Συναγερμός σήμανε στην Κίνα μετά την καταγραφή χιλιάδων κρουσμάτων του ιού Τσικουνγκούνια τον οποίο, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων παρακολουθεί πολύ στενά τα τελευταία δύο χρόνια, εξαιτίας της εμφάνισης του σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη με τα δεδομένα της τελευταίας εβδομάδας του Ιουλίου να δείχνουν αύξηση των περιστατικών κυρίως σε Ιταλία και Γαλλία.
Υπό παρακολούθηση βρίσκονται, όμως, αυτό το καλοκαίρι και άλλοι ιοί, οι οποίοι μεταδίδονται στον άνθρωπο από μολυσμένα κουνούπια με τον Δάγγειο πυρετό και τον ιό του Δυτικού Νείλου να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Η Ιταλία καταγράφει ήδη 10 θανάτους από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ενώ μεταξύ των χωρών στις οποίες εντοπίστηκαν περιστατικά είναι και η Ελλάδα.
Το βλέμμα στραμμένο στην Κίνα
Κέντρο της επιδημίας του ιού Τσικουνγκούνια η πόλη Φοσάν στην οποία καταγράφηκαν πέραν των 7.000 κρουσμάτων. Σύμφωνα με τις κινεζικές Αρχές, σχεδόν 3.000 νέα περιστατικά εντοπίστηκαν μέσα σε μόλις μία εβδομάδα, ενώ επιβεβαιωμένα κρούσματα έχουν αναφερθεί σε τουλάχιστον άλλες 12 πόλεις.
Η επιδημία, σύμφωνα με τα όσα μεταδίδουν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, φαίνεται να άρχισε από εισαγόμενο περιστατικό τον Ιούλιο, χωρίς όμως να έχουν διευκρινιστεί περισσότερα για την προέλευσή του.
Το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στο Χονγκ Κονγκ αφορά ένα 12χρονο αγόρι που ανέπτυξε πυρετό, εξάνθημα και αρθραλγίες, μετά από επίσκεψη στη Φοσάν.
Παρά το γεγονός ότι όλα τα περιστατικά περιγράφονται ως ήπια, η ταχύτητα εξάπλωσης του ιού έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στους ειδικούς με την κινεζική κυβέρνηση να έχει ήδη ενεργοποιήσει σχέδιο εκτεταμένης καταπολέμησης των κουνουπιών, με πρόστιμα έως 10.000 γιουάν (περίπου 1.200 ευρώ) για τους πολίτες που δεν απομακρύνουν στάσιμα νερά.
Παράλληλα, χρησιμοποιούνται drones για την επιτήρηση δύσβατων περιοχών και έχουν απελευθερωθεί ψάρια που τρέφονται με προνύμφες κουνουπιών σε λίμνες και δεξαμενές.
Ο ιός Τσικουνγκούνια μεταδίδεται στον άνθρωπο από τα κουνούπια και όχι από άνθρωπο σε άνθρωπο. Το κουνούπι που τον μεταφέρει εντοπίζεται και στην Κύπρο.
Τα δεδομένα για την Ευρώπη
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) για την εβδομάδα 26 Ιουλίου – 1 Αυγούστου, η παρουσία των ιογενών λοιμώξεων από κουνούπια εντείνεται σε αρκετές χώρες της ΕΕ και του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Χώρου/ ΕΟΧ είχε ως εξής:
Σε ό,τι αφορά τον ιό Τσικουνγκούνια, έχουν καταγραφεί στη Γαλλία 49 τοπικά μεταδιδόμενα κρούσματα με τη μεγαλύτερη συρροή να αφορά 13 περιστατικά. Στην Ιταλία, εντοπίστηκαν 2 επιβεβαιωμένα περιστατικά.
Ο ιός Τσικουνγκούνια, αν και δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο αλλά από τα κουνούπια στον άνθρωπο, (όπως Aedes aegypti και Aedes albopictus), μπορεί να προκαλέσει ιδιαίτερα προβλήματα στον οργανισμό όπως υψηλό πυρετό, έντονο πόνο στις αρθρώσεις (κυρίως στα χέρια, πόδια, καρπούς και αστραγάλους), μυαλγίες, πονοκεφάλους, κόπωση ή γενική κακουχία, εξάνθημα (συνήθως στο πρόσωπο, τον κορμό ή τα άκρα), ναυτία και επιπεφυκίτιδα (σε ορισμένες περιπτώσεις).
