Η προσπάθεια του Υπουργείου Εσωτερικών για μεταρρύθμιση του τομέα της αδειοδότησης ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023, όταν – ύστερα από διαβούλευση με το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) – εκπονήθηκε πλάνο 22 μέτρων, τα οποία είχαν σαν κύριο στόχο τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και των καθυστερήσεων που προκαλούσε η δυσκίνητη και αναποτελεσματική διαδικασία που εφαρμοζόταν μέχρι τότε. Με ικανοποίηση παρατηρούμε ότι οι αλλαγές σε οδηγίες και εγκυκλίους και η σταδιακή εφαρμογή της ταχείας αδειοδότησης, από τον Οκτώβριο του 2024, συμβάλλει ουσιαστικά στην αύξηση της παραγωγικότητας και στη μείωση των καθυστερήσεων. Πιστεύω ότι πρόκειται για μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση τα αποτελέσματα της οποίας άρχισαν ήδη να καταγράφονται. Με την ταχεία αδειοδότηση, οι άδειες για αναπτύξεις μέχρι δύο κατοικίες εκδίδονται σε 40 εργάσιμες ημέρες (20 ημέρες η πολεοδομική και 20 ημέρες η άδεια οικοδομής), ενώ για μεσαίου ρίσκου αναπτύξεις, δηλαδή πολυκατοικίες μέχρι τέσσερις ορόφους, ένα υπόγειο και 20 διαμερίσματα ή 12 σπίτια σε σειρά, οι άδειες εκδίδονται σε συνολικά 80 εργάσιμες μέρες.
Επίσπευση για το 50% της ανάπτυξης
Οι δύο αυτές κατηγορίες αναπτύξεων – χαμηλού και μεσαίου ρίσκου – αφορούν περίπου το 50% της ανάπτυξης. Ενδεικτικά αναφέρω ότι από την ημέρα εφαρμογής της ταχείας διαδικασίας, για αναπτύξεις χαμηλού ρίσκου, υποβλήθηκαν 1.368 αιτήσεις για πολεοδομική άδεια από τις οποίες ολοκληρώθηκε ήδη η εξέταση των 1.287 και για αναπτύξεις μεσαίου ρίσκου, η ταχεία αδειοδότηση των οποίων ξεκίνησε μόλις τον Απρίλιο, υποβλήθηκαν μέχρι σήμερα 323 αιτήσεις και ολοκληρώθηκε η εξέταση 217. Για τις υπόλοιπες αιτήσεις δεν έχει παρέλθει ακόμη η περίοδος των 40 και 80 εργάσιμων ημερών αντιστοίχως. Η αλλαγή αυτή, δεν περιορίζει μόνο τη γραφειοκρατία και την ταλαιπωρία των πολιτών, συμβάλλει στην ανάπτυξη, αλλά και στην αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, αφού επισπεύδεται η είσοδος στην αγορά νέων μονάδων. Για τις μεγαλύτερες αναπτύξεις, αν και δεν προωθούνται κάποιες αλλαγές στην παρούσα φάση, πιστεύω ότι κι εκεί θα υπάρξει όφελος λόγω της εξοικονόμησης ανθρώπινων πόρων από τις δύο πρώτες κατηγορίες.
Ουσιαστικός έλεγχος των οικοδομών
Σημαντική καινοτομία της νέας διαδικασίας είναι η ενίσχυση του ελέγχου, ο οποίος πλέον δεν περιορίζεται στα έγγραφα της αρχικής αίτησης, αλλά δίνεται έμφαση στις επισκέψεις επιτόπου στα εργοτάξια, σε τρία στάδια καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης. Με τη νέα διαδικασία η ευθύνη για την πληρότητα και κυρίως την ορθότητα της αίτησης μεταφέρεται στους ιδιώτες μελετητές, κάτι που αποτελούσε εδώ και πολλά χρόνια εισήγηση του ΕΤΕΚ. Έτσι, ο έλεγχος γίνεται με τρόπο που να διασφαλίζεται ότι αυτό που χτίζεται συνάδει με τα σχέδια που έχουν εγκριθεί. Με αυτό τον τρόπο θα εντοπίζονται έγκαιρα φαινόμενα αυθαιρεσιών, διασφαλίζοντας τη νομιμότητα και την καλύτερη ποιότητα της ανάπτυξης.
Βελτιωμένη εικόνα σε επίπεδο ΕΟΑ
Αξιολογώντας συνολικά την αδειοδότηση της ανάπτυξης, διαπιστώνουμε ότι σε επίπεδο Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, τους τελευταίους μήνες καταγράφεται βελτίωση. Πρέπει, ωστόσο, να διευκρινίσω ότι δεν κινούνται όλοι οι Οργανισμοί με τους ίδιους ρυθμούς. Σε κάποιους Οργανισμούς υπήρξε καθυστέρηση στη στελέχωση και εκπαίδευση του προσωπικού, η συνολική εικόνα όμως σε παγκύπρια κλίμακα, είναι ότι τόσο στην έκδοση πολεοδομικών αδειών όσο και στην έκδοση αδειών οικοδομής οι ΕΟΑ ολοκληρώνουν την εξέταση περισσότερων αιτήσεων από εκείνες που παραλαμβάνουν. Συγκεκριμένα, την τριμηνία Μάιος – Ιούλιος 2025 οι αιτήσεις για πολεοδομική άδεια που διεκπεραιώθηκαν ήταν αυξημένες κατά 13% έναντι της προηγούμενης τριμηνίας και οι αιτήσεις για άδεια οικοδομής αυξημένες κατά 28%. Εάν η αυξητική τάση συνεχιστεί τους επόμενους μήνες και βελτιωθεί ακόμη περισσότερο η απόδοση όλων των ΕΟΑ, σταδιακά θα μπορέσουν να διεκπεραιώσουν τον μεγάλο αριθμό αιτήσεων που κληρονόμησαν από τις προηγούμενες πολεοδομικές Αρχές.
*Υπουργός Εσωτερικών
