Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve) αποφάσισαν να παραιτηθούν από οποιαδήποτε κίνηση στο επιτόκιο πολιτικής τους την Τετάρτη, αφήνοντας το στο έυρος 5% έως 5,25%, προκειμένου να δοθεί χρόνος για να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος του προηγούμενου κύκλου νομισματικής σύσφιξης.
Εξακολουθούν ωστόσο να μην βλέπουν φως στον δρόμο προς τον προσδιορισμό του επίπεδου επιτοκίων το οποίο θα είναι ικανό να μειώσει τον υψηλό και επίμονο πληθωρισμό. Η Περίληψη των Οικονομικών Προβολών (SEP) της Fed υποδηλώνει ότι οι επιτελείς της δεν έχουν φτάσει ακόμη εκεί.
Ανοδική αναθεώρηση
Συγκεκριμένα, η διάμεση πρόβλεψη στη λεγόμενη SEP – η οποία δημοσιοποιήθηκε ταυτόχρονα με την απόφαση για τα επιτόκια της Τετάρτης – αυξήθηκε ακόμη περισσότερο για τα επιτόκια των Fed Funds απ’ ό,τι για τον προβλεπόμενο πληθωρισμό, υπονοώντας ότι η επιτροπή βλέπει την ανάγκη για μεγαλύτερα πραγματικά επιτόκια προκειμένου να περιοριστεί επαρκώς η οικονομία.
Πριν από έναν χρόνο, η Fed πίστευε ότι θα μπορούσε να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό φέρνοντας τα επιτόκια πολιτικής περίπου 1,1 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον προβλεπόμενο πληθωρισμό, ωστόσο τα μέλη της επιτροπής έχουν αρχίσει ξεκάθαρα να επανεξετάζουν το συγκεκριμένο σημείο.
Σήμερα, ο μέσος υπεύθυνος χάραξης πολιτικής στην κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ φαίνεται να πιστεύει ότι τα “πραγματικά επιτόκια” θα πρέπει να είναι έως και 2 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον πληθωρισμό το 2024.
Το συμπέρασμα είναι ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να παραμείνουν αρκετά υψηλά ακόμη και αν ο αποπληθωρισμός ενταθεί αργότερα μέσα στο έτος.
Τι θα πει “επαρκώς περιοριστικό επιτόκιο”;
Η φράση “επαρκώς περιοριστική”, φυσικά, είναι μια από εκείνες τις σκόπιμα ασαφείς καταχωρήσεις στο λεξικό της διαλέκτου της Fed (Fedspeak) οι οποίες είναι δύσκολο να οριστoύν με οποιαδήποτε ακρίβεια. Μπορείτε να προσπαθήσετε να την ποσοτικοποιήσετε (όπως έχω κάνει παραπάνω), ωστόσο αλλάζει συνεχώς, παράλληλα με το διαρκώς μεταβαλλόμενο προφίλ της οικονομίας των ΗΠΑ.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, ήταν προσεκτικός στη συνέντευξη Τύπου του την Τετάρτη σχετικά με το επίπεδο των επιτοκίων τα οποία θα ήταν “αρκετά περιοριστικά”. Ερωτηθείς σχετικά από τον δημοσιογράφο του CNBC, Steve Liesman, απέφυγε τις λεπτομέρειες:
“Αυτό που θα θέλαμε να δούμε είναι αξιόπιστες αποδείξεις ότι ο πληθωρισμός έχει τερματίσει την κλιμάκωσή του και στη συνέχεια αρχίζει να μειώνεται. Αυτό θέλουμε να δούμε. Καταλαβαίνουμε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις. Αλλά να θυμάστε ότι έχει περάσει περισσότερο από ένας χρόνος από τότε που άρχισαν να συσφίγγονται οι χρηματοοικονομικές συνθήκες. Νομίζω ότι ο λόγος που νιώθουμε άνετα να κάνουμε μια παύση είναι ότι μεγάλο μέρος της σύσφιξης έλαβε χώρα το περασμένο καλοκαίρι και αργότερα μέσα στη χρονιά και νομίζω ότι είναι λογικό να πιστεύουμε ότι ένας μέρος της μπορεί να έχει ήδη παραγάγει αποτέλεσμα”.
Σύγχυση
Στη σύγχυση προστίθεται η αίσθηση ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν αναθεωρήσει τις σιωπηρές εκτιμήσεις τους για τα “επαρκώς περιοριστικά” επιτόκια, την ίδια στιγμή που διέκοψαν ομόφωνα τις αυξήσεις των επιτοκίων.