Η λέξη «τσικουνγκούνια» (chikungunya) προέρχεται από τη γλώσσα μακόντε (Makonde), που ομιλείται στην ανατολική Αφρική, κυρίως στην Τανζανία και τη Μοζαμβίκη. Η λέξη «chikungunya» σημαίνει «αυτός που καμπουριάζει» ή «αυτός που λυγίζει» και περιγράφει τη στάση του σώματος των ασθενών που πάσχουν από τον ιό, εξαιτίας του έντονου πόνου στις αρθρώσεις, που συχνά τους κάνει να περπατούν σκυφτοί ή καμπουριασμένοι.
Ιός του Δυτικού Νείλου: Θάνατοι στην Ιταλία, κρούσματα σε χώρες της ΕΕ
Σύμφωνα πάντα με την τελευταία ευρωπαϊκή αναφορά, ο ιός του Δυτικού Νείλου συνεχίζει να εξαπλώνεται, με 57 νέα περιστατικά στην Ιταλία μέσα σε μία εβδομάδα και συνολικά 10 θανάτους για το 2025. Στην επαρχία Λατίνα έχουν αναφερθεί 43 επιβεβαιωμένα κρούσματα, ενώ η θνησιμότητα του ιού έχει φτάσει το 20%, έναντι 14% το 2024. Εκτός από την Ιταλία, περιστατικά έχουν εντοπιστεί σε Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία και Γαλλία.
Η μετάδοση του ιού στον άνθρωπο γίνεται μέσω των τσιμπημάτων, μολυσμένων κουνουπιών, κυρίως του είδους Culex, ενώ σπανιότερα η μετάδοση γίνεται μέσω μεταγγίσεων αίματος, μεταμοσχεύσεων οργάνων ή από μητέρα σε παιδί κατά την εγκυμοσύνη ή τον θηλασμό. Δεν μεταδίδεται όμως από άνθρωπο σε άνθρωπο με άμεση επαφή.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που προσβάλλονται από τον ιό, περίπου το 80% των περιπτώσεων, δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα. Όσοι εκδηλώσουν συμπτώματα, συνήθως, παρουσιάζουν ήπια μορφή της νόσου, με πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, κόπωση, πόνο στις αρθρώσεις ή εξάνθημα. Σε πολύ μικρό ποσοστό, λιγότερο από το 1%, ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μορφή, προσβάλλοντας το κεντρικό νευρικό σύστημα και οδηγώντας σε εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, μυελίτιδα, σπασμούς, σύγχυση ή ακόμη και παράλυση. Η σοβαρή μορφή εντοπίζεται κυρίως σε ηλικιωμένους ή άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα ποσοστά θνησιμότητας στις σοβαρές περιπτώσεις κυμαίνονται από 10% έως 20%.
Τα δεδομένα και για τον Δάγγειο πυρετό
Υπό παρακολούθηση από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων και ο Δάγγειος πυρετός ο οποίος είναι άλλη μια ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω του τσιμπήματος κουνουπιών του είδους Aedes aegypti (και λιγότερο του Aedes albopictus), δηλαδή των ίδιων που μεταδίδουν και τον ιό τσικουνγκούνια.
Περιστατικά καταγράφονται σε περισσότερες από 100 χώρες (κυρίως τροπικές και υποτροπικές περιοχές) ενώ ο αριθμός των κρουσμάτων στην Ευρώπη παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια με τα περισσότερα να εντοπίζονται σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία κ.ά. Σύμφωνα με την τελευταία ευρωπαϊκή αναφορά (που δημοσιεύθηκε στις αρχές της εβδομάδας), στη Γαλλία έχουν εντοπιστεί 6 κρούσματα, στην Πορτογαλία 2 και στην Ιταλία 3.
Η ΕΕ την τελευταία εβδομάδα έχει προχωρήσει σε σύσταση για την αποφυγή αιμοδοσίας από άτομα τα οποία έχουν επισκεφθεί χώρες στις οποίες καταγράφονται κρούσματα και υπάρχει το ενδεχόμενο να έχουν μολυνθεί από κουνούπια. Η πρακτική βεβαίως αυτή, η οποία εφαρμόζεται από κάποια κράτη ενδεχομένως, όπως επισημαίνει το ECDC να προκαλέσει προβλήματα στην επάρκεια αίματος.
Τα συμπτώματα του Δάγγειου πυρετού προσομοιάζουν με εκείνα που προκαλούνται από τον ιό Τσικουνγκούνια. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο ιός μπορεί να προκαλέσει εσωτερικές αιμορραγίες, πτώση της αρτηριακής πίεσης και βλάβη οργάνων, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή.
