Ο κεντρικός ήρωας του Πάνου Αμυρά προσπαθεί να μη χάσει την ανθρωπιά του σε εποχές που κυριαρχούσαν η απανθρωπιά, οι κτηνωδίες των ναζί, οι προδοσίες και ο εμφύλιος σπαραγμός. Με το «Φιλί του Δεκέμβρη» ο συγγραφέας ολοκληρώνει την τριλογία της Κατοχής και μας ταξιδεύει σε μια δραματική ιστορική περίοδο της Ελλάδας.
– Τι είναι αυτό που σας ιντριγκάρει στο αστυνομικό μυθιστόρημα; Το αστυνομικό μυθιστόρημα ιντριγκάρει και κερδίζει διαρκώς αναγνώστες, γιατί η γραφή του δεν έμεινε στάσιμη, αντιθέτως εξελίσσεται στην πορεία του χρόνου. Από το «καθαρόαιμο» αστυνομικό, δηλαδή το ποιος έκανε τον φόνο, οι συγγραφείς του συγκεκριμένου είδους έχουν περάσει σε μία νέα διάσταση. Εμβαθύνουν στα γεγονότα, αναπλάθουν εποχές, αποτυπώνουν τις τάσεις της κοινωνίας, αναλύουν τα αίτια που προκαλούν τις πιο αποτρόπαιες πράξεις, όπως είναι μία δολοφονία. Η αστυνομική λογοτεχνία δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από άλλες κατηγορίες μυθιστορημάτων, γιατί απεικονίζει ένα πρόσωπο, πολλές φορές σκοτεινό, της κοινωνίας.
– Στα βιβλία σας έως τώρα ασχοληθήκατε με δύσκολες περιόδους στην Ελλάδα. Πώς επιλέξατε αυτή τη φορά να εστιάσετε στην περίοδο του Εμφυλίου; Πράγματι, η περίοδος των Δεκεμβριανών στην Αθήνα του 1944 ήταν μία δραματική εποχή, που ακόμη και σήμερα προκαλεί εντάσεις και έριδες. Όμως δεν θα ήθελα να την προσπεράσω σαν να μη συνέβη ποτέ. Στην τριλογία της Κατοχής, που ξεκίνησε με τον «Λιμό» τον χειμώνα του 1941, συνεχίσθηκε με τα «Λύτρα» το φθινόπωρο του 1943 και ολοκληρώθηκε με το «Φιλί του Δεκέμβρη» στα τέλη του 1944, επιδιώκω να τοποθετώ τον ήρωά μου σε δύσκολες καταστάσεις, γιατί κάποιοι τις βίωσαν και έδρασαν με βάση τη συνείδησή τους απέναντι στην πατρίδα.
– Ο ήρωας σας Νίκος Αγραφιώτης βρίσκεται μπροστά σε ηθικά διλήμματα; Το βασικότερο ηθικό δίλημμα που αντιμετωπίζει ο Αγραφιώτης είναι να μη χάσει την ανθρωπιά του σε εποχές που κυριαρχούσαν η απανθρωπιά, οι κτηνωδίες των ναζί, οι προδοσίες και ο εμφύλιος σπαραγμός. Με βάση τον δικό του ηθικό κώδικα επιχειρεί να σχοινοβατήσει ανάμεσα στην αγάπη και στον διχασμό ενώ πάντα καλείται να λύσει πολύπλοκες αστυνομικές υποθέσεις. Το γεγονός ότι δεν διαθέτει «υπεράνθρωπες ιδιότητες» αλλά είναι ένας άνθρωπος της διπλανής πόρτας τον καθιστά οικείο στους αναγνώστες και ελπίζω ότι κερδίζει την προσοχή τους.
– Ποιο είναι το πιο σημαντικό στοιχείο που ανέδειξε η έρευνά σας; Όλοι γνωρίζαμε ότι ακόμη και στις πιο δραματικές στιγμές της Κατοχής υπήρχαν άνθρωποι που έβαζαν το γενικό καλό πάνω από το ατομικό τους συμφέρον ή ακόμη και πάνω από τη ζωή τους. Με την έρευνά μου διαπίστωσα ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους θαυμάσιους πατριώτες παραμένουν άγνωστοι στο ευρύ κοινό, δεν επιδίωξαν να εξαργυρώσουν τη δράση τους, ούτε όμως και η Πολιτεία τους τίμησε όπως θα άρμοζε σε πραγματικούς ήρωες.
– Ποιο βιβλίο που διαβάσατε πρόσφατα ξεχωρίζετε; Μελετώ προσεκτικά το βιβλίο 1922 – Η χρονιά που άλλαξε τον κόσμο του Νικ Ρένισον, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. Εκατό χρόνια μετά, το 1922 αποτελεί μια χρονιά οδύνης για τον Ελληνισμό αλλά κι έναν σταθμό για την παγκόσμια ιστορία.
maria.panayiotou@phileleftheros.com
Ελεύθερα, 20.2.2022.