Όπως ρώτησε ο Nick Timiraos της Wall Street Journal τον Powell την Τετάρτη, γιατί να μην αυξήσετε τα επιτόκια τώρα εάν γνωρίζετε ότι έχετε περισσότερη δουλειά να κάνετε; Στην απάντησή του, ο πρόεδρος της Fed είπε ότι η ταχύτητα σύσφιξης και τα ορθά επίπεδα επιτοκίων είναι κάπως διακριτά ζητήματα:
“Η ταχύτητα ήταν πολύ σημαντική πέρυσι. Καθώς πλησιάζουμε όλο και πιο κοντά στον προορισμό – και σύμφωνα με τη SEP δεν είμαστε τόσο μακριά από τον προορισμό μας, με βάση και την πεποίθηση των περισσότερων ανθρώπων – είναι λογικό, αποτελεί δηλαδή κοινή λογική να πηγαίνουμε λίγο πιο αργά”.
Είναι επίσης αλήθεια ότι η Fed φαινόταν να έχει εγκλωβιστεί από μια έξωθεν αίσθηση. Τις εβδομάδες μετά την προηγούμενη συνεδρίαση διαμόρφωσης πολιτικής, αρκετοί αξιωματούχοι σηματοδοτούσαν έντονα την πρόθεση να “παραβλέψουν” τη συνεδρίαση του Ιουνίου, δηλαδή να διατηρήσουν τα επιτόκια αμετάβλητα.
Η Fed είναι γενικά απρόθυμη να αιφνιδιάζει τις αγορές, γι’ αυτό και ένιωθε κάπως υποχρεωμένη να ακολουθήσει τη γραμμή του “αμετάβλητου”, αφού μια τέτοια κίνηση είχε τιμολογηθεί από τις αγορές.
Άβολα
Ενώ ο Powell μπόρεσε να αποκρούσει τυχόν διαφωνίες αξιωματούχων στη συνεδρίαση της Τετάρτης, η SEP υποδηλώνει ότι ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αισθάνονται σαφώς άβολα με τον τρόπο με τον οποίο ο πληθωρισμός αντιδρά – ή δεν αντιδρά – στις 500 μονάδες βάσης αυξήσεων επιτοκίων από τον Μάρτιο του 2022. Η κορυφαία “κουκκίδα” στη SEP – η οποία περιλαμβάνει επίσης μια ανώνυμη σειρά “κουκκίδων” με τις προβλέψεις των μεμονωμένων μελών της επιτροπής διαμόρφωσης της νομισματικής πολιτικής – έδειξε κίνδυνο τα ποσοστά των επιτοκίων να χρειαστεί να ανέλθουν στο εύρος 6% έως 6,25%.
Σε γενικές γραμμές, ο προτιμώμενος δείκτης – μέτρο του πληθωρισμού για την Fed – ο αποπληθωρισμένος δείκτης βασικών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών στις ΗΠΑ – έχει δείξει ουσιαστικά σταθερό ρυθμό αύξησης των τιμών για μεγάλο μέρος του περασμένου έτους. Υπό το συγκεκριμένο πρίσμα, ο πληθωρισμός δεν επιταχύνεται, αλλά ούτε και μειώνεται. Εν τω μεταξύ, υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι η ευαίσθητη στα επιτόκια αγορά κατοικιών μπορεί να έχει αρχίσει να ανακάμπτει ελαφρώς, ενώ η αγορά εργασίας παραμένει αρκετά ανθεκτική.
Ο αγαπημένος δείκτης πληθωρισμού της Fed δεν υποχωρεί, μολονότι έχει πάψει επίσης να αυξάνεται
Πάντα θα υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι θα πιστεύουν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπλοφάρουν για να αγοράσουν λίγο χρόνο. Και ενώ δεν είμαι απαραιτήτως ένας από αυτούς, θα αφήσω λίγο χώρο γι’ αυτήν την πιθανότητα. Σαφώς υπάρχει ο κίνδυνος περαιτέρω χαλάρωση των χρηματοοικονομικών συνθηκών να λειτουργήσει ενάντια στους στόχους της Fed για την καταπολέμηση του πληθωρισμού και ορισμένοι αξιωματούχοι μπορεί να έχουν χρησιμοποιήσει τις hawkish προβλέψεις τους για να προφυλαχθούν από κάτι τέτοιο.
Ενώ οι κύριοι δείκτες του δομικού του πληθωρισμού έχουν παραμείνει πεισματικά υψηλοί, υποφώσκουν ξεκάθαρα κάποιες ελπιδοφόρες εξελίξεις – και μπορεί απλώς να χρειάζεται χρόνος για να βγουν στην επιφάνεια.
Ό,τι από τα δύο και να συμβαίνει, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed σηματοδοτούν ότι πιστεύουν πως το επίπεδο των “επαρκώς περιοριστικών” επιτοκίων πολιτικής είναι πια υψηλότερο – σε πραγματικούς όρους – από εκείνο που θεωρείτο προηγουμένως. Κι αν το περασμένο έτος έχει διδάξει κάτι στις αγορές, είναι ότι εκείνος που γνωρίζει να ακούει, κερδίζει.
