Μέρος της μνημειακής επετειακής έκθεσης «Μικρά Ασία: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία» που παρουσιάστηκε από το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών στην Αθήνα, φιλοξενεί στην Κύπρο η Λεβέντειος Πινακοθήκη από τις 18 Νοεμβρίου.
Η έκθεση με τίτλο «Από τη Μικρά Ασία στην Κύπρο: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία» αναδεικνύει τον πολιτισμό και ξεδιπλώνει το χρονικό του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Έχει εμπλουτιστεί με κειμήλια και μαρτυρίες από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν και ξεκίνησαν μια νέα ζωή στην Κύπρο.
Περισσότερα από 500 εκθέματα και φωτογραφίες αφηγούνται και ζωντανεύουν την ακμήτου ελληνισμού πριν από τους διωγμούς, τη δραματική περίοδο 1919-1923, καθώς και την εγκατάσταση και την ενσωμάτωση των προσφύγων στην Κύπρο.
O επισκέπτης ξεκινά το ταξίδι στη λάμψη του ελληνισμού της Μικράς Ασίας (πρώτη ενότητα) από την Ιωνία και τα δυτικά παράλια, προχωρά στην Καππαδοκία και στις νότιες επαρχίες, συνεχίζει διασχίζοντας τον Πόντο για να επιστρέψει προς δυσμάς, γύρω από την Κωνσταντινούπολη, και να καταλήξει στην Ανατολική Θράκη.
Την εποχή ακμής διαδέχονται η περίοδος των διωγμών, του τέλους του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και των συνθηκών, η περίοδος της ελληνικής απόβασης στη Σμύρνη και της Μικρασιατικής Εκστρατείας, η Καταστροφή του 1922 και η Έξοδος των προσφύγων (δεύτερη ενότητα). Η τρίτη και τελευταία ενότητα της έκθεσης εστιάζει στην εγκατάσταση και στην ενσωμάτωση των εκπατρισμένων στην Κύπρο.
Το χρονικό αυτό περιγράφεται μέσα από εικόνες και σπάνια εκκλησιαστικά κειμήλια, ενδυμασίες, κοσμήματα, χειροτεχνήματα, προσωπικά αντικείμενα, χάρτες, φωτογραφίες, αρχειακό και κινηματογραφικό υλικό, εφημερίδες, επιστολές, κάρτες και πολλά άλλα τεκμήρια. Την αφήγηση συμπληρώνουν αποσπάσματα από προσωπικές μαρτυρίες και μνήμες, ζωντανεύοντας τις εικόνες και τα «σιωπηλά» αντικείμενα.
Την έκθεση επιμελούνται η Εβίτα Αράπογλου, Επιμελήτρια της Ελληνικής Συλλογής της Λεβεντείου Πινακοθήκης και η Δέσποινα Χριστοφίδου, Βοηθός Επιμελήτρια της Λεβεντείου. Θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Προσωρινών Εκθέσεων στο ισόγειο και θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Μαρτίου 2024.
Διάλεξη από την Εβίτα Αράπογλου
Το Ίδρυμα Αναστάσιος Γ. Λεβέντης και το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας οργανώνουν την 32η Ετήσια Διάλεξη εις μνήμην Κωνσταντίνου Λεβέντη* με τίτλο «Μικρά Ασία: τιμώντας τη μνήμη».
Η φετινή διάλεξη είναι ένα αφιέρωμα στον μικρασιατικό ελληνισμό, καθώς παρουσιάζεται παράλληλα με την επετειακή έκθεση της Λεβεντείου Πινακοθήκης «Από τη Μικρά Ασία στην Κύπρο: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία».
