πρόοδος», ωστόσο ανέφερε πως η τουρκική πλευρά δεν ήταν σήμερα σε θέση να πάρει τελικές αποφάσεις καθώς χρειάζεται η συγκατάθεση του τουρκικού στρατού, κάτι που όπως είπε, ισχύει και για τα Κόκκινα.
Η συζήτηση συνεχίζεται είπε, ενώ σημείωσε πως πραγματοποιήθηκε στόχος που τέθηκε, να υπάρξει δηλαδή πρόοδος στα μέτρα που αποφασίστηκαν στην προηγούμενη άτυπη διευρυμένη συνάντηση στη Γενεύη.
“Θέλαμε να υπάρξουν νέες προτάσεις και να καθοριστούν νέα ραντεβού. Αυτά έγιναν”, είπε.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε στις δηλώσεις του τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, τον Υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για θέματα Ευρώπης του Ηνωμένου Βασιλείου και τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών, καθώς, όπως είπε «κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, ξεκάθαρα και ως απάντηση στις προσεγγίσεις του κ. Τατάρ αλλά και του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών περί έλλειψης κοινού εδάφους, ξεκαθάρισαν ότι είναι απόλυτα δεσμευμένοι από τα ψηφίσματα» και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Χαρακτήρισε σημαντική, μέσα στο πλαίσιο της συζήτησης, τη δέσμευσή τους στη μορφή λύσης του Κυπριακού, στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Ευχαρίστησε επίσης την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που πριν από την έναρξη των συζητήσεων έστειλαν «ξεκάθαρα δημόσια μηνύματα σε σχέση με την δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει για επανέναρξη των συνομιλιών και επίλυση του Κυπριακού».
«Η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και σήμερα εκδηλώθηκε με τις δημόσιες τοποθετήσεις της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έχουν ιδιαίτερη, καθοριστική σημασία» τόνισε.
Απαντώντας σε ερώτηση ως προς την συζήτηση της ουσίας του Κυπριακού και πότε αναμένεται να γίνει αυτό, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξέφρασε τη θέση πως «δεν πρέπει να ξεφύγουμε από την μεγάλη εικόνα, από την ουσία του Κυπριακού, που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά», προσθέτοντας πως «αυτό δεν κατέστη εφικτό λόγω της γνωστής θέσης της τουρκικής πλευράς».
Αναφέρθηκε εκ νέου στη σημασία της παρέμβασης του ΓΓ του ΟΗΕ και του Βρετανού Υπουργού Ευρώπης, σε σχέση με το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού. «Αυτά τα βήματα που γίνονται έχουν τη δική τους σημασία» είπε αναφερόμενος στα όσα αποφασίστηκαν κατά τη συνάντηση, για να προσθέσει ότι «δεν είναι το βασικό ζητούμενο, που είναι η επανέναρξη των συνομιλιών».
Σε άλλη ερώτηση, είπε ότι «σήμερα δεν ακούσαμε κάτι διαφορετικό από τον κ. Φιντάν σε σχέση με τις γνωστές δημοσιές δηλώσεις της Τουρκίας».
Αναφέρθηκε στη συνάντηση που είχε με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών μετά το δείπνο της Τετάρτης, η οποία διήρκεσε σχεδόν μία ώρα, λέγοντας πως άγγιξε τρία θέματα, «το Κυπριακό, τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας σε σχέση με την ΕΕ αλλά και τις ευρωτουρκικές σχέσεις και την επιθυμία της Τουρκίας για συγκεκριμένες θετικές εξελίξεις».
Ερωτηθείς αν αναμένονται κινήσεις της Άγκυρας στο Κυπριακό για να εξασφαλίσει πρόοδο στα Ευρωτουρκικά, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι «όλα αυτά θα κριθούν στην πράξη. Μπορεί να ακούγονται πολλά, να λέγονται άλλα τόσα, αλλά στο τέλος της ημέρας όλοι μας, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, κρινόμαστε από τις πράξεις μας».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη «έγινε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, αντηλλάγησαν απόψεις. Είναι σημαντικό ότι γίνεται αυτός ο διάλογος που δεν γινόταν στο παρελθόν και αυτός ο διάλογος θα συνεχιστεί».
