Η βδομάδα που κλείνει κουβαλά ημερομηνίες και μνήμες. Μεσοβδόμαδα θυμηθήκαμε, όσοι το ‘χαμε ανεξήγητα ξεχάσει, πως 54 χρόνια πριν, στις 21 Απριλίου, με την κατάλυση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, μπαίναμε σε μια ζοφερή περίοδο και για την Κύπρο, με καθορισμένες τις δεσμεύσεις των εντεταλμένων «εθνοσωτήρων» απέναντι στους καθοδηγητές τους για προδοτική διαχείριση του Κυπριακού. Το χρονικό προαναγγελθείσας καταστροφής, που απέδωσε με μια πρόταση ο Σεφέρης – «… στις δικτατορίες η αρχή μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει, αναπότρεπτη, στο τέλος…» – όχι τυχαία, επιβεβαιώθηκε. Η επταετία πέρασε αφήνοντας τα φασιστικά αχνάρια της στον ελλαδικό χώρο αλλά και τις διχοτομικές της υποθήκες στην Κύπρο. Η, παράλληλα και από μακρού, προετοιμαζόμενη τουρκική εισβολή ήθελε μόνο ένα τυπικό άλλοθι.
Χρόνια πέρασαν αρκετά, δυο σχεδόν γενιές, και ο λαός κλήθηκε να ψηφίσει για το μέλλον του, με αρκετά τετελεσμένα της 30χρονης μέχρι τότε ημικατοχής να έχουν καταγραφεί στο υποσυνείδητό του. Ε, όχι όμως και με την ψήφο του! Κι έτσι προσπεράσαμε αυτό που μερικοί θεώρησαν μοναδική ευκαιρία, ενώ στην ουσία ήταν ένας πονηρός τρόπος νομιμοποίησης και μονιμοποίησης των αποτελεσμάτων της εισβολής. Το σχέδιο «Ανάν», ατυχώς, άφησε το DNA του στο τραπέζι των «συνομιλιών». Η 24η του Απρίλη αποτελεί από τότε ευκαιρία για δυο λογιών υπομνήσεις μαζί και με το όνομα του (απλού) αγγελιοφόρου Ανάν…
Η Mεγάλη Βδομάδα ξεκινά αύριο, μαζί μ΄αυτή και η τετραήμερη εξόρμηση για ελβετικό (πάλι) προορισμό στο πλαίσιο των προσπαθειών για επανενεργοποίηση της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού. Από τον καιρό της Ζυρίχης η ίδια διαδρομή, με διαφοροποιούμενες τις λεπτομερείς γεωγραφικές συντεταγμένες. Κάποιοι λένε να μη χάσουμε την κάθε νέα «ευκαιρία» γιατί, ακόμα κι αν δεν είναι η τελευταία, η επόμενη θα είναι δυσμενέστερη. Πολλοί υποστηρίζουμε πως δεν είναι καν ευκαιρίες μια και ο καθοριστικός αρνητικός παράγοντας είναι ο τουρκικός επεκτατισμός και οι απειλές του που δεν επιτρέπουν να «ξεχαστούμε» και να ελπίσουμε πως τα πράγματα θα είναι κάπως πιο αισιόδοξα αυτή τη φορά.
