Αναδρομική έκθεση του πρωτοπόρου Κύπριου καλλιτέχνη Βίκτωρα Ν. Ιωαννίδη (1903-1984) φιλοξενεί από την Τρίτη 25 Οκτωβρίου το Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα στον εκθεσιακό του χώρο. Την έκθεση με τίτλο «Η γοητεία του οικείου» διοργανώνουν το Υφυπουργείο Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, το Σπίτι της Κύπρου και το Ίδρυμα Βίκτωρα Ν. Ιωαννίδη.
Η οργάνωση στην Αθήνα της αναδρομικής αυτής έκθεσης του Βίκτωρα Ιωαννίδη ύστερα από 91 χρόνια απουσίας, χαρακτηρίζεται ως μια μεγάλη «μεταθανάτια» επιστροφή του στην πόλη που του έδωσε τα πρώτα απαραίτητα καλλιτεχνικά εφόδια για τo μακρύ και γόνιμό του ταξίδι στους δρόμους της μακρόχρονης εικαστικής του δημιουργίας.
Τα εγκαίνια της έκθεσης, η οποία τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, τελεί η Πρώτη Κυρία Άντρη Αναστασιάδη την Τρίτη 25 Οκτωβρίου στις 7.30μ.μ.. Η έκθεση, σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Ελένης Σ. Νικήτα, θα διαρκέσει μέχρι τις 25 Νοεμβρίου.
Τα 89 έργα που παρουσιάζονται σκιαγραφούν την μακρόχρονη καλλιτεχνική πορεία, ενός από τους σημαντικότερους Κύπριους ζωγράφους του 20ού αιώνα. Ενός σκαπανέως καλλιτέχνη, ο οποίος συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων, οι οποίοι με προσωπικές θυσίες έθεσαν τα θεμέλια της έντεχνης κυπριακής εικαστικής δημιουργίας.
Ο Βίκτωρ Ιωαννίδης σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από το 1923 έως το 1929, εγκαινιάζοντας τους στενούς και μακροχρόνιους καλλιτεχνικούς δεσμούς που συνδέουν μέχρι σήμερα την Κύπρο με την Ελλάδα. Είχε καθηγητές τους Γεώργιο Ιακωβίδη, Σπυρίδωνα Βικάτο και Νίκο Λύτρα, και συμφοιτητές, μεταξύ άλλων, τους Γιώργο Ζογγολόπουλο, Σπύρο Βασιλείου και Αλέκο Κοντόπουλο. Καθόλα τα χρόνια της παραμονής του στην Αθήνα εργαζόταν ως σκιτσογράφος και γελοιογράφος σε διάφορες αθηναϊκές εφημερίδες και από το 1929 που περάτωσε τις σπουδές του μέχρι το 1931 που επέστρεψε στην Κύπρο συνεργάστηκε ως εικονογράφος με την Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια.
Επιστρέφοντας στην Κύπρο, ανέπτυξε μια έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα. Αξιοποιώντας τα εφόδια με τα οποία τον προίκισε η μαθητεία του στη Σχολή Καλών Τεχνών, χάραξε τη δική του εικαστική πορεία, ερευνώντας και εφαρμόζοντας εναλλακτικούς τρόπους και τεχνικές για την ανάδειξη της φωτεινότητας και της διαύγειας των χρωμάτων και την επίτευξη ιδιαίτερων φωτισμών.
Τα θέματά του καθημερινά και οικεία καλύπτουν όλες τις θεματογραφικές περιοχές: Την προσωπογραφία, το τοπίο με ή χωρίς την ανθρώπινη παρουσία, τις σκηνές από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, τη νεκρή φύση και το γυμνό. Στόχος του Ιωαννίδη υπήρξε η ανάδειξη της ομορφιάς που κρύβουν ακόμη και τα πιο ταπεινά και οικεία αντικείμενα και οι πιο καθημερινές ανθρώπινες δραστηριότητες, ανάγοντας την αισθητική απόλαυση σε μέγιστο μέλημά του.
Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων απευθύνουν χαιρετισμό ο γιος του καλλιτέχνη, Στέλιος Ιωαννίδης, πρόεδρος του Ιδρύματος Βίκτωρα Ν. Ιωαννίδη, ο πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας Κυριάκος Κενεβέζος και ο Υφυπουργός Πολιτισμού Γιάννης Τουμαζής.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη 10:00-18:00, Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή 10:00-13:00
(Σάββατο και Κυριακή κλειστά), μέχρι 25/11.
Βίκτωρ Ιωαννίδης
Γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1903. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από το 1923 μέχρι το 1929 με καθηγητές τους Γ. Ιακωβίδη, Σπ. Βικάτο και Νικ. Λύτρα και απεφοίτησε με Πτυχίο του Ανωτάτου Τμήματος της Σχολής.
