Αυτό κι αν αποτελεί είδηση. 144 χρόνια μετά την τοποθέτηση της πρώτης πέτρας στο οικοδόμημα, τελειώνει το 2026, η εκκλησία της Σαγράδα Φαμίλια, 100 χρόνια μετά τον θάνατο του αρχιτέκτονα που την σχεδίασε, Αντόνι Γκαουντί. Κι η Βαρκελώνη αναμένεται να χτυπήσει χαρούμενα της καμπάνες.
Ο Σαλβαδόρ Νταλί την περιέγραψε ως «τρομακτική ομορφιά», ενώ ο Τζορτζ Όργουελ την χαρακτήρισε ως «ένα από τα πιο φρικτά κτήρια στον κόσμο». Τα εκατομμύρια των τουριστών όμως, που συρρέουν κάθε χρόνο στη Βαρκελώνη για να δουν το σημαντικότερο έργο του Γκαουντί, δεν συμμερίζονται τις απόψεις αυτές. Για τούτο και οι αρχές της Βαρκελώνης, διαχρονικά, κατέλαβαν τεράστιες προσπάθειες ώστε να ολοκληρωθεί ο ναός της Sagrada Familia, η ανέγερση του οποίου ξεκίνησε το 1882.
Και πριν λίγες μέρες, μετά από πολλά σκαμπανεβάσματα, ανακοινώθηκε πως το έργο θα ολοκληρωθεί το 2026, με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τον θάνατο του αρχιτέκτονα της. Με μια διευκρίνηση: Αν και το κτίριο πρόκειται να ολοκληρωθεί, οι εργασίες για τα γλυπτά και τις διακοσμητικές λεπτομέρειες και, πάνω απ’ όλα, μια αμφιλεγόμενη σκάλα που οδηγεί σε αυτό που τελικά θα είναι η κύρια είσοδος, αναμένεται να συνεχιστούν μέχρι το 2034. Εξάλλου όπως είχε πει κι ο ίδιος ο Γκαουντί όταν ρωτήθηκε για το χρονικό πλαίσιο ολοκλήρωσης του περίτεχνου και πολύπλοκου έργου, είχε πει: «Ο πελάτης μου δεν βιάζεται».
Ο Γκαουντί σχεδίασε την τεράστια εκκλησία με 18 κωδωνοστάσια, 12 από τα οποία έχουν ολοκληρωθεί. Οι τελευταίοι έξι πύργοι βρίσκονται υπό κατασκευή, συμπεριλαμβανομένου του κεντρικού κωδωνοστασίου ύψους 170 μέτρων, το οποίο με την ολοκλήρωσή του θα κάνει τη Sagrada Familia την ψηλότερη εκκλησία στον κόσμο, που θα υψώνεται σχεδόν 10 μέτρα ψηλότερα από το Ulm Minster στη Γερμανία. «Το παρεκκλήσι της Κοίμησης της Θεοτόκου αναμένεται να τελειώσει το 2025 και ο πύργος του Ιησού Χριστού το 2026», ανακοίνωσε το Ίδρυμα La Sagrada Familia.
Ο ναός έχει μια μακρά και πολύπλοκη ιστορία κατασκευής. Η ανέγερση της ξεκίνησε το 1882 αλλά μέχρι το 1926 που Γκαουντί πέθανε, σε ηλικία 73 ετών, χτυπημένος από τραμ, εκτιμάται ότι μόνο το 10-15% του έργου είχε κατασκευαστεί. Η κατασκευή της διακόπηκε στο τέλος της δεκαετίας του ’30 από τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, όταν τα περισσότερα από τα σχέδια και τα μοντέλα του Γκαουντί, καταστράφηκαν. Τα τρέχοντα σχέδια βασίζονται σε σωζόμενα και ανακατασκευασμένα μοντέλα, καθώς και σε επανασχεδιασμένες προσαρμογές του πρωτοτύπου. Πολλές από τις τεχνικές λεπτομέρειες του τρόπου υλοποίησης του σχεδίου του Γκαουντί έγιναν αργότερα από τον Νεοζηλανδό αρχιτέκτονα Mark Burry.
Οι εργασίες καθυστέρησαν περαιτέρω κατά τη διάρκεια της πανδημίας, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων και της ισχνής επισκεψιμότητας, καθώς τα εισιτήρια των τουριστών χρηματοδοτούν σε αρκετά μεγάλο βαθμό το έργο. Υπολογίζεται πως δέχεται 5 περίπου εκατομμύρια επισκέπτες τον χρόνο οι οποίοι καταβάλλουν 25-40 ευρώ είσοδο.
Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η κατασκευή της εισόδου στο μνημείο, μέσω μιας σκάλας. Όταν ξεκίνησαν οι εργασίες, η περιοχή γύρω ήταν γεωργική γη, αλλά στη συνέχεια η πόλη μεγάλωσε γύρω από την εκκλησία. Η σκάλα, θα εκτείνεται σε δύο μεγάλα τετράγωνα της πόλης, κάτι που σημαίνει την απομάκρυνση περίπου 1.000 οικογενειών και επιχειρήσεων. Ορισμένοι μελετητές του Γκαουντί αμφισβητούν ότι η εν λόγω σκάλα ήταν πάντα μέρος του σχεδίου του αρχιτέκτονα, αλλά εκπρόσωποι του Ιδρύματος υποστηρίζουν πως «το σχέδιο που παρουσιάστηκε στην τοπική αρχή το 1915, το οποίο υπέγραψε ο Γκαουντί, περιλαμβάνει τη σκάλα».
Ο ριζοσπαστικός σχεδιασμός της Σαγράδα, που ενσωματώνει στοιχεία γοτθικού ρυθμού, αρ νουβό και μοντερνισμού, αποτελεί μέρος της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, μαζί με άλλα έξι κτίρια του Γκαουντί στη Βαρκελώνη.