Όταν οι δυο συνομιλητές, μαζί με τις πολυμελείς ομάδες και τους πολλούς συνοδούς τους, επιστρέψουν στην Κύπρο, πριν τη Μεγάλη Παρασκευή, είναι σίγουρο πως η κατάσταση δεν θα είναι η ίδια. Αν η Τουρκία και ο εδώ τοποτηρητής της επιμένουν στα δύο κράτη (ή οτιδήποτε άλλο παραπέμπει σε αυτή την προοπτική) και η προσπάθεια οδηγηθεί αναπόφευκτα σε ναυάγιο, θα βγουν άραγε πάλι κάποιοι να δηλώσουν πως η πλευρά μας δεν ήταν έτοιμη για λύση; Kι αν η κατοχική πλευρά υποχωρήσει μισό βήμα, θα το προβάλει ο Πρόεδρος σαν νίκη μια και θα χρειαστεί κάτι θετικό για τις εκλογές που έρχονται;
Μπορεί, αλήθεια, να υπάρξει λύση βιώσιμη με ανοιχτή την πόρτα στον κάθε σουλτάνο να παρεμβαίνει; Και θα είναι μικρότερο το κακό αν παρεμβαίνει «μόνο» στην τουρκοκυπριακή κοινότητα; Και αν οι Τουρκοκύπριοι που θα έρθουν στην απ’ εδώ ζώνη κάποια ώρα θεωρηθεί πως κινδυνεύουν; Δεν μπορούμε να παραγνωρίζουμε, να υποτιμούμε ή να προσπερνούμε το γεγονός ότι ολόκληρη η Κύπρος κι όλοι οι Κύπριοι είμαστε υπό εκβιασμό από τον σουλτάνο. Όταν για μια «δικαστική» απόφαση για τη διδασκαλία του Κορανίου στα τουρκοκυπριακά σχολεία είδαμε τον αυταρχισμό και τις απειλές του, σκεφτείτε τι θα κάνει αύριο αν για μια απόφαση ή εξέλιξη στην υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση ζώνη έχει διαφορετική άποψη. Για όσους λένε πως θα έχουμε λύση όταν καταλάβει και η Τουκία πως θα έχει όφελος, σημειώνουμε πως η Τουρκία ξέρει πως χωρίς λύση ελπίζει να κερδίσει περισσότερα εκτός κι αν η λύση τής προσφέρει όλα όσα θέλει (προς το παρόν) και μάλιστα με την υπογραφή μας. Αυτό το τελευταίο είναι το κέρδος της! Από την άλλη, η εντεινόμενη οικονομική κρίση στην Τουρκία αναμένεται να την κάνει περισσότερο επιθετική, όπως συμβαίνει συχνά με απολυταρχικά καθεστώτα με εσωτερική αμφισβήτηση…
Στο τέλος της βδομάδας είναι μια άλλη, διπλή ημερομηνία –η Πρωτομαγιά, με τους ανοιξιάτικους αλλά κυρίως τους συμβολισμούς των εργατικών αγώνων και διεκδικήσεων. Να το θυμόμαστε, δεν είναι αργία, είναι απεργία! Είναι, ταυτόχρονα, η επέτειος της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο σουλτάνος (μάλλον υποστηριζόμενος από τους αντι-ευρωπαίους Βρετανούς) δεν επέτρεψε την εκπροσώπηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε σε ρόλο παρατηρητή. Λογικό είναι να απεχθάνεται τις αρχές της και το ευρωπαϊκό δίκαιο την ώρα που ορισμένοι, ακόμα κι αυτοί που ουδόλως δικαιούνται, το παρερμηνεύουν και το παραμορφώνουν. Τελικά ο συμβολισμός της μη διαθέσιμης καρέκλας είναι πιο σύνθετος από όσο αρχικά μάς φάνηκε. Η Ευρώπη μπορεί τότε δικαιολογημένα να θίχτηκε για τη χαμένη καρέκλα, πρέπει όμως επιτέλους να κατανοήσει πως ένα κράτος-μέλος της αγωνιά για τη μισή χαμένη πατρίδα και το κατεχόμενο έδαφός του που ανήκει στους Κυπρίους, είναι όμως ταυτόχρονα και ευρωπαϊκό…
Σε ένα σύντομο οπτικό υλικό με αγωνιστικά μηνύματα οι Τουρκοκύπριοι διαδηλώνουν πως «αυτή η γη είναι δική μας»! Αν εννoούν πως ολόκληρη η Κύπρος ανήκει σε όλους τους Κυπρίους (και όχι τμηματικά στις κοινότητες που είναι λάθος ουσίας αλλά και προοπτικής), αυτό μπορεί να είναι και η βάση ενός (καθυστερημένου) κοινού αγώνα! Οι προκλήσεις είναι ξανά μπροστά μας!
Y.Γ.: Aύριο κλείνουν 35 χρόνια από την τραγωδία του Τσέρνομπιλ. Είναι επετειακή ευκαιρία να φωνάξουμε ξανά ενάντια στην κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Ακκιουγιου…