Κατά το διάστημα των Σπουδών του εργάστηκε σαν μόνιμος σκιτσογράφος και συντάκτης σε διάφορα Αθηναϊκά έντυπα: Τον “Ελεύθερο Τύπο” (1923-24) στην “Ελληνική” (1925-29), ως ανταποκριτής στο περιοδικό “Πρόοδος” (1924-26) καθώς και ως εικονογράφος στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, ήταν δε ιδρυτικό μέλος μαζί με τους Φωκίωνα Δημητριάδη, Καστανάκη και Πρωτοπάτση του Συνδέσμου Σκιτσογράφων Αθηναϊκών Εφημερίδων.
Εργάστηκε παράλληλα επίσης ως σχεδιαστής στο Αρχιτεκτονικό και Tεχνικό γραφείο Γ.Α Σούλη και Γ.Α Κων/νίδη.
Το 1931 επέστρεψε στην Κύπρο και τη γενέτειρα του Λεμεσό και εγκαταστάθηκε μόνιμα απορροφημένος σε συστηματικές έρευνες πάνω στα ποικίλα χημικά χρωματικά μείγματα. Ύστερα από επίμονους πειραματισμούς και δοκιμές, κατόρθωσε να ανακαλύψει προσωπικές του τεχνοτροπίες σε “ΤΕΜΠΕΡΑ” με βάση εκείνης των παλιών εργαστηρίων της Ιταλίας.
Τα χρωματικά του μείγματος προετοιμάζονται στην φωτιά και δίνουν το μάξιμουμ της διαφάνειας και φωτεινότητας, η δε υφή των έργων του αφήνει την αίσθηση υφής πορσελάνης. Με την τεχνική αυτή ζωγραφίζει κυρίως νεκρές φύσεις, πορτραίτα και τοπία. Στα έργα του με την τεχνοτροπία αυτή, ιδιαίτερα στις προσωπογραφίες, δίνεται ένα μουσειακό, σκόπιμα πεπαλαιωμένο στυλ.
Επίσης επιδίδεται στο λάδι και ακριλικό και τα θέματα του είναι το κυπριακό τοπίο και οι θαλασσογραφίες, με κύριο χαρακτηριστικό τον φωτεινό υπαιθρισμό ιμπρεσσιονιστικού χαρακτήρα. Αρκετά παραγωγικός είναι και στο σχέδιο με μελάνι και ακουαρέλα. Ταξίδεψε και μελέτησε τέχνη στο Παρίσι και Λονδίνο.
Στην Λεμεσό το 1936 ίδρυσε μαζί με τον Γ. Φασουλιώτη το “Ατελιέ” που ήταν το πρώτο εργαστήριο διακοσμήσεων στην Κύπρο την εποχή εκείνη, ταυτόχρονα δε εξέδιδαν και την επίσης πρώτη στο είδος της σατυρική εφημερίδα το “ΓΕΛΙΟ” (1928-37), όπου ο Βίκτωρ Ιωαννίδης είχε αναλάβει σαν αρχισυντάκτης και σκιτσογράφος. Εργάστηκε σαν Καθηγητής τέχνης σε διάφορες σχολές, Ιδιωτικές και Μέσης Εκπαίδευσης (1931-1966).
Αναλυτικά:
- Από 1931-33 Ιδιωτική Σχολή Αθηναϊδίου Λ/σου.
- Από 1942-48 Λύκειον Λάρνακας.
- Από 1949-66 στο Λανίτειο Γυμνάσιο Λεμεσού
Το 1963 εκπροσώπησε την Κύπρο στη Μπιενάλε Αλεξάνδρειας. Έχει πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης στην Κύπρο και στο εξωτερικό όπως, στην Ελλάδα, στο Παρίσι, Λονδίνο, Αίγυπτο, Ην. Πολιτείες κ.α. καθώς επίσης και σε σχεδόν όλες τις Πανελλήνιες εκθέσεις που οργανώθηκαν μεταξύ 1960-73.
Ο Βίκτωρ Ιωαννίδης είναι ένας από τους πρώτους Κύπριους Ζωγράφους που εξέθεσαν έργα τους για το κοινό, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό να καθιερωθεί ο θεσμός των εκθέσεων στην Κύπρο. Ατομικές εκθέσεις, έκαμε συνολικά 22 από το 1951 μέχρι και τον θάνατο του (1984) τόσο στην Λεμεσό όσο και στις άλλες πόλεις της Κύπρου.
Έργα του ευρίσκονται σε πλείστες ιδιωτικές συλλογές στην Κύπρο, Λονδίνο, Αθήνα, Βιέννη, Παρίσι, Αμερική και Καναδά.
Επίσης έργα του ευρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών (Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου), στην Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου, στην Κρατική Πινακοθήκη Κύπρου, στις Δημοτικές πινακοθήκες Λεμεσού, Λευκωσίας, Αμμοχώστου, Λάρνακας καθώς και σε Κυβερνητικά και Δημόσια κτίρια όπως Προεδρικό, Αρχιεπισκοπή, Βουλή, Υπουργεία Πρεσβείες, Τράπεζες, Μουσείο Πιερίδη κ.α.