Ομιλήτρια της διάλεξης είναι η ιστορικός τέχνης Εβίτα Αράπογλου, Επιμελήτρια της Ελληνικής Συλλογής της Λεβεντείου Πινακοθήκης, καθώς και Επιμελήτρια της επετειακής έκθεσης για τη Μικρά Ασία στην Αθήνα και στη Λευκωσία. Η διάλεξή της θα ξεδιπλώσει το χρονικό δημιουργίας της έκθεσης που ζωντανεύει μέσα από έργα τέχνης, εκκλησιαστικά κειμήλια, φωτογραφίες και μαρτυρίες την περίοδο της λάμψης και της ευημερίας στην Ιωνία και στα δυτικά παράλια, στην Καππαδοκία και στις νότιες επαρχίες, στον Πόντο, στη Βιθυνία, στην Κωνσταντινούπολη και στην Ανατολική Θράκη· ακολουθούν τα χρόνια που οδήγησαν στη μεγάλη ανατροπή, στην Καταστροφή και στη δραματική Έξοδο, αλλά και στο ξεκίνημα μιας νέας ζωής για τους πρόσφυγες σε νέες πατρίδες, σε Ελλάδα και Κύπρο.
Η διάλεξη θα δοθεί στην ελληνική γλώσσα στο ευρύχωρο αμφιθέατρο «Κωνσταντίνος Λεβέντης» της Λεβεντείου Πινακοθήκης, την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου στις 7.30μ.μ. Κρατήσεις: 22668838
Η ομιλήτρια
Η ιστορικός τέχνης Εβίτα Αράπογλου σπούδασε στο University College και στο King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου· ειδικεύτηκε στην ιστορία της ευρωπαϊκής και, ιδιαίτερα, της ελληνικής τέχνης του 19ου και 20ού αιώνα. Το 1989 συγγράφει το βιβλίο Συλλογή Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη. Πίνακες Ελλήνων Ζωγράφων 19ου και 20ού αιώνα, ενώ από το 1994 αναλαμβάνει Επιμελήτρια της Συλλογής Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη. Το 2012 επιμελείται την έκθεση Από τις Συλλογές του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας και έναν χρόνο αργότερα συγγράφει τον νέο κατάλογο της εμπλουτισμένης Ελληνικής Συλλογής, ενώ το 2014 συμμετέχει στη διοργάνωση της μόνιμης έκθεσης στη νεοσύστατη τότε Λεβέντειο Πινακοθήκη, με την οποία συνεχίζει τη συνεργασία της μέχρι σήμερα.
Έχει διοργανώσει και επιμεληθεί πολλές σημαντικές εκθέσεις στην Κύπρο, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με ειδικότερη αναφορά στην περιοδεύουσα έκθεση Γκίκας, Craxton, Leigh Fermor. Η γοητεία της ζωής στην Ελλάδα, που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Λευκωσία στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, μετακόμισε στην Αθήνα στο Μουσείο Μπενάκη και στη συνέχεια στο Λονδίνο στο Βρετανικό Μουσείο.
Είναι συγγραφέας και επιμελήτρια πολλών εκδόσεων. Ενδεικτικά αναφέρονται: η έκδοση Κριεζώτου 3, που είναι αφιερωμένη στο σπίτι, στο εργαστήριο και στην Πινακοθήκη του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα· οι μελέτες «Έλληνες καλλιτέχνες στο MontParnes: παράδοση και νεωτερικότητα στην αισθητική των αντιφάσεων του 1961» και «Art and Artists in Corfu»· το βιβλίο Γκίκας, Craxton, Leigh Fermor, στο πλαίσιο της ομώνυμης έκθεσης της Λεβεντείου Πινακοθήκης· ο συνοδευτικός κατάλογος της ομότιτλης έκθεσης Μικρά Ασία: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία, καθώς και ο επετειακός τόμος Μικρασιατικός ελληνισμός. Σκέψεις και δοκίμια.
Η Εβίτα Αράπογλου είναι, μεταξύ άλλων, Μέλος της Τιμητικής Επιτροπής της Λεβεντείου Πινακοθήκης, Αντιπρόεδρος του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, Μέλος της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη.
