Τη θέση πως τα πρόστιμα για τη μη καταχώρηση των πραγματικών δικαιούχων (ιδιοκτητών) εταιρειών θα πρέπει να παραμείνουν ως έχουν, ώστε να είναι αποτρεπτικά, θα υποστηρίξει το Υπουργείο Εμπορίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή την προσεχή Τρίτη, όταν θα αρχίσει τη συζήτηση της πρότασης νόμου που προβλέπει μείωση των χρηματικών κυρώσεων σε όσους δεν καταχώρησαν έγκαιρα τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων, όπως προβλέπει ευρωπαϊκή Οδηγία και ο εναρμονισμένος νόμος της Δημοκρατίας.
Ως γνωστό, από την 1η Απρίλιου λήγει και η νέα παράταση που δόθηκε και όσοι δεν έχουν καταχωρήσει τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων των εταιρειών τους στο ηλεκτρονικό μητρώο του Εφόρου Εταιρειών θα υπόκεινται σε πρόστιμα.
Βάσει του νόμου περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου, σε περίπτωση που μία εταιρεία δεν συμμορφώθηκε εμπρόθεσμα υπόκειται σε χρηματική επιβάρυνση €200, ενώ για κάθε μέρα συνέχισης της παράβασης επιβαρύνεται με €100, με ανώτατο όριο συνολικής επιβάρυνσης τις €20.000.
Υπενθυμίζεται πως αρχικά οι εταιρείες έπρεπε να καταχωρήσουν τα σχετικά στοιχεία μέχρι τέλος του 2023 και όσες δεν είχαν συμμορφωθεί τους επιβλήθηκαν πρόστιμα συνολικού ύψους €2 εκατ., τα οποία όμως τους επιστράφηκαν, καθώς μετά από έντονες αντιδράσεις, που μεταφέρθηκαν και στη Βουλή, αποφασίστηκε να δοθεί νέα παράταση μέχρι την 31η Μαρτίου για να καταχωρήσουν τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων στο ηλεκτρονικό μητρώο.
Κατεβάζουν το πρόστιμο
Λίγες ημέρες όμως πριν την εκπνοή της προθεσμίας ανοίγει στη Βουλή νέα συζήτηση για μείωση των προστίμων. Συγκεκριμένα, ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και Οικολόγοι κατέθεσαν πρόταση νόμου, με την οποία τροποποιείται ο νόμος περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες, έτσι ώστε η ημερήσια επιβάρυνση που επιβάλλεται σε πρόσωπο που αρνείται, παραλείπει ή αμελεί να υποβάλει τα στοιχεία για τους πραγματικούς δικαιούχους νομικών οντοτήτων ή εμπιστευμάτων να μειωθεί από €100 στα €30 καθώς, όπως υποστηρίζουν οι εισηγητές της πρότασης, τα €100 είναι δυσανάλογα υψηλό ποσό για τις εταιρείες…
Με την πρόταση επιδιώκεται και η μείωση του ανώτατου ορίου της συνολικής επιβάρυνσης που μπορεί να επιβληθεί, από τις €20 χιλ. σε €5 χιλ. Επιπρόσθετα, με την πρόταση νόμου η Έφορος Εταιρειών θα έχει την υποχρέωση να ενημερώνει όσους δεν συμμορφώνονται για την σκοπούμενη επιβολή των επιβαρύνσεων.
Μήνυμα Παπαναστασίου μέσω «Φ»
Ο υπουργός Εμπορίου Γιώργος Παπαναστασίου, μιλώντας στον «Φ», δήλωσε πως η θέση του υπουργείου είναι ότι θα πρέπει τα πρόστιμα να παραμείνουν αποτρεπτικά, έτσι ώστε να υπάρξει συμμόρφωση με τον εναρμονιστικό νόμο και οι οντότητες (εταιρείες) να καταχωρήσουν τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων τους.
Ο κ. Παπαναστασίου δεν έκρυψε και τη δυσαρέσκεια του γιατί, παρά την παράταση που δόθηκε, πολλές εταιρείες δεν έχουν τηρήσει ακόμα τα χρονοδιάγραμμα και δεν έχουν καταχωρήσει τα σχετικά στοιχεία. Είπε, πάντως, πως η Κυβέρνηση θα συμμορφωθεί με την όποια απόφαση λάβει η Βουλή, ωστόσο τόνισε την ανάγκη να μην μειωθεί το ύψος του προστίμου.
Έντονες πιέσεις επηρεαζομένων
Η προσπάθεια βουλευτών των τεσσάρων κομμάτων να μειώσουν τη χρηματική επιβάρυνση δεν φαίνεται να είναι άσχετη με τις πιέσεις που δέχονται από επηρεαζόμενους φορείς, εταιρείες αλλά και φυσικά πρόσωπα που ήταν/είναι διευθυντές εταιρειών αλλά δεν γνώριζαν/γνωρίζουν τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιρειών.
Σύμφωνα με στοιχεία που είχαν κατατεθεί στη Βουλή, συνολικά 31 χιλ. πρόσωπα που για χρόνια ήταν ή παραμένουν διευθυντές εταιρειών, λαμβάνοντας και αμοιβές, υποστηρίζουν πως δεν γνωρίζουν σε ποιους ανήκουν πραγματικά οι νομικές οντότητες και έχουν υποβάλει αίτηση να εξαιρεθούν, καθώς δηλώνουν ότι δεν μπορούν να εντοπίσουν τους πραγματικούς δικαιούχους.
