Βλέπαμε χθες αργά το απόγευμα καπνίζοντας από το παράθυρο στον πέμπτο όροφο του κτηρίου του «Φιλελεύθερου», την πυκνή «κίνηση» των αυτοκινήτων σε δύο δρόμους της πρωτεύουσας ταυτόχρονα –τη λεωφ. Αρχαγγέλου και τη λεωφ. Γρίβα Διγενή. Το «κίνηση» είναι σε εισαγωγικά, ακριβώς επειδή αυτό δεν είναι κίνηση, είναι ακινησία. Το κυκλοφοριακή συμφόρηση είναι πολύ ευγενής χαρακτηρισμός – έμφραγμα, επαναλαμβανόμενο κάποιες φορές κάθε μέρα είναι.
 
Πώς θα είναι σε πέντε χρόνια, διερωτήθηκε ο συνάδελφος. Σε μια χώρα που για να αναμορφωθεί ένας δρόμος όπως η Καλλιπόλεως ή η Τσερίου χρειάζονται περίπου 20 χρόνια, οι δρόμοι έτσι ακριβώς όπως τώρα, λίγο πιο φθαρμένοι θα είναι και η κυκλοφοριακή κίνηση περίπου 25% μεγαλύτερη. Δηλαδή 25% περισσότερα αυτοκίνητα. Αυτό λέει η στατιστική πρόβλεψη. Όμως είναι έτσι; Αφού και τώρα οι δύο αυτές χαρακτηριστικές λεωφόροι είναι πλήρεις για ώρες, δεν χωράνε περισσότερα αυτοκίνητα, πού θα μπεί το πρόσθετο 25%; Πουθενά, απλά θα επεκτείνονται και σε άλλους δρόμους οι ουρές. Με όλες τις επιπτώσεις, όχι μόνο σε χρόνο οδηγών και επιβατών, αλλά και σε πολλαπλασιασμό των ρύπων, σε κόστος καυσίμων κ.τ.λ.
 
Η (ευρύτερη) Λευκωσία οδηγείται σταδιακά σε πλήρη κυκλοφοριακή ασφυξία. Το ίδιο και άλλες πόλεις βέβαια. Και εμείς θεατές. Καλά εμείς, οι εξουσιάζοντες; Και εκείνοι θεατές;
 
Για τη Λευκωσία το έχουμε πει κάποιες φορές –το 2002 ολοκληρώθηκε η μεγαλύτερη και πιο επιστημονική κυκλοφοριακή μελέτη, που εξασφάλιζε τη μελλοντική κινητικότητα και έλυνε σε τεράστιο ποσοστό το κυκλοφοριακό για δεκαετίες. Χωρίς να κοιτάζει μικρά ή μεγαλύτερα συμφέροντα. Πληρώσαμε ένα εκατομμύριο μάρκα τότες για την μελέτη αυτή που μπήκε στο συρτάρι και δικαιώνοντας τον γνωστό για τις πετυχημένες ατάκες του τότε απερχόμενο Δήμαρχο Λέλλο Δημητριάδη, δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Ο Λέλλος τότε σε δημόσια συζήτησή μας για τη μελέτη, σε ερώτησή μου πότε θα εφαρμοστεί, μου είχε πει: Ποτέ. Όταν ρώτησα γιατί, απάντησε: Για να εφαρμοστεί χρειάζεται τρελός δήμαρχος και τρελός υπουργός. Εγώ αποχωρώ, ποιος θα το κάνει, ήταν η απάντηση.
 
Ω, τι καλά θα ήταν να είχαμε τρελούς δημάρχους και τρελούς υπουργούς!
 
Αλλά δεν έχουμε όλα αυτά τα χρόνια, είναι όλοι νοήμονες και σοβαροί. Γι’ αυτό και πήζουμε στους δρόμους. Τις ώρες της συμφόρησης, αντί να μετρούμε πόσα χιλιόμετρα διανύουμε την ώρα, μετρούμε πόση ώρα χρειαζόμαστε για να διανύσουμε ένα χιλιόμετρο. 
Δημόσιες συγκοινωνίες, δεν θα έχουμε ούτε μέχρι το 2030 –πως χωρίς υποδομές, δρόμους, οργάνωση; Τολμήστε να δώσετε προτεραιότητα στις διασταυρώσεις, όπως κάνουν σε άλλες χώρες, που υπάρχει καινός χώρος μπροστά στα φανάρια στις διασταυρώσεις (τα ιδιωτικά οχήματα σταματούν 20-25 μέτρα πιο πίσω – και τα λεωφορεία, μπορούν να περάσουν την ουρά οχημάτων και να μπουν στην πρώτη θέση στα φανάρια. Απλή λύση, αλλά έξυπνη. Κι αυτό αν είναι που μας λείπει τώρα. Εξυπνάδα ή πιο σωστά έξυπνες λύσεις. Πού αλλού τις εφαρμόζουν. 
 
Τα έξυπνα φώτα τροχαίας και μόνο θα απάλυναν πολύ το πρόβλημα, αφού θα διοχέτευαν ταχύτερα την κίνηση. Με ελάχιστο κόστος. Αντί αυτού, στην με επίσης πολύ πυκνή κίνηση λεωφόρο Στροβόλου, με περισσότερα από 15 φώτα τροχαίας, που αναβοσβήνουν όπως θέλουν. Κανένας συγχρονισμός, κανένας υπολογισμός κίνησης στη λεωφόρο και στις παρόδους, κανένας υπολογισμός γενικά. Όπως τύχει. Με ελάχιστα λεφτά και απλές έξυπνες τεχνολογίες. 
 
Αυτά είναι κυριολεκτικά στοιχειώδη παραδείγματα. Αν δεν πάρουμε σύντομα τέτοια μέτρα που με χαμηλό κόστος θα φέρουν σημαντικό αποτέλεσμα, σε πέντε χρόνια πάλι θα μιλάμε για έξυπνα συστήματα, αλλά για άλλο λόγο. Όχι για να γλυτώνουμε χρόνο, καύσιμα και νεύρα. Αλλά για να γλυτώνουμε όσο γίνεται την υγεία μας, εμάς και των παιδιών μας.
 
Θυμηθείτε, σε μερικά χρόνια θα μιλάμε για την ανάγκη εγκατάστασης νέων καμερών –όχι για την ταχύτητα– αλλά για ελέγχους των καυσαερίων στους δρόμους με χρήση ακτίνων λέιζερ και θα νομοθετήσουμε πρόστιμα αν οι μηχανές έχουν αφεθεί σε λειτουργία για περισσότερο από τρία λεπτά ενώ το όχημα είναι ακίνητο. Φαντασία; Όχι, αυτά εφαρμόζουν ήδη σε πόλεις που δεν πήραν έγκαιρα μέτρα.
 
Φυσικά η απαγόρευση των ντίζελ θα είναι μονόδρομος. 
 
Τότε είναι που προφανώς θα θυμηθούμε ότι ταξί και λεωφορεία θα κινούνται με υγραέριο, τότε είναι που θα θυμηθούμε την ηλεκτροκίνηση. Κι όλα αυτά, επειδή όσο κι αν νομίζουμε ότι τους ρύπους τους παίρνει ο αέρας, αυτοί –ιδιαίτερα οι πιο επικίνδυνοι για την υγεία, όπως τα οξείδια και διοξείδια του αζώτου– μένουν εδώ, στο ύψος της μύτης μας και αιωρούνται. 
 
Αν δεν θέλουμε να φτάσουμε μέχρι εκεί, η λύση είναι να πάρουμε έξυπνα μέτρα για το κυκλοφοριακό. Τώρα όμως! Τώρα…