Έλεγε «Ελλάδα» και συγκλονιζόταν ολάκερος. Έλεγε «πατρίδα» και τα μάτια του μεταμορφώνονταν σε λαμπερούς ήλιους. Παράτησε μια σπουδαία καριέρα. Μοίρασε την περιουσία του για την ελευθερία και για να βοηθήσει φτωχούς Έλληνες. Ήξερε πως άνομοι ντόπιοι εχθροί του, που βυσσοδομούσαν εναντίον του με την παρότρυνση ξένων ραδιούργων θα τον δολοφονούσαν αλλά παρέμεινε πιστός στο μεγάλο στόχο της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου κράτους. Αυτός είναι ο Ιωάννης Καποδίστριας! Το σπουδαιότερο ηθικό πρόσωπο που πέρασε από την ελληνική πολιτική σκηνή!
Δεν τον θυμήθηκα ξαφνικά. Από το πουθενά. Μας τον έφερε στην Κύπρο ο σπουδαίος σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής. Δεν έχασα την ευκαιρία να παρακολουθήσω προχθές την avant premiere της πολυσυζητημένης ταινίας. Από περιέργεια επειδή είχε πολυδιαφημιστεί. Κυρίως, όμως, από μια φλογερή εσωτερική ανάγκη να αναζητήσω την ελπίδα ότι μπορεί να βρεθεί κάποια στιγμή ένας ανιδιοτελής πολιτικός στο πολύπαθο νησί μας.
Οι ανυπέρβλητες αξίες της ανιδιοτέλειας, της προσφοράς και της αυτοθυσίας χαρακτήριζαν τον Καποδίστρια από τα πρώτα του βήματα στην ρωσική τσαρική αυλή. Έσωσε την Ελβετία από τους Αυστριακούς και τον μοχθηρό Μέτερνιχ, οδηγώντας με μαεστρία στην ανεξαρτησία της. Οι Ελβετοί τον λατρεύουν σαν θεό τους.
Έσωσε στη συνέχεια και τη Γαλλία μετά το Βατερλό. Όταν Άγγλοι, Αυστριακοί και Πρώσοι σχεδίαζαν να την διαμελίσουν. Οι Γάλλοι τον ευχαρίστησαν προσωρινά αλλά στο τέλος τον εγκατέλειψαν. Επισφραγίζοντας για μια ακόμη φορά, ότι στην πολιτική τα συμφέροντα κυριαρχούν κάθε φιλίας.
Έχοντας αποκτήσει ισχύ και διεθνή αναγνώριση, στράφηκε στο μεγάλο του όνειρο. Να δει τη λατρεμένη του Ελλάδα ελεύθερη και ανεξάρτητη. Δεν δίστασε να εγκαταλείψει τη Ρωσία και τα οφίκια. Ίδιον ενός σπουδαίου οραματιστή!
Γίνεται ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας. Ενός νέου κράτους χωρίς ταμεία. Με πεινασμένο λαό. Χωρίς νόμους. Με απέραντο χάος σε όλη την επικράτειά του. Εκεί αναδεικνύει όλο το μεγαλείο του. Αντί να παίρνει, δίνει. Μοιράζει την περιουσία και τα εισοδήματά του στους φτωχούς Έλληνες. Αρνείται να πάρει μισθό.
Αντί να ανεγείρει μέγαρα κτίζει σχολεία. Αντί να ζητήσει άλλου είδους βοήθεια από τους Γάλλους, οικονομική ή στρατιωτική, τους ζητάει βιβλία. Γνώριζε ότι μόνο αν αποκτούσαν μόρφωση οι νέοι θα είχε ελπίδα προόδου η μικρή Ελλάδα.
Γράφει νόμους. Κόβει νόμισμα. Επιχειρεί να δώσει ελπίδα στους αποκαμωμένους από τον πολύχρονο πόλεμο Έλληνες. Προσπαθεί να θεσμοθετήσει την ισότητα. Επιβάλλει φόρους στους πλουσίους. Μοιράζει μέρος του κλήρου που είχαν αποκτήσει από αλισβερίσια με τους Τούρκους.
Εκεί αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Εξοργίζονται οι κοτζαμπάσηδες, οι προεστοί δηλαδή. Δεν διανοούντο ότι θα είχαν την παραμικρή απώλεια πλούτου χάριν της φτωχολογιάς. Τι ειρωνεία. Πόση ομοιότητα με το παρόν. Λες και δεν πέρασε ούτε μια μέρα και ας πέρασαν σχεδόν δύο αιώνες.
