«Το χρυσό βραχιόλι, για μένα, είναι η ειρηνική επανάσταση που συντελέστηκε στην Ελλάδα τον 20ό και τον 21ο αιώνα. Μια επανάσταση με όπλο τις σπουδές και τα γράμματα, που άλλαξε τη χώρα».
Ποια ήταν η αφετηρία για το νέο σας βιβλίο «Το χρυσό βραχιόλι»;
Το χρυσό βραχιόλι είναι ένα βιβλίο με αληθινές ιστορίες ανθρώπων που ήταν οι πρώτοι στην οικογένειά τους που σπούδασαν. Η μαμά μου ήταν ένα τέτοιο παιδί, εκείνη ήταν η αφετηρία. «Χρυσό βραχιόλι» έλεγαν στα χωριά της Μακεδονίας το πτυχίο οι παλιές γιαγιάδες. Ένα πτυχίο για το παιδί. Σ’ αυτό το βιβλίο τρεις γενιές Ελλήνων, η δική μας γενιά, η γενιά των γονιών μας και η γενιά των παιδιών μας –στη συγκεκριμένη ενότητα μάλιστα περιλαμβάνεται και η μαρτυρία μίας Κύπριας φοιτήτριας– αφηγούνται την ιστορία τους και φτιάχνουν ένα μωσαϊκό από φωνές. Σαν τα παλιά μωσαϊκά στα σπίτια που μεγαλώσαμε.
Το χρυσό βραχιόλι είναι ένα βιβλίο με αληθινές ιστορίες ανθρώπων που ήταν οι πρώτοι στην οικογένειά τους που σπούδασαν. Η μαμά μου ήταν ένα τέτοιο παιδί, εκείνη ήταν η αφετηρία. «Χρυσό βραχιόλι» έλεγαν στα χωριά της Μακεδονίας το πτυχίο οι παλιές γιαγιάδες. Ένα πτυχίο για το παιδί. Σ’ αυτό το βιβλίο τρεις γενιές Ελλήνων, η δική μας γενιά, η γενιά των γονιών μας και η γενιά των παιδιών μας –στη συγκεκριμένη ενότητα μάλιστα περιλαμβάνεται και η μαρτυρία μίας Κύπριας φοιτήτριας– αφηγούνται την ιστορία τους και φτιάχνουν ένα μωσαϊκό από φωνές. Σαν τα παλιά μωσαϊκά στα σπίτια που μεγαλώσαμε.
Τρεις γενιές Ελλήνων αφηγούνται τις ιστορίες τους. Τι κρατάτε από αυτές τις μαρτυρίες;
Τη ζωντάνια και την αυθεντικότητά τους. Ατόφιες αλήθειες ανθρώπων που βρέθηκαν σε σταυροδρόμια, είχαν να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, έπρεπε να πάρουν αποφάσεις, σε μια εποχή που όλοι τους διαμόρφωναν ταυτότητα και γίνονταν ο εαυτός τους. Άλλωστε το ξέρουμε, αλλά συχνά το ξεχνάμε: Δεν μπορείς να συναγωνιστείς τη ζωή, εκείνη γράφει τις καλύτερες ιστορίες. Το χρυσό βραχιόλι, για μένα, είναι η ειρηνική επανάσταση που συντελέστηκε στην Ελλάδα τον 20ό και τον 21ο αιώνα. Μια επανάσταση με όπλο τις σπουδές και τα γράμματα, που άλλαξε τη χώρα. Άνθρωποι που πάλεψαν και άλλαξαν ζωή.
Τη ζωντάνια και την αυθεντικότητά τους. Ατόφιες αλήθειες ανθρώπων που βρέθηκαν σε σταυροδρόμια, είχαν να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, έπρεπε να πάρουν αποφάσεις, σε μια εποχή που όλοι τους διαμόρφωναν ταυτότητα και γίνονταν ο εαυτός τους. Άλλωστε το ξέρουμε, αλλά συχνά το ξεχνάμε: Δεν μπορείς να συναγωνιστείς τη ζωή, εκείνη γράφει τις καλύτερες ιστορίες. Το χρυσό βραχιόλι, για μένα, είναι η ειρηνική επανάσταση που συντελέστηκε στην Ελλάδα τον 20ό και τον 21ο αιώνα. Μια επανάσταση με όπλο τις σπουδές και τα γράμματα, που άλλαξε τη χώρα. Άνθρωποι που πάλεψαν και άλλαξαν ζωή.
