Οι κυριότερες κατηγορίες δαπανών του κράτους είναι οι δαπάνες για μισθοδοσία προσωπικού, συντάξεις και φιλοδωρήματα (€3,20 δισ.), για κοινωνικές παροχές (€1,80 δισ.) και για μεταβιβάσεις (€1,36 δισ.), σύμφωνα με τη δημοσιονομική έκθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας για το οικονομικό έτος 2023 που κατατέθηκε χθες στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Στις κοινωνικές παροχές συμπεριλαμβάνεται και η συνεισφορά της κυβέρνησης στο Γενικό Σχέδιο Υγείας, ύψους €700 εκατ. Οι μεταβιβάσεις αφορούν κυρίως χορηγίες και συνεισφορές του κράτους σε διάφορους οργανισμούς, όπως Οργανισμούς Δημοσίου Δικαίου, Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Ευρωπαϊκή Ένωση, διεθνείς οργανισμούς και φυσικά πρόσωπα.
Ο αριθμός προσωπικού έφθασε στο κατώτατο σημείο του το 2015 και στο μέγιστο σημείο του το 2012, Παρόλα αυτά, ο ρυθμός αύξησης στον αριθμό προσωπικού για την περίοδο 2013-2023 είναι μικρότερος του ρυθμού αύξησης των μισθολογικών δαπανών.
Οι συντάξεις και τα φιλοδωρήματα ανήλθαν το 2023 σε €0,75 δισ. (2022: €0,70 δισ.), σημειώνοντας αύξηση κατά 7%. Το μεγαλύτερο μέρος των μισθολογικών δαπανών αφορά στο προσωπικό (εκπαιδευτικούς) του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (36%). Ακολουθούν το Υπουργείο Υγείας που συμπεριλαμβάνει δαπάνες προσωπικού που είναι αποσπασμένο στον ΟΚΥπΥ (13%) και το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως για κάλυψη μισθολογικών δαπανών κυρίως της αστυνομίας (13%).
Οι κοινωνικές παροχές αποτελούν επίσης σημαντική δαπάνη του κρατικού προϋπολογισμού και συμπεριλαμβάνονται: ιατρική περίθαλψη στην Κύπρο και στο εξωτερικό ύψους €48,8 εκατ. (2022: €61,6 εκατ.), έκτακτες χορηγίες €36,5 εκατ. (2022: €35,7 εκατ.), έκτακτα ανθρωπιστικά περιστατικά ύψους €32,7 εκατ. (2022: €336,4 χιλ.) και συμπλήρωμα κατώτατης σύνταξης €27,6 εκατ. (2022: 26,4 εκατ.).
Το συνολικό ύψους του δανεισμού στις 31 Δεκεμβρίου 2023, εξαιρουμένου του ενδοκυβερνητικού δανεισμού ύψους €10,73 δισ. (2022: €9,74 δις.), ανήλθε σε €22,18 δισ. σε σύγκριση με €22,87 δις. στις 31 Δεκεμβρίου 2022, από τα οποία τα €21,51 δισ. είναι δάνεια εξωτερικού (2022: 21,49 δισ.). Η χρηματοδότηση του κράτους γίνεται κυρίως μέσω Ευρωπαϊκών Μεσοπρόθεσμων Γραμματίων (60,64%) και του δανείου από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (28,40%).
Ως προς την συνολική εικόνα, οι εγκριθείσες δαπάνες ανήλθαν σε €12 δισ. (2022: €11,4 δισ.). Οι πραγματικές δαπάνες έφθασαν τα €10,92 δισ. (2022: €10,16 δις.). Ο συνολικός προϋπολογισμός εσόδων για το 2023 προνοούσε έσοδα €9,77 δις. (2022: 8,56 δις.) Τα συνολικά έσοδα ήταν €9,94 δισ. (2022: €2,96 δισ.).
Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού σύμφωνα με την έκθεση για το 2023 ήταν €0,98 δισ. (2022: 0,90 δις.) σημειώνοντας αύξηση ύψους €0,08 δις. (9%). Η δημοσιονομική έκθεση περιλαμβάνει παρουσίαση των εσόδων και δαπανών που είχαν περιληφθεί στον κρατικό προϋπολογισμό του 2023, σε σύγκριση με τα έσοδα που εμπίπτουν και τις δαπάνες που διενεργήθηκαν κατά το ίδιο οικονομικό έτος, λαμβάνοντας υπόψιν και τους συμπληρωματικούς προϋπολογισμούς και τυχόν μεταφορές πιστώσεων.
