Αναμένεται να συζητηθεί στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών η πρόταση νόμου η οποία κατατέθηκε από το βουλευτή του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Χάρη Γεωργιάδη και το βουλευτή του Δημοκρατικού Κόμματος κ. Χρύση Παντελίδη. Σκοπός της πρότασης όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση είναι η «προσαρμογή» των ορισμών των όρων «γυναίκα» και «φύλο» στο νόμο περί της Πρόληψης και Καταπολέμησης της Βίας κατά των γυναικών ώστε δήθεν να συνάδουν με την Οδηγία (ΕΕ) 2024/1385 και τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Σύμφωνα με την πρόταση «γυναίκα» ορίζεται ως «πρόσωπο θηλυκού βιολογικού φύλου» και «φύλο» σημαίνει «τους κοινωνικά διαμορφωθέντες ρόλου […] που θεωρούνται κατάλληλοι σε άνδρα και γυναίκα».
Πρόκειται για μία νομοθετική πρωτοβουλία που ουσιαστικά ανατρέπει το πνεύμα και το γράμμα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Η Σύμβαση, όπως και η πρόσφατη οδηγία, δεν περιορίζουν την έννοια της γυναίκας σε πρόσωπο βιολογικού φύλου. Η Σύμβαση στοχεύει στην προστασία όλων των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των τρανς και intersex γυναικών, όπως ρητά αναφέρεται και στο άρθρο 4(3) της Σύμβασης.
Η εισαγωγή του όρου «θηλυκό βιολογικό φύλο» συνιστά επιστροφή σε ένα παρωχημένο μοντέλο φύλου και αγνοεί δεκαετίες προόδου στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ισότητα φύλου. Αυτό που επιδιώκεται ουσιαστικά στην πράξη είναι ο αποκλεισμός των τρανς και intersex γυναικών υπονομεύοντας τον ίδιο το σκοπό της Σύμβασης και της Οδηγίας που είναι η πρόληψη και η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Η πρόταση νόμου θέτει σε κίνδυνο την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή των διατάξεων του βασικού νόμου σε ευάλωτες ομάδες γυναικών και ακυρώνει το πνεύμα της συμπερίληψης και της ισότητας που διέπει τόσο το ευρωπαϊκό όσο και το διεθνές δίκαιο.
Είναι ενδεικτικό ότι ούτε η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης αλλά ούτε και η Οδηγία (ΕΕ) 2024/1385 περιλαμβάνουν αναφορά σε βιολογικό φύλο, συνεπώς η εισαγωγή ενός τέτοιου περιορισμού δεν αποτελεί εναρμόνιση αλλά απόκλιση από τις διεθνείς υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο πραγματικός σκοπός της πρότασης νόμου είναι να περιορίσει την έννοια του υποκείμενου προστασίας μόνο στις «βιολογικές γυναίκες». Μια τέτοια ρύθμιση δεν υπηρετεί την ισότητα, την υπονομεύει.
Τυχόν υιοθέτηση της πρότασης από την Ολομέλεια της Βουλής θα αποτελέσει πισωγύρισμα για την Κύπρο. Θα αποδυναμώσει το νομοθετικό πλαίσιο, θα περιορίσει την προστασία και τα δικαιώματα των ευάλωτων ομάδων και θα εκθέσει την Κυπριακή Δημοκρατία σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Θέλουμε, άραγε, να συνεχίσουμε να στέλνουμε λανθασμένα πολιτικά μηνύματα;
Θέλουμε να πούμε στην κοινωνία ότι η προστασία από τη βία εξαρτάται από τη βιολογία και όχι από την ανθρωπιά, τη δικαιοσύνη και τη συμπεριληπτικότητα;
Η ισότητα και η προστασία από τη βία δεν είναι θέμα γενετικής ή βιολογικού χαρακτηρισμού. Είναι ζήτημα δικαιωμάτων, αξιοπρέπειας και σεβασμού της διαφορετικότητας.
Κάθε γυναίκα, ανεξαρτήτως βιολογικού φύλου, ταυτότητας ή προσωπικής διαδρομής, έχει το ίδιο δικαίωμα στην ασφάλεια, στην αξιοπρέπεια και στην προστασία από κάθε μορφής βία.
Η Κύπρος οφείλει να σταθεί στην πλευρά της συμπερίληψης, της ισότητας και της δικαιοσύνης. Διότι οι νόμοι πρέπει να μας προστατεύουν, όχι να περιορίζουν. Να ενώνουν, όχι να αποκλείουν.
*Κοινοβουλευτική συνεργάτιδα Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών
