Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2022, με έτος αναφοράς εισοδήματος το 2021, 16,7% του πληθυσμού ή 150.000 άτομα βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό.
Συγκεκριμένα, 16,7% του πληθυσμού ζούσε σε νοικοκυριά με διαθέσιμο εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας, ή ζούσε σε νοικοκυριά με σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, ή ζούσε σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλό δείκτη έντασης εργασίας.
Ο δείκτης για το 2022 παρουσιάζει μικρή βελτίωση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά που ήταν στο 17,3%, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία των τελευταίων χρόνων.
Η βελτίωση αντικατοπτρίζεται και στα δύο φύλα, παρόλο που διαχρονικά οι γυναίκες διατηρούνται σε δυσμενέστερη θέση έναντι των αντρών. Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει την εξέλιξη του δείκτη αυτού από το 2015 μέχρι και το 2022.
Με βάση το Διάγραμμα 2, όπου παρουσιάζονται ξεχωριστά τα αποτελέσματα που αφορούν στους 3 επιμέρους δείκτες που συνθέτουν τον δείκτη κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (κίνδυνος φτώχειας, σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, πολύ χαμηλή ένταση εργασίας) φαίνεται ότι, η βελτίωση του δείκτη οφείλεται στη μείωση του ποσοστού του πληθυσμού που ζει σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας (από 5,8% το 2021, σε 4,1% το 2022).
Κίνδυνος φτώχιας (AROP)
Το ποσοστό του πληθυσμού που βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας (δείκτης AROPE, ο κύριος δείκτης παρακολούθησης του στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2030 για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό) δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα του βρισκόταν κάτω από το χρηματικό όριο κινδύνου φτώχειας, κατά το 2022 ανήλθε στο 13,9% ή 125.000 άτομα, παραμένοντας στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2021 (13,8%).
Το χρηματικό όριο κινδύνου φτώχειας, το οποίο ορίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, υπολογίστηκε το 2022 στα €10.713 για νοικοκυριά ενός ατόμου και σε €22.498 για νοικοκυριά με δυο ενήλικες και 2 εξαρτώμενα παιδιά.
Τα αντίστοιχα χρηματικά όρια για το 2021 ήταν €10.011 και €21.024. Να σημειωθεί ότι το διάμεσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα (ανά άτομο) για το 2022 ήταν €17.855 σε σχέση με €16.825 το 2021.
Στο Διάγραμμα 3, παρουσιάζεται η πορεία του δείκτη κινδύνου φτώχειας και του χρηματικού ορίου κινδύνου φτώχειας από το 2008 μέχρι το 2022.
Κίνδυνος φτώχειας πριν και μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις
Το ποσοστό του πληθυσμού που βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας προτού συμπεριληφθούν στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών οποιαδήποτε κοινωνικά επιδόματα1 και συντάξεις2 (κοινωνικές μεταβιβάσεις), ανερχόταν στο 33,3%.
Όταν συμπεριλήφθηκαν οι συντάξεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, τότε το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 20,1%, ενώ όταν στη συνέχεια συμπεριλήφθηκαν και τα κοινωνικά επιδόματα, το ποσοστό μειώθηκε περαιτέρω στο 13,9% (Διάγραμμα 4).
Επομένως, διαπιστώνεται ότι οι κοινωνικές μεταβιβάσεις συμβάλλουν στη μείωση του ποσοστού του κινδύνου φτώχειας.
Το 2022, συνολικά οι κοινωνικές μεταβιβάσεις μείωσαν τον εν λόγω δείκτη κατά 19,4 ποσοστιαίες μονάδες, (13,2 ποσοστιαίες μονάδες λόγω των συντάξεων και 6,2 λόγω των κοινωνικών επιδομάτων).
| Πίνακας | |||||||
| Δείκτης | 2015 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
| Ποσοστό κινδύνου φτώχιας ή κοινωνικού αποκλεισμού (AROPE) | Σύνολο | % | 22,8 | 18,6 | 17,6 | 17,3 | 16,7 |
| Άντρες | % | 21,6 | 17,2 | 16,6 | 15,8 | 15,3 | |
| Γυναίκες | % | 24,0 | 19,9 | 18,6 | 18,7 | 18,0 | |
| Χρηματικό όριο κινδύνου φτώχιας | Νοικοκυριά ενός ατόμου | € | 8.276 | 9.729 | 10.022 | 10.011 | 10.713 |
| Νοικοκυριά με 2 ενήλικες και 2 εξαρτώμενα παιδιά | € | 17.380 | 20.431 | 21.047 | 21.024 | 22.498 | |
| Ποσοστό κινδύνου φτώχιας κατά ηλικία (AROP) (μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις) | Σύνολο | % | 16,2 | 14,7 | 14,3 | 13,8 | 13,9 |
| 0-17 | % | 16,7 | 16,7 | 16,1 | 15,8 | 14,9 | |
| 18-64 | % | 15,9 | 11,9 | 12,0 | 11,9 | 11,9 | |
| 65+ | % | 17,3 | 24,6 | 21,9 | 19,5 | 20,8 | |
| Ποσοστό κινδύνου φτώχιας πριν τις κοινωνικές μεταβιβάσεις εκτός των συντάξεων | Σύνολο | % | 25,4 | 22,7 | 21,9 | 22,1 | 20,1 |
| Ποσοστό κινδύνου φτώχιας πριν όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις | Σύνολο | % | 38,8 | 35,1 | 35,2 | 35,8 | 33,3 |
| Σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση (SMSD) | Σύνολο | % | 7,9 | 3,2 | 3,2 | 2,6 | 2,7 |
| Ποσοστό πληθυσμού στις ηλικίες 0-64 ετών που ζει σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλό δείκτη έντασης εργασίας, κατά φύλο (LWI) | Σύνολο | % | 10,4 | 6,6 | 5,3 | 5,8 | 4,1 |
| Άντρες | % | 9,9 | 6,1 | 5,1 | 5,9 | 3,8 | |
| Γυναίκες | % | 10,9 | 8,4 | 7,1 | 5,8 | 4,4 | |
| Μέσο ετήσιο καθαρό διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού | € | 29.959 | 33.584 | 33.862 | 34.227 | 35.699 |