Αρχίζουν να συνωμοτούν εναντίον του. Όσο περνάει ο καιρός, οι κακόβουλοι σχεδιασμοί φτάνουν μέχρι και τη φυσική εξόντωση του Καποδίστρια. Σε μια προσπάθεια να τον διαβάλουν, τον κατηγορούν για τις πολυτέλειες στις οποίες ζούσε στη Ρωσία. Τους απαντάει με τον αποστομωτικό τρόπο, που μόνο ένας ευπατρίδης, αμόλυντος πολιτικός και απόλυτος πατριώτης θα μπορούσε: «Πάντα πίστευα ότι το μόνο που μου αναλογούσε ήταν ένας τάφος στην αγαπημένη Ελλάδα. Δεν θα τον άλλαζα για όλες τις πολυτέλειες της Ρωσίας».
Τα εγκληματικά σχέδια των κοτζαμπάσηδων Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, Παύλου Κουντουριώτη και ο Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, αναδεικνύουν ξανά την αθεράπευτη γάγγραινα που μαστίζει από αρχαιοτάτων χρόνων τη λατρεμένη Ελλάδα: Τη διχόνοια!
Όπου υπάρχει διχόνοια, υπάρχουν και πονηροί και κακόβουλοι ξένοι. Ενίοτε καιροφυλακτούν σαν λύκοι. Πρώτα ο δαιμόνιος αυστριακός καγκελάριος Μέτερνιχ. Δεν συγκρατεί το μίσος του για τον Καποδίστρια από την εποχή που του χάλασε τα σχέδια για κατάληψη της Ελβετίας. Επιχειρεί με ύπουλο τρόπο να τον πλήξει.
Με υποχθόνιο τρόπο συνεργάζεται με τους μάστορες της διπλωματικής ραδιουργίας Άγγλους. Με κυνισμό δεν διστάζει να ομολογήσει: «Ο μόνος που δεν μπορεί να ηττηθεί είναι ο απόλυτα έντιμος». Και αφού δεν μπορεί να ηττηθεί, πρέπει να εξοντωθεί. Χρηματίζουν τους κοτζαμπάσηδες και στις 27 Οκτωβριου 1831, οι Κωνσταντίνος και Γεώργιος Μαυρομιχάλης δολοφονούν τον σπουδαίο ηγέτη έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Δολοφόνησαν μαζί και την ελπίδα, φέρνοντας την Ελλάδα στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Ο Σμαραγδής δείχνει τον Καποδίστρια, την στιγμή που σβήνει, να οραματίζεται την Παναγία και ψελλίζει τις τελευταίες του λέξεις: «Δώσε μου την πατρίδα που ποθώ»! Πιθανότατα πρόκειται για σκηνοθετική υπερβολή. Ποιος, όμως, μπορεί με σιγουριά να αμφισβητήσει ότι μπορεί αυτές να ήσαν οι τελευταίες λέξεις του ηθικότερου Έλληνα (με κυπριακές ρίζες) που πέρασε ποτέ από την εξουσία;
Η ταινία έρχεται σε μια στιγμή, που οι πολίτες δεν ανέχονται άλλο την μικρότητα και την ιδιοτέλεια των πολιτικών. Σε μια εποχή που οι διαχρονικές αξίες της ανιδιοτελούς προσφοράς και της αυτοθυσίας αγνοούνται.
Σε μια εποχή, που πολλοί συνεχίζουν να δολοφονούν την αρετή και τα ιδανικά χάριν του χρήματος και ξένων ραδιούργων. Σε μια εποχή, που πολλοί θαυμάζουν κενούς περιεχομένου influencers και γελοίους τικτόκερς, μια ταινία που αναδεικνύει το μεγαλείο ενός πολιτικού, ο οποίος θυσιάστηκε για να δημιουργήσει και όχι για να κυβερνήσει, ισοδυναμεί με επανάσταση!
Η ταινία του Σμαραγδή αξίζει να ιδωθεί απ’ όλους. Να την δείξουν στα σχολεία. Για να μάθουν όλοι ότι κάποτε υπήρξε ένας σπουδαίος πολιτικός. Ένας σπουδαίος Έλληνας!
