Συνολικού όγκου 1.087 σελίδων, μια πρόσφατη πρόταση για αλλαγή των κεφαλαιακών κανόνων σίγουρα θα έκανε τη ζωή πιο περίπλοκη για τις μεγάλες τράπεζες των ΗΠΑ. Θα τις κάνει όμως και πιο ασφαλείς;
Η χρεοκοπία τριών περιφερειακών τραπεζών από τον Μάρτιο και εξής ήταν ντροπιαστική για τις ρυθμιστικές αρχές, οι οποίες είχαν διαβεβαιώσει τους φορολογούμενους ότι οι μεταρρυθμίσεις οι οποίες εφαρμόστηκαν μετά την χρηματοοικονομική κρίση του 2008 είχαν κάνει το σύστημα πολύ πιο ανθεκτικό.
Η νέα αυτή πρόταση επιχειρεί να επεκτείνει τις συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις υπό το φως της πρόσφατης αναταραχής.
Συνιστά μερικές χρήσιμες επιδιορθώσεις. Αναγνωρίζοντας ότι ακόμη και τα περιφερειακά πιστωτικά ιδρύματα μπορούν να προκαλέσουν κινδύνους για ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι ρυθμιστικές αρχές θα απαιτούν πλέον από τις τράπεζες με περιουσιακά στοιχεία μεταξύ 100 και 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων να συμμορφώνονται με πολλούς από τους αυστηρότερους κανόνες που ήδη εφαρμόζονται στους μεγαλύτερους ανταγωνιστές τους.
Η πρόταση αναθεωρεί επίσης έναν κανόνα ο οποίος επέτρεπε σε αυτές τις τράπεζες να εξαιρούνται από τον υπολογισμό των μη πραγματοποιηθέντων κερδών και ζημιών σε ορισμένες από τις επενδύσεις τους κατά τον υπολογισμό των δεικτών κεφαλαίου τους.
Ο πυρήνας
Η καρδιά της πρότασης είναι μια αλλαγή στον τρόπο μέτρησης του κεφαλαίου. Επί του παρόντος, οι τράπεζες μπορούν να χρησιμοποιούν τα δικά τους μοντέλα για να ορίζουν σταθμίσεις κινδύνου στα περιουσιακά τους στοιχεία, τα οποία με τη σειρά τους καθορίζουν πόσα κεφάλαια χρειάζονται.
Αυτό επιτρέπει σε διαφορετικές τράπεζες να μετρούν διαφορετικά τον κίνδυνο του ίδιου δανείου, καθιστώντας δύσκολη τη σύγκριση και τον υπολογισμό της κεφαλαιακής επάρκειας σε ολόκληρο το σύστημα.
Το πιο σημαντικό, οι τράπεζες έχουν ένα κίνητρο να υποτιμούν τον κίνδυνο και να ενισχύουν τη μόχλευση, καθώς επιδιώκουν να μεγιστοποιήσουν την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων τους.
Οι κεφαλαιακοί δείκτες μετρώνται με στάθμιση κινδύνου και όχι επί των συνολικών περιουσιακών στοιχείων
Τώρα οι ρυθμιστικές αρχές θέλουν να ορίσουν νέες τυποποιημένες σταθμίσεις κινδύνου. Μεγάλο μέρος της πρότασης εξηγεί πώς σχεδιάζεται να υπολογίζεται ο πιστωτικός κίνδυνος συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων και να ποσοτικοποιείται ο κίνδυνος λειτουργικών ζημιών.
Τα γραφεία συναλλαγών μπορούν να προσδιορίζουν τον κίνδυνο ζημιών ανεξάρτητα από τις κινήσεις της αγοράς, μόνον όμως εάν χρησιμοποιούν εγκεκριμένα μοντέλα.
Ως αποτέλεσμα αυτών και ορισμένων άλλων απαιτήσεων, οι ρυθμιστικές αρχές εκτιμούν ότι οι μεγαλύτερες τράπεζες θα χρειαστούν περίπου 19% περισσότερο κεφάλαιο και οι μεγαλύτερες περιφερειακές θα χρειαστούν μόλις 5% επιπλέον.
Δεδομένου ότι οι τράπεζες των ΗΠΑ παραμένουν σε υπερμόχλευση, αυτό το αποτέλεσμα θα ήταν μια πρόοδος.
Τώρα οι ρυθμιστικές αρχές θέλουν να ορίσουν νέες τυποποιημένες σταθμίσεις κινδύνου. Μεγάλο μέρος της πρότασης εξηγεί πώς σχεδιάζεται να υπολογίζεται ο πιστωτικός κίνδυνος συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων και να ποσοτικοποιείται ο κίνδυνος λειτουργικών ζημιών.
Τα γραφεία συναλλαγών μπορούν να προσδιορίζουν τον κίνδυνο ζημιών ανεξάρτητα από τις κινήσεις της αγοράς, μόνον όμως εάν χρησιμοποιούν εγκεκριμένα μοντέλα.
