Η πρόσφατη καταδίκη του πρώην προέδρου της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, για υπόθεση διαφθοράς, έστειλε ένα σαφές μήνυμα: ακόμη και οι ισχυρότεροι μπορούν να βρεθούν αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη. Η εικόνα ενός πρώην αρχηγού κράτους να κάθεται στο εδώλιο και να καταδικάζεται δεν είναι απλώς μια είδηση. Είναι η έμπρακτη απόδειξη ότι σε μια ευνομούμενη πολιτεία ο νόμος δεν κάνει – και δεν πρέπει να κάνει – διακρίσεις.
Η υπόθεση Σαρκοζί δεν αφορά μόνο τη Γαλλία. Αφορά κάθε κοινωνία που παλεύει με τις σκιές της διαφθοράς, τις σιωπές της συγκάλυψης και την αδυναμία να αποδώσει πραγματική λογοδοσία σε εκείνους που διαχειρίστηκαν εξουσία.
Για εμάς εδώ στην Κύπρο, το γαλλικό παράδειγμα είναι ένας καθρέφτης που δεν μας κολακεύει. Στη χώρα μας, εδώ και δεκαετίες, σκάνδαλα ξεσπούν και σβήνουν με τον ίδιο ρυθμό που εμφανίζονται. Από το Χρηματιστήριο και τα «χρυσά» διαβατήρια, μέχρι υποθέσεις κακοδιαχείρισης και κατάχρησης δημοσίου χρήματος, η συλλογική μνήμη είναι γεμάτη με ονόματα και υποθέσεις που συγκλόνισαν. Κι όμως, πόσες φορές είδαμε πραγματικά έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο να καταδικάζεται; Οι περισσότερες περιπτώσεις καταλήγουν σε πορίσματα που μπαίνουν στο συρτάρι, σε αθωώσεις ή απλώς σε πολιτική λήθη.
Αυτή η διαφορά δεν είναι ζήτημα θεσμικής πολυτέλειας, αλλά δημοκρατικής υγείας. Όταν οι πολίτες βλέπουν ότι η Δικαιοσύνη αγγίζει τους ισχυρούς, νιώθουν ότι το κράτος λειτουργεί υπέρ όλων και όχι υπέρ των λίγων. Όταν, αντίθετα, η ατιμωρησία γίνεται κανόνας, τότε η εμπιστοσύνη στους θεσμούς διαβρώνεται και η κοινωνία συνηθίζει στην ιδέα ότι «τίποτα δεν αλλάζει».
Η Γαλλία, με την καταδίκη ενός πρώην προέδρου, δείχνει πως η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι πράξη και όχι διακήρυξη. Στην Κύπρο, εξακολουθούμε να συζητούμε για «πολιτική βούληση» και «θεσμικές αδυναμίες». Κι όσο παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε αυτή την αδράνεια, η απόσταση ανάμεσα στη ρητορική της διαφάνειας και την πράξη της λογοδοσίας μεγαλώνει.
Ίσως, λοιπόν, η καταδίκη του Σαρκοζί να είναι για εμάς περισσότερο από ένα διεθνές πολιτικό γεγονός. Είναι μια υπενθύμιση ότι η Δικαιοσύνη μπορεί – και πρέπει – να φτάνει μέχρι την κορυφή. Γιατί μόνο τότε θα μπορούμε κι εμείς να μιλήσουμε για ένα κράτος δικαίου που αξίζει αυτό το όνομα.
panayiota.charalambous@phileleftheros.com
