Η γραφειοκρατία και οι πολεοδομικές εκκρεμότητες εξακολουθούν να κρατούν εκτός αγοράς μεγάλο αριθμό ακινήτων, καθώς οι διαδικασίες τακτοποίησης αυθαιρεσιών καθυστερούν για μήνες, ακόμη και πάνω από χρόνο.
Στο δημόσιο διάλογο προστίθεται πλέον και η ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων), η οποία υπέβαλε επίσημη πρόταση προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για αλλαγή του τρόπου μεταβίβασης ακινήτων.
Η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ
Η Ομοσπονδία εισηγείται να μπορεί να γίνεται άμεση πώληση κατοικίας, με την υποχρέωση τακτοποίησης των πολεοδομικών θεμάτων να αναλαμβάνεται από τον αγοραστή, ο οποίος θα έχει περίοδο εννέα μηνών μετά την υπογραφή του συμβολαίου για να ολοκληρώσει τις διαδικασίες.
Η ΠΟΜΙΔΑ προτείνει να τεθούν σαφείς εγγυήσεις ώστε η ρύθμιση να είναι λειτουργική:
- Υπεύθυνη δήλωση του αγοραστή στο συμβόλαιο για ολοκλήρωση της νόμιμης διαδικασίας έκδοσης ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, με αποκλειστική δική του ευθύνη και δαπάνη.
- Εγγυητική επιστολή ίση με το 10% της αξίας του ακινήτου, η οποία θα επιστρέφεται με την ολοκλήρωση της τακτοποίησης.
- Αν δεν τηρηθούν οι όροι, η εγγυητική θα καταπίπτει υπέρ του Δημοσίου, ενώ δεν θα επιτρέπεται καμία περαιτέρω μεταβίβαση μέχρι την έκδοση της ταυτότητας κτιρίου.
Πάνω από το 50% των κατοικιών με εκκρεμότητες
Η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει ότι πάνω από το μισό των κατοικιών στην Ελλάδα παρουσιάζει ασυμφωνίες στα τετραγωνικά ή διαφορές στα έγγραφα (σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, ΔΕΗ, Κτηματολόγιο). Οι ατέλειες των οικοδομικών αδειών και οι παλιές παραλείψεις των κατασκευαστών δημιουργούν σήμερα πολλαπλές καθυστερήσεις στις αγοραπωλησίες.
Η θέσπιση της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου ανέδειξε τις ασυμβατότητες, αλλά οι διορθωτικές διαδικασίες απαιτούν πολύμηνη ενασχόληση, οδηγώντας πολλούς ιδιοκτήτες να παραιτούνται από την πώληση.
Τραπεζικός τομέας: ανάγκη άρσης των εμποδίων
Η Eurobank, σε πρόσφατη έκθεσή της, επισήμανε ότι η γραφειοκρατία, οι πολεοδομικές παραβάσεις, οι νομικές εκκρεμότητες και η πολυιδιοκτησία δημιουργούν χάσμα μεταξύ διαθέσιμων και εμπορεύσιμων ακινήτων. Επιπλέον, η κακή κατάσταση πολλών κατοικιών και το αυξημένο κόστος ανακαίνισης αποτρέπουν τη γρήγορη ανανέωση του αποθέματος.
Παρόμοιες ανησυχίες εξέφρασαν και τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης δανείων (servicers), ζητώντας από την κυβέρνηση να απλοποιήσει τις διαδικασίες για τα ακίνητα που διαχειρίζονται, ώστε να μπορέσουν να απελευθερωθούν ταχύτερα στην αγορά.
Η πρόταση Παπαγεωργιάδη
Η ιδέα είχε τεθεί αρχικά από τον επενδυτή ακινήτων Ηλία Παπαγεωργιάδη, σε εκδήλωση τον Δεκέμβριο του 2024 με τίτλο «Ελλάδα 2025. Επιχειρείν, Ακίνητα, Επενδύσεις». Ο ίδιος είχε ζητήσει «πολεοδομική αμνηστία» ώστε να επιτρέπονται άμεσες πωλήσεις, με τον αγοραστή να διαθέτει τριετή προθεσμία για την τακτοποίηση.
«Πρέπει να σταματήσουμε να λέμε στον πωλητή “βρες τα χαρτιά και τρέξε”», είχε σημειώσει τότε, υπογραμμίζοντας ότι οι καθυστερήσεις ματαιώνουν συναλλαγές και φρενάρουν την αγορά.