Ως αποτέλεσμα αυτών και ορισμένων άλλων απαιτήσεων, οι ρυθμιστικές αρχές εκτιμούν ότι οι μεγαλύτερες τράπεζες θα χρειαστούν περίπου 19% περισσότερο κεφάλαιο και οι μεγαλύτερες περιφερειακές θα χρειαστούν μόλις 5% επιπλέον.
Δεδομένου ότι οι τράπεζες των ΗΠΑ παραμένουν σε υπερμόχλευση, αυτό το αποτέλεσμα θα ήταν μια πρόοδος.
Πόσο καλά κεφαλαιοποιημένες είναι οι μεγάλες τράπεζες;
Σφάλματα
Δυστυχώς, η πρόταση είναι εσφαλμένη σε βασικά σημεία.
Πρώτον, δεν έχει πολλά να πει για την απροσδόκητα γρήγορη έξοδο των καταθετών η οποία σημειώθηκε τον Μάρτιο. Όταν οι καταθέσεις δεν μπορούν να θεωρούνται σίγουρες ως σταθερή πηγή χρηματοδότησης, η φύση των ισολογισμών των τραπεζών πιθανόν να απαιτεί θεμελιώδεις αλλαγές.
Τα πιστωτικά ιδρύματα μπορεί να χρειαστεί να διαφοροποιήσουν τις πηγές ρευστότητας.
Οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες αυτών των αλλαγών πιο άμεσα (μια επικείμενη πρόταση για την απαίτηση από περισσότερες τράπεζες να εκδίδουν μακροπρόθεσμο χρέος αποτελεί καλή αρχή).
Ομοίως, η πρόταση περί των κεφαλαίων δεν βοηθάει πολύ τις τράπεζες να αντιμετωπίσουν απότομα υψηλότερα επιτόκια, κύρια αιτία της χρεοκοπίας της Silicon Valley Bank.
Πολλές τράπεζες κατέχουν μεγάλα χαρτοφυλάκια “ασφαλών” τίτλων σταθερού εισοδήματος, τα οποία δεν έχουν πιστωτικό κίνδυνο, ωστόσο χάνουν αξία καθώς αυξάνονται τα επιτόκια.
Αυτά τα ομόλογα συχνά ταξινομούνται ως “κρατούμενα μέχρι τη λήξη”, πράγμα που σημαίνει ότι οι τράπεζες δεν χρειάζεται να αναγνωρίσουν πτώση της αξίας στους ισολογισμούς τους ή να διαθέσουν κεφάλαια για να απορροφήσουν πιθανές ζημίες.
Θα πρέπει να τους ζητηθεί να έχουν επαρκή σταθερή χρηματοδότηση για να υποστηρίζουν τα συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία. Διαφορετικά, όπως η SVB, θα μπορούσαν να αναγκαστούν να αρχίσουν να τα πωλούν, “κλειδώνοντας” ζημίες.
Απλότητα
Τέλος, παρά την πολυπλοκότητά τους, οι προτεινόμενες σταθμίσεις κινδύνου δεν είναι πιθανό να κάνουν τις τράπεζες πολύ πιο ασφαλείς. Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν φτωχό ιστορικό αξιολόγησης των κινδύνων τους οποίους ενέχουν διαφορετικές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.
Εξάλλου, οι υφιστάμενοι κανόνες κεφαλαίου και ρευστότητας ενθαρρύνουν εδώ και χρόνια τις τράπεζες να φορτώνονται υποτιθέμενα περιουσιακά στοιχεία “χωρίς κινδύνους”, όπως κρατικά ομόλογα, μόνον ώστε αυτοί οι τίτλοι να υποστούν αργότερα τεράστιες απώλειες καθώς αυξάνονταν τα επιτόκια.
Δεν υπάρχει λόγος να περιμένουμε πιο ακριβείς προγνώσεις την επόμενη φορά.
Ένα λιγότερο περίπλοκο καθεστώς, που θα απαιτούσε απλώς υψηλότερα επίπεδα ιδίων κεφαλαίων που να μπορούν να απορροφούν ζημιές, θα ήταν ασφαλέστερο και λιγότερο επαχθές. Μια τέτοια μεταρρύθμιση θα διασφάλιζε ότι οι τράπεζες θα έχουν αρκετή ικανότητα να αντέξουν αναπόφευκτες ζημίες, θα ενίσχυε το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα και θα απάλλασσε τις ρυθμιστικές αρχές από την ανάγκη ποσοτικοποίησης κάθε δυνητικού κινδύνου.
Είναι ένας καλός εμπειρικός κανόνας: όταν πρόκειται για χρηματοοικονομικούς κανόνες, το πιο απλό είναι συνήθως και το πιο ασφαλές.
