Αρκετές αδυναμίες των τραπεζών δεν έχουν αντιμετωπιστεί ακόμη, διαπιστώνει ο Ευρωπαίος επόπτης (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), ενώ επιπλέον έχουν εντοπιστεί και σημαντικά κενά σε ό,τι αφορά την ετοιμότητα των τραπεζών να διαχειριστούν τυχόν αύξηση των δανειοληπτών που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχεώσεις τους. Ακόμη ένας κίνδυνος αφορά την αναχρηματοδότηση δανείων, καθώς και τον εντοπισμό και την παρακολούθηση πελατών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.
Οι αξιολογήσεις έδειξαν ότι οι τράπεζες θα πρέπει να στραφούν στην προληπτική λήψη διορθωτικών μέτρων, όπως τονίζεται στην έκθεση της ΕΚΤ για την εποπτική δραστηριότητα. Οι τεχνοκράτες διαπίστωσαν αρκετές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης προς τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (European Bank Authority) για τη χορήγηση και παρακολούθηση των δανείων, μεταξύ άλλων και αναφορικά με τις διαδικασίες αποτίμησης των εξασφαλίσεων.
Οι γενικοί κανόνες προβλέπουν ότι τα ιδρύματα και οι πιστωτικοί φορείς θα πρέπει να αξιολογούν την ικανότητα και τις προοπτικές του δανειολήπτη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη δανειακή σύμβαση, καλύπτοντας ιδίως μια αξιολόγηση της ικανότητας του δανειολήπτη να πληρώσει το δάνειο, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του δανείου, όπως ο χρόνος λήξης και το επιτόκιο.
Σημειώνεται επίσης ότι κατά την αξιολόγηση του δανειολήπτη για τη δυνατότητά του να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σχετικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη σημερινή και μελλοντική ικανότητα εξόφλησης του δανείου, όπως, πόσος χρόνος απομένει για την αποπληρωμή αλλά και τα επιτόκια. Η εξασφάλιση του ακινήτου από μόνη της δεν πρέπει να αποτελεί βασικό στοιχείο για την έγκριση του δανείου και δεν μπορεί αυτό και μόνο να δικαιολογήσει την έγκριση οποιασδήποτε δανειακής σύμβασης.
Στην έκθεση σημειώνεται ακόμα ότι οι αξιολογήσεις έδειξαν ότι οι τράπεζες πρέπει να επιδιώξουν προληπτικά διορθωτικά μέτρα και η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά τις προγραμματισμένες διορθωτικές ενέργειες και την εφαρμογή τους. Ειδικότερα, εστιάζοντας στα χαρτοφυλάκια των δανείων προς τα νοικοκυριά, μια στοχευμένη ανασκόπηση του δανεισμού ακινήτων για κατοικίες διαπίστωσε ότι οι τράπεζες έχουν περιορισμένες δυνατότητες να προβλέπουν τους κινδύνους και να τους διαφοροποιούν, τόσο στην προέλευση όσο και στην τιμολόγηση. Μετά από χρόνια ανόδου των τιμών των ακινήτων, οι αγορές, αναφέρεται στην έκθεση, βρίσκονται επί του παρόντος σε ύφεση, καθώς τα σημάδια επιδείνωσης γίνονται εμφανή σε αρκετές χώρες της ζώνης του ευρώ. Τα εμπορικά ακίνητα αντιμετωπίζουν αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης και αβέβαιες οικονομικές προοπτικές, καθώς και ασθενέστερη ζήτηση μετά την πανδημία.
Η ΕΚΤ συνεχίζει να διεξάγει μια σειρά από επιτόπιες και εκτός έδρας εποπτικές δραστηριότητες, για να εξασφαλιστεί η ενεργός εποπτική εστίαση στον κίνδυνο εμπορικών ακινήτων. Αυτή η ενεργή εστίαση θα συνεχιστεί μέχρι το 2024, με τις εποπτικές αρχές να παρακολουθούν στενά τις τραπεζικές εξελίξεις και τις εξελίξεις της αγοράς σε αυτό το χαρτοφυλάκιο. Όσον αφορά την ψηφιοποίηση, η επισκόπηση επιβεβαίωσε ότι τα περισσότερα πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού, η οποία επικεντρώνεται στη βελτίωση της εμπειρίας του πελάτη. Αυτή η επισκόπηση κατέδειξε, επίσης, τη σημασία της ύπαρξης σωστός τόνος από την εκτελεστική διοίκηση, καθώς και ένα αποτελεσματικό πλαίσιο εσωτερικού ελέγχου.
Σχετικά με την επιχειρησιακή ανθεκτικότητα, ο αριθμός των σημαντικών περιστατικών στον κυβερνοχώρο που αναφέρθηκαν στην ΕΚΤ αυξήθηκε σημαντικά το 2023 σε ετήσια βάση. Εκτός από το stress test για την ανθεκτικότητα στον κυβερνοχώρο, που προγραμματίζεται για το 2024, η ΕΚΤ διεξήγαγε μια εσωτερική δοκιμασία ανθεκτικότητας στον κυβερνοχώρο για να δοκιμάσει τις διαδικασίες εσωτερικής επικοινωνίας, συντονισμού και κλιμάκωσης της ΕΚΤ σε περίπτωση κυβερνοεπίθεσης σε πολλαπλές εποπτευόμενες οντότητες. Αυτή η άσκηση ήταν εσωτερική, χωρίς εμπλοκή του κλάδου.