Οι εποχές που έζησαν αυτοί οι άνθρωποι σε τι ήταν καλύτερες από τη σημερινή;
Μιλώντας για τη γενιά των γονιών μας, δεν ξέρω αν ήταν καλύτερες εποχές, σίγουρα πάντως ήταν διαφορετικές. Οι άνθρωποι είχαν να παλέψουν με τη φτώχεια, έκαναν χιλιόμετρα για να πάνε σχολείο… Είχαν κίνητρο, το ισχυρότερο καύσιμο. Γονείς που έκοψαν από την μπουκιά τους, χτύπησαν το χέρι στο τραπέζι και είπαν «το παιδί θα σπουδάσει». Με αυτές τις ιστορίες αντικρίζονται οι ιστορίες της δικής μας γενιάς, αλλά και της γενιάς των παιδιών μας. Κορίτσια και αγόρια που μεγάλωσαν μέσα στην κρίση. Κάνουν όνειρα, παλεύουν για το καλύτερο.
Μιλώντας για τη γενιά των γονιών μας, δεν ξέρω αν ήταν καλύτερες εποχές, σίγουρα πάντως ήταν διαφορετικές. Οι άνθρωποι είχαν να παλέψουν με τη φτώχεια, έκαναν χιλιόμετρα για να πάνε σχολείο… Είχαν κίνητρο, το ισχυρότερο καύσιμο. Γονείς που έκοψαν από την μπουκιά τους, χτύπησαν το χέρι στο τραπέζι και είπαν «το παιδί θα σπουδάσει». Με αυτές τις ιστορίες αντικρίζονται οι ιστορίες της δικής μας γενιάς, αλλά και της γενιάς των παιδιών μας. Κορίτσια και αγόρια που μεγάλωσαν μέσα στην κρίση. Κάνουν όνειρα, παλεύουν για το καλύτερο.
Από τα έως τώρα διαβάσματά σας ποια κρίνετε ως πιο σημαντικά;
Διαβάσματα που με διαμόρφωσαν είναι τα παραμύθια που διάβαζα μικρή, ορισμένα δημοτικά τραγούδια και μερικά ανεξίτηλα ποιήματα. Σίγουρα ο Καβάφης, αλλά και ο Όμηρος που είναι η αρχή των πάντων. Η Βιρτζίνια Γουλφ. Να μην ξεχάσω τα μυθιστορήματα του 19ου αιώνα!
Διαβάσματα που με διαμόρφωσαν είναι τα παραμύθια που διάβαζα μικρή, ορισμένα δημοτικά τραγούδια και μερικά ανεξίτηλα ποιήματα. Σίγουρα ο Καβάφης, αλλά και ο Όμηρος που είναι η αρχή των πάντων. Η Βιρτζίνια Γουλφ. Να μην ξεχάσω τα μυθιστορήματα του 19ου αιώνα!
Ποιο είναι το στοίχημα κάθε φορά που αρχίζετε να γράφετε ένα βιβλίο;
Να είναι διαφορετικό από το προηγούμενο. Να μου μαθαίνει καινούργια πράγματα. Να με κάνει καλύτερη συγγραφέα.
Να είναι διαφορετικό από το προηγούμενο. Να μου μαθαίνει καινούργια πράγματα. Να με κάνει καλύτερη συγγραφέα.
Ποια βιβλία που διαβάσατε πρόσφατα θα προτείνατε σε άλλους βιβλιόφιλους;
«Το αρχείο των χαμένων παιδιών» της Valeria Louiselli, με θέμα τα ασυνόδευτα παιδιά-μετανάστες. Το 4, 3, 2, 1 του Paul Auster. Ένα μεγάλο συγγραφικό επίτευγμα και, την ίδια στιγμή, μια ιστορία που δεν μπορείς να αφήσεις απ’ τα χέρια σου.
«Το αρχείο των χαμένων παιδιών» της Valeria Louiselli, με θέμα τα ασυνόδευτα παιδιά-μετανάστες. Το 4, 3, 2, 1 του Paul Auster. Ένα μεγάλο συγγραφικό επίτευγμα και, την ίδια στιγμή, μια ιστορία που δεν μπορείς να αφήσεις απ’ τα χέρια σου.
Εκδ. Μεταίχμιο
Σελ. 384
Τιμή: €13,95
Φιλελεύθερα, 28.6.2020.
