Τον Ιούνιο του 2010 το FBI συνέλαβε στην πόλη Μοντκλαίρ της Νέας Υερσέης, πολύ κοντά στο πανεπιστήμιο που σπούδασα, ένα ζευγάρι Αμερικανών, τον Ρίτσιαρντ και τη Σύνθια Μέρφυ, για κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας. Σύμφωνα με την επαγγελματική της κάρτα, η Σύνθια ήταν οικονομική σύμβουλος σε λογιστικό γραφείο στη Νέα Υόρκη, ενώ ο Ρίτσιαρντ έλεγε στους γείτονες ότι έμενε στο σπίτι και μεγάλωνε τις δύο θυγατέρες τους τη Λίζα, εννέα ετών, και την 11χρονη Κέιτ.
Όπως αποδείχθηκε, τα πραγματικά τους ονόματα ήταν Βλαντιμίρ και Λύντια Γκούριεβ και ήταν Ρώσοι, που στάλθηκαν στις ΗΠΑ, μαζί με άλλους πράκτορες, οι οποίοι συνελήφθησαν την ίδια περίοδο στη Νέα Υόρκη, στη Βοστώνη και στη βόρειο Βιρτζίνια.
Θυμήθηκα την ιστορία αυτή διαβάζοντας τις συνεχείς επικρίσεις εναντίον της πλευράς μας στο Κυπριακό, σε συνδυασμό με τους διθυράμβους υπέρ της τουρκικής πλευράς και ουσιαστικά την έμμεση, αλλά και άμεση προβολή των τουρκικών θέσεων από ορισμένους δικούς μας (ή μήπως «δικούς» μας) κύκλους και ειλικρινά διερωτώμαι αν η Τουρκική ΜΙΤ έχει απλώσει και εδώ τα πλοκάμια της, ή ακόμα χειρότερα, αν έχει «φυτέψει» Τούρκους πράκτορες ανάμεσά μας, οι οποίοι εμφανίζονται ως Ελληνοκύπριοι. Είναι ένας πάρα πολύ παρατραβηγμένος ισχυρισμός, αλλά στην κατασκοπεία όλα είναι πιθανά.
Ο τέως Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, μιλούσε συνεχώς για λύση δύο κρατών, αρνείτο ακόμα και κοινωνική συνάντηση με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και κάποιοι «δικοί μας» του ζητούσαν φορτικά να «κάνει κάτι» για να αρθεί το αδιέξοδο. Να έκανε τί δηλαδή; Να δεχόταν τη χωριστή κυριαρχία και τα δύο κράτη; Να δεχόταν την εσαεί παραμονή των τουρκικών στρατευμάτων και το μονομερές δικαίωμα της Τουρκίας για στρατιωτική επέμβαση; Να δεχόταν ό,τι ζητούσε η τουρκική πλευρά;
Με την εκλογή νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη ξεσάλωσαν οι υμνητές της τουρκικής πλευράς. Μας είπαν ότι πανικοβλήθηκε ο Χριστοδουλίδης επειδή ο Έρχιουρμαν θέλει λύση και διερωτήθηκαν πώς θα αντιδράσει στις νέες εξελίξεις. Ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης φέρνει νέο αέρα στο Κυπριακό, αφού ξέρει και χορεύει κυπριακούς χορούς και τον κάπνισαν την νύκτα της εκλογής του. Δηλώνει ότι θέλει χωριστή κυριαρχία και η Τουρκία λύση δύο κρατών και κάποιοι προσποιούνται ότι δεν άκουσαν, τίποτε.
Επανήρχισε πάλι η συζήτηση για το τί έγινε στο Κραν Μοντανά και φταίει πάλι η δική μας πλευρά και ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Προσποιούνται ότι δεν διάβασαν τί είπε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών στο δείπνο και τί ο τότε Τούρκος υπουργός Τσαβούσογλου. Να τους τα θυμίσω: Είπε ο Γκουτέρες ότι η Τουρκία έχει δεχθεί την κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων» και ο Τσαβούσογλου του απάντησε: «Δεν κατάλαβες καλά». Και τί μας είπε δημοσίως ο Τσαβούσογλου; «Ούτε στα όνειρά σας θα δείτε κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των στρατευμάτων». Αυτά τα «ξεχνούν», ή δεν τα γνωρίζουν οι υμνητές της τουρκικής πλευράς και εραστές της «λύση να’ ναι και ό,τι να’ ναι»;
Αποχώρησε, λένε ο Αναστασιάδης από τις συνομιλίες. «Ξεχνούν», ή δεν γνωρίζουν ότι ο Τσαβούσογλου είπε ότι έπρεπε να φύγει γιατί θα διεξαγόταν μια κρίσιμη ψυφοφορία στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση; Ούτε αυτό το άκουσαν, ή το έμαθαν εκ των υστέρων;
Εξ’ άλλου, στο βιβλίο του Ιθάκη που μόλις κυκλοφόρησε, ο πρώην Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αλέξης Τσίπρας, αναφέρει ότι στο δείπνο της 6ης Ιουλίου, «η επίσημη στάση του Τσαβούσογλου ήταν εντελώς διαφορετική από αυτή που μας μετέφερε ο Γκουτέρες. Η αδιαλλαξία της τουρκικής πλευράς να συζητήσει το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων και να αποδεχτεί ανοιχτά ως βάση συζήτησης την κατάργηση των εγγυήσεων, οδήγησε τελικά στην αποτυχία της Διάσκεψης».
Ας μην πιστεύουν τί λέει ο Αναστασιάδης και ο Χριστοδουλίδης. Τον Ανδρέα Μαυρογιάννη που ήταν εκεί, μέσα στην αίθουσα και ήταν ο υποψήφιος που στήριξαν στις προεδρικές εκλογές του 2023, γιατί δεν τον πιστεύουν και πιστεύουν τί τους είπε ιδιαιτέρως ο Τσαβούσογλου και όχι τί λέει δημοσίως; Τον Αλέξη Τσίπρα, πάλι, που τον είχαν ως ίνδαλμα γιατί δεν τον πιστεύουν;
Μετά τη συνάντηση του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη Έρχιουρμαν με τον Ταγίπ Ερντογάν, οι ίδιοι κύκλοι προσπάθησαν να μας πείσουν ότι, ούτε λίγο ούτε πολύ, η τουρκική πλευρά δείχνει καλή θέληση και είναι έτοιμη για ουσιαστικές συνομιλίες. Ούτε που άκουσαν τον Ερντογάν να μιλά για δύο κράτη και να καλεί την ελληνοκυπριακή πλευρά να επιδείξει «θάρρος και βούληση» αντίστοιχη με των Τουρκοκυπρίων. Ούτε άκουσαν τον Έρχιουρμαν να θέτει τέσσερεις προϋποθέσεις, που στην ουσία οδηγούν στα δύο κράτη, για να προσέλθει στις συνομιλίες.
Τόσο πολύ τους μάγεψαν ο Ερντογάν και ο Τσαβούσογλου που ό,τι πουν είναι γι’ αυτούς … κοράνι;
*Πολιτικός Επιστήμονας / Δημοσιογράφος