Το μήνυμα, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είναι ότι όταν ξεκινούσε αυτή η προσπάθεια την 1η Μαρτίου το 2023, λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις της τουρκικής πλευράς, κανείς δεν θεωρούσε ότι θα γίνει οποιαδήποτε συνάντηση αν δεν γίνουν αποδεκτά τα περί απευθείας εμπορίου, κυριαρχικής ισότητας και ούτω καθεξής.
Είπε ότι έχουμε καταφέρει σε αυτό το πλαίσιο, όχι μόνο να γίνουν οι δύο συναντήσεις, αλλά και να καθοριστούν τα επόμενα βήματα και να συζητούμε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, να συζητούμε με την Τουρκία, να έχουμε την ουσιαστική εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και με την επιστολή των δύο Προέδρων στην πρώτη διάσκεψη και σήμερα με τις δημόσιες τοποθετήσεις τους – τον διορισμό του προσωπικού απεσταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Ξέρουμε τι θέλουμε να πετύχουμε, ξέρουμε τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε και με έναν διεκδικητικό ρεαλισμό θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατό για να πετύχουμε το στόχο μας», σημείωσε.
Είχαμε μια εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση, λέει ο Γεραπετρίτης
Είχαμε μια εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση, δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης μετά την άτυπη διευρυμένη συνάντηση, σημειώνοντας παράλληλα ότι το μήνυμα μιας ενιαίας Κύπρου είναι σήμερα αναγκαίο στον κόσμο, ο οποίος βιώνει εμφύλιους σπαραγμούς, βιώνει πολέμους και βιώνει ένα μεγάλο επίπεδο μισαλλοδοξίας.
Σε δήλωσή του στην ΕΡΤ η οποία αναρτάται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε ότι «οκτώ χρόνια μετά το Crans Montana και την αδράνεια που έφερε σε σχέση με το Κυπριακό, είναι εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι πλέον το Κυπριακό βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του ΓΓ του ΟΗΕ, ο οποίος τοποθέτησε Προσωπική Απεσταλμένη, έτσι ώστε να μπορεί να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις αυτές».
«Είχαμε μια εξαιρετικά παραγωγική συζήτηση», είπε.
Αναλάβαμε, πρόσθεσε, «να αξιολογήσουμε τα θετικά μέτρα, τα οποία είχαν αποφασιστεί στη Γενεύη πριν από μερικούς μήνες».
Σύμφωνα με τον κ. Γεραπετρίτη, «διαπιστώθηκε ότι υπήρξε ολοκλήρωση των μέτρων αυτών σε τέσσερα από τα έξι κεφάλαια. Και ήδη προστέθηκαν τέσσερα ακόμα για να μπορέσει να συνεχιστεί αυτή η πορεία για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία θα δημιουργήσουν ένα πρόσφορο έδαφος για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε μια πιο ουσιαστική συζήτηση σε σχέση με μια ενιαία Κύπρο, η οποία θα κινείται στο πλαίσιο των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».
«Το μήνυμα μιας ενιαίας Κύπρου είναι σήμερα αναγκαίο στον κόσμο, ο οποίος βιώνει εμφύλιους σπαραγμούς, βιώνει πολέμους και βιώνει ένα μεγάλο επίπεδο μισαλλοδοξίας», σημείωσε.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας είπε επίσης ότι «είναι ιδιαίτερα σημαντικό η ελληνική κυβέρνηση, σε σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία, να συνεχίσει αυτή τη μεγάλη προσπάθεια, τον εθνικό στόχο που είναι η επανένωση της Μεγαλονήσου».
Επανέλαβε την προσήλωση στα ψηφίσματα των ΗΕ ο Πρόεδρος
Νωρίτερα, κατά τη διάρκεια διμερούς συνάντησης, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ευχαρίστησε τον Γενικό Γραμματέα για την προσωπική του δέσμευση στην προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών και για τη σύγκληση της πολυμερούς συνάντησης, σε μια περίοδο διεθνών εξελίξεων και προκλήσεων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τόνισε εκ νέου την ετοιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν το 2017 και υπογράμμισε την προσήλωση ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ και στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της διαδικασίας για επίλυση του Κυπριακού.
Μετά τη διμερή συνάντηση ακολούθησε η Ολομέλεια της πολυμερούς συνάντησης στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών.
Στο μεταξύ, της ολομέλειας της άτυπης διάσκεψης προηγήθηκαν χωριστές συναντήσεις του Γενικού Γραμματέα με των Ηνωμένων Εθνών με τις πέντε αντιπροσωπείες.
Στη ολομέλεια της διάσκεψης συμμετείχαν ο ΓΓ των ΗΕ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, οι Υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, ως επικεφαλής των αντιπροσωπειών τους.
Συναντήσεις με Γκουτέρες και Βρετανό Υφυπουργό Ευρώπης είχε ο Τατάρ
Χωρίς να προβεί σε δηλώσεις ολοκλήρωσε τις συναντήσεις του το απόγευμα, ώρα Κύπρου, με τον ΓΓ του ΟΗΕ και τον Βρετανό Υφυπουργό Ευρώπης στην Νέα Υόρκη ο Τ/κ ηγέτης.
Όπως μεταδίδεται στα κατεχόμενα, ανακοίνωση της «προεδρίας» αναφέρει ότι ο κ. Τατάρ είδε πρώτα τον κ. Γκουτέρες και στη συνάντηση αυτή, η οποία πραγματοποιήθηκε στο κεντρικό κτίριο του ΟΗΕ, τον συνόδευαν ο «υπουργός εξωτερικών» Ταχσίν Ερτουγρούλογλου, ο ειδικός εκπρόσωπός του Γκιουνές Ονάρ, η νομική σύμβουλος Σουλέν Καραμπατσάκ, η συντονίστρια ΜΟΕ και «διμερών Τεχνικών Επιτροπών» Σενιχά Μπιράντ Τσινάρ και ο ειδικός σύμβουλος για διεθνείς σχέσεις και διπλωματία Χουσεΐν Ισικσάλ.
Ακολούθησε η συνάντηση με τον κ. Ντάουτι, στην οποία τον Ερσίν Τατάρ συνόδευε ο κ. Ονάρ.
Παρεμβάσεις από τους Θεσμούς της ΕΕ
Οι επικεφαλής των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με παρεμβάσεις τους διαμήνυσαν προς την πλευρά του ΟΗΕ και όλων των εμπλεκομένων ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες στο Κυπριακό.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, με ανάρτησή του στο Χ τόνισε πως “η ΕΕ παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην επανένωση της Κύπρου, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αρχές της ΕΕ”.
Ο Αντόνιο Κόστα ανέφερε ότι υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών και του ΓΓ Αντόνιο Γκουτέρες με στόχο μια διευθέτηση κατόπιν διαπραγματεύσεων και ευχήθηκε κάθε επιτυχία στη σημερινή συνάντηση.
Είχε προηγηθεί ανάλογη παρέμβαση από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ τόνισε πως η ΕΕ παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην επανένωση της Κύπρου, πλήρως σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές, τις αξίες και τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφέρει επίσης ότι η ΕΕ υποστηρίζει σθεναρά τις προσπάθειες του ΓΓ ΟΗΕ και της προσωπικής του απεσταλμένης για την επανέναρξη των συνομιλιών.
Τονίζει παράλληλα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει και προσθέτει: «Είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε ενεργά και να εντείνουμε τις προσπάθειες της για στήριξη της διαδικασίας υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών».
Ενώ σημειώνει μεταξύ άλλων η στήριξη στην προσπάθεια του ΟΗΕ θα είναι και μέσω της ενεργού συμμετοχής του ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν.
Λίγο μετά τις 19:00 ώρα Κύπρου ξεκίνησε η Ολομέλεια της πολυμερούς συνάντησης για το Κυπριακό στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, η οποία ολοκληρώθηκε λίγο μετά τις 23:30.