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΙΕΣ
- Το 1936 απονέμεται χρυσό μετάλλιο και τιμητικό Δίπλωμα στο Ατελιέ Φασουλιώτη / Ιωαννίδη στην διάρκεια της Βιομηχανικής Έκθεσης στην Λ/σό.
- Το 1962 τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο σε Διεθνή Έκθεση Ανθέων στην Λεμεσό για έργο του με θέμα τα Άνθη.
- Το 1953 τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο στο Παγκύπριο Φεστιβάλ Πλατρών για έργο του που συμμετείχε
- Πίνακας του που απεικονίζει το παλιό λιμάνι της Λεμεσού, κοσμεί ένα γραμματόσημο της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1977.
- Τον Φεβρουάριο του 1984 σε σεμνή τελετή στο Δημοτικό Μέγαρο του απενεμήθη από τον Δήμαρχο το χρυσό μετάλλιο της πόλης σαν επιστέγασμα αλλά και σαν δείγμα αναγνώρισης της πολύπλευρης προσφοράς του στην πολιτιστική και καλλιτεχνική ζωή της Πόλης και γενέτειρας του, Λεμεσού.
- Τον Απρίλιο του 1991 επτά χρόνια μετά το θάνατο του ο Δήμος Λεμεσού έδωσε το όνομα του καλλιτέχνη, σε δημόσια πλατεία στην Οδό Αρχ. Μακαρίου Γ΄226 (σχεδόν απέναντι από το σπίτι που έζησε ο καλλιτέχνης) όπου φιλοτεχνήθηκε και η προτομή του εκλιπόντος, τα αποκαλυπτήρια της οποίας έγιναν την 21ην Απριλίου 1991 από τον Υπουργό Παιδείας Χριστόφορο Χριστοφίδη.
Ο Βίκτωρας Ιωαννίδης ήταν ο πρώτος Κύπριος μαθητής που απεφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, η δε πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής που έγινε στην Κύπρο από Κύπριο ζωγράφο ήταν του ιδίου το 1956, προσδίδοντας στον ίδιο του χαρακτηρισμό του “πρώτου σκυταλοδρόμου της εικαστικής κίνησης στην Κύπρο”.
Ο Βίκτωρας Ιωαννίδης μαζί με τους Αδαμάντιο Διαμαντή, Τηλέμαχο Κάνθο, Γεώργιο Πολ. Γεωργίου, Ιωάννη Κισσονέργη και Σόλων Φραγκουλίδη, συγκαταλέγονται στην γενιά των καλλιτεχνών που έδρασε τις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, και έθεσαν τα θεμέλια για την ανάπτυξη της Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης.
Απεβίωσε στις 6 Ιουνίου 1984.
Μετά τον θάνατο του οργανώθηκαν δύο εκθέσεις παρουσιάζοντας έργα του καλλιτέχνη. Η πρώτη ήταν στα πλαίσια εγκαινίων της Γκαλερί Αργώ του Κώστα Σερέζη, στις 22 Μαΐου 1989 στην Λευκωσία, πέντε χρόνια μετά το θάνατο του και σαν συνέχεια της παρουσίασης από την Γκαλερί των πρώτων τριών καλλιτεχνών της γενιάς του περασμένου αιώνα, Αδαμάντιου Διαμαντή, Τηλέμαχου Κάνθου και Βίκτωρα Ιωαννίδη.
Η δεύτερη έκθεση παρουσιάστηκε στα πλαίσια των αποκαλυπτηρίων της προτομής του καλλιτέχνη στις 21 Απριλίου 1991 από τον τότε Υπουργό Παιδείας Χριστόφορο Χριστοφίδη, στο Ξενοδοχείο Κούρειον στην Λεμεσό.
Το 2020 ιδρύθηκε εις μνήμη του το Ίδρυμα Βίκτωρα Ν. Ιωαννίδη. Κύριος σκοπός του Ιδρύματος είναι η προβολή της ζωής και του έργου του ζωγράφου Βίκτωρα Ν. Ιωαννίδη, καθώς και η προώθηση των εικαστικών τεχνών και του Πολιτισμού γενικότερα.
Τον Οκτώβριο του 2021 το Ίδρυμα διοργάνωσε τη θεματική έκθεση «Θαλασσινοί Αναστοχασμοί» σε συνεργασία με τη Λεβέντειο Πινακοθήκη στη Λευκωσία, με επίκεντρο τις θαλασσογραφίες του καλλιτέχνη. Η έκθεση αυτή ταξίδεψε τον Μάιο του 2022 και στη Δημοτική Πινακοθήκη Λεμεσού.
Η μεγάλη αναδρομική έκθεση «Βίκτωρ Ιωαννίδης: Η Γοητεία του Οικείου» σε επιμέλεια Ελένης Νικήτα, είναι η δεύτερη εκδήλωση που διοργανώνει το Ίδρυμα Β.Ν.Ι., σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Πολιτισμού και το Σπίτι της Κύπρου στην Αθήνα, όπου και θα φιλοξενηθεί η έκθεση.