Βάσει του νομικού πλαισίου, στην περίπτωση που αξιωματούχος εταιρείας ή άλλης νομικής οντότητας κριθεί ότι έχει επιδείξει τη δέουσα επιμέλεια να συμμορφωθεί με τις πρόνοιες της Οδηγίας και η παράβαση του νόμου δεν οφείλεται σε πράξη ή παράλειψη ή αμέλεια εκ μέρους του, τότε ο αξιωματούχος της εταιρείας ή άλλης νομικής οντότητας δεν θα υπόκειται σε χρηματική επιβάρυνση.
Διευκρινίσεις για την Οδηγία
Σύμφωνα με την Οδηγία, υποχρέωση να υποβάλει στο μητρώο τα στοιχεία των πραγματικών της δικαιούχων έχει κάθε νομική οντότητα (π.χ. εταιρεία, συνεταιρισμός) και κάθε αξιωματούχος/συνέταιρος. Σύμφωνα, με την ερμηνεία του περί Εταιρειών Νόμου, αξιωματούχος σε νομικό πρόσωπο περιλαμβάνει διευθυντή, διευθύνοντα σύμβουλο και γραμματέα. Συνεπώς, τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων πρέπει να υποβάλλονται στο μητρώο από τον ίδιο τον αξιωματούχο/συνέταιρο της οντότητας και όχι από πρόσωπο που ενεργεί εκ μέρους της (π.χ από πάροχο υπηρεσιών).
Όπως αναφέρει το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών, στην περίπτωση που σε μια εταιρεία διορίστηκε εκκαθαριστής μετά τις 12.03.21, η υποχρέωση υποβολής των στοιχείων στο μητρώο πραγματικών δικαιούχων παραμένει στην εταιρεία/ οντότητα και στους αξιωματούχους της. Η παύση των εξουσιών των αξιωματούχων της εταιρείας με τον διορισμό του εκκαθαριστή δεν συνιστά την παύση των υποχρεώσεων τους, δεδομένου ότι ο διορισμός τους ως αξιωματούχων στην εταιρεία εξακολουθεί να υφίσταται.
Ο εκκαθαριστής δεν φέρει οποιαδήποτε ευθύνη ή έχει οποιαδήποτε αρμοδιότητα/υποχρέωση έναντι του μητρώου πραγματικών δικαιούχων.
Σε περίπτωση διορισμού παραλήπτη/διαχειριστή σε μια εταιρεία μετά τις 12.03.21, οι αξιωματούχοι της εταιρείας οφείλουν να υποβάλουν τα στοιχεία στο μητρώο πραγματικών δικαιούχων κατόπιν σχετικής συγκατάθεσης/ενημέρωσης του παραλήπτη διαχειριστή.
Δεν έδωσαν στοιχεία 20 χιλ. εταιρείες
Σύμφωνα με σχετικά στοιχεία, έχουν καταχωρήσει τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων τους πέραν των 140 χιλ. εταιρειών, από το σύνολο των 250 χιλ. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ενεργές εταιρείες είναι γύρω στις 180 χιλ., ενώ άλλες περίπου 70 χιλ. εταιρείες είναι σε διαδικασία διαγραφής, αλλά για διάφορους λόγους δεν προχωρεί η διαδικασία, κυρίως γιατί έχουν οφειλές προς το Κράτος. Με τη διαγραφή των συγκεκριμένων εταιρειών διαφωνεί το Τμήμα Φορολογίας, ακριβώς λόγω των χρεών τους προς το Τμήμα. Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμάται ότι συνολικά 20 χιλ. εταιρείες δεν έχουν καταχωρήσει τα αναγκαία στοιχεία για τους ιδιοκτήτες τους.
H τελευταία χώρα στην ΕE
Η Κύπρος είναι η τελευταία χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν συμμορφώθηκε με τις ευρωπαϊκές συστάσεις και οδηγίες για το μητρώο των πραγματικών δικαιούχων. Τον Φεβρουάριο του 2021, η Βουλή ενέκρινε την εναρμονιστική νομοθεσία για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος, η οποία προνοούσε τη λειτουργία του ηλεκτρονικού μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων.
Η Δημοκρατία, για να αποφύγει τη δίωξη από την ΕΕ αλλά και για να συμμορφωθεί έστω με καθυστέρηση με τις ευρωπαϊκές συστάσεις, προχώρησε στη λειτουργία μιας ενδιάμεσης πλατφόρμας (μητρώο), η οποία στην πράξη, όπως αναφέρθηκε στη Βουλή, δεν απεδείχθη αξιόπιστη ή λειτουργική.
Και αυτό καθώς εντοπίστηκαν αδυναμίες, ειδικά στον έλεγχο των στοιχείων που καταχωρήθηκαν.
Στη συνέχεια, τέθηκε σε εφαρμογή το νέο μόνμο ηλεκτρονικό μητρώο, το οποίο πιστεύεται αρμοδίως ότι θα συμβάλει στη διαφάνεια και θα ικανοποιήσει τις Αρχές της ΕΕ.
