ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Στο δεύτερο μέρος της συνέντευξη του στον «Φ», ο Αβέρωφ Νεοφύτου κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση στο μεταναστευτικό και προειδοποιεί για ακόμα περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης. Στέλνει το μήνυμα ότι η Κύπρος πρέπει να εξαργυρώσει τον γεωστρατηγικό της ρόλο στην περιοχή και να τον αξιοποιήσει ενεργά προς το συμφέρον της Κύπρου.
Προειδοποιεί για τους κινδύνους που θα έχει να αντιμετωπίσει το επόμενο διάστημα η κυπριακή οικονομία αν δεν ληφθούν σωστά και στοχευμένα μέτρα από πλευράς Κυβέρνησης.
Καταθέτει την δική του πρόταση για στήριξη των νεαρών ζευγαριών που θα δώσει λύσεις στο στεγαστικό πρόβλημα και ταυτόχρονα την παροχή των ίδιων φορολογικών κινήτρων που ισχύουν για τους ξένους επιχειρηματίες και για τους Κύπριους.
– Η έξαρση των μεταναστευτικών ροών σας ανησυχεί;
– Με ανησυχεί σφόδρα! Με την «Αμάλθεια» πετύχαμε να πάρουμε μερικά εύσημα και μπράβο μας, όπως είπα. Αλλά είναι αδιανόητο την ίδια στιγμή η Κύπρος να πέφτει θύμα της έξαρσης των μεταναστευτικών ροών. Εδώ συμβαίνει το εξής παράδοξο: o de facto κομβικός διεθνής ρόλος της Κύπρου δεν μεταφράζεται σε απτά, θετικά αποτελέσματα για τον Κύπριο πολίτη! Αντίθετα, οι συμπολίτες μας, μέσω της έξαρσης του μεταναστευτικού, εισπράττουν και νέα βάρη, τα οποία επιβαρύνουν και τα δημόσια οικονομικά – πέρα φυσικά από το ανθρωπιστικό θέμα. Και τότε, η πολιτική της επικοινωνίας και των photo opportunities αποδεικνύεται όχι απλά επιφανειακή, αλλά και επικίνδυνη!
Και σε αυτό το θέμα, όλη η αγωνία της Κυβέρνησης ήταν και είναι η επικοινωνιακή διαχείριση. Πείσαμε την κοινωνία πριν μερικές βδομάδες, ακόμα και κόμματα της αντιπολίτευσης, ότι λύσαμε το πρόβλημα. Μα, αν υπάρχουν μειωμένες ροές από τον βορρά, είναι επειδή για κάποιους λόγους η Τουρκία έκλεισε την στρόφιγγα μέσω της πράσινης γραμμής. Αλλά την ίδια ώρα αυξάνονται οι ροές από τη Συρία και τον Λίβανο. Βλέπετε τί γίνεται τις τελευταίες μέρες; Μπαίνουμε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης! Αν αύριο ενταθούν οι μάχες στη Γάζα ή συμβεί κάποιο επεισόδιο με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η Κύπρος θα ξεχειλίσει από μετανάστες. Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα τα ζητήματα, γιατί η Κύπρος πρέπει να εξαργυρώσει, όχι μόνο από την Ευρώπη, αλλά και από τον διεθνή παράγοντα τον γεωστρατηγικό της ρόλο και χώρο. Αυτός ο χώρος σωστά χρησιμοποιείται για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, αλλά την ίδια στιγμή είναι και η αιτία που πλημμυρίζουμε από παράτυπους μετανάστες. Ποια είναι η λοιπόν η προστασία μας από αυτούς που βοηθούμε; Να ένας ακόμα λόγος που μερίδα των πολιτών, από αντίδραση, πάει στα άκρα, διότι τη στιγμή που αυτοί δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα, η χώρα δέχεται κι άλλο μεταναστευτικό κύμα.
Όταν το πρόβλημα είναι στο πετσί μας, τα φλας της δημοσιότητας δεν μπορούν να τυφλώσουν τους πολίτες. Την ευνοϊκή συγκυρία και τις θετικές πρωτοβουλίες πρέπει και στην περίπτωση του μεταναστευτικού να τις αξιοποιήσουμε ενεργά προς το συμφέρον της χώρας. Μέχρι στιγμής, σ’ αυτό το πεδίο η Κυβέρνηση δυστυχώς αποτυγχάνει θεαματικά – θα έλεγα και επικίνδυνα…
– Είστε ιδιαίτερα επικριτικός για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Σας απαντά ότι τα μεγέθη της οικονομίας βαίνουν καλώς και εντός των στόχων. Τί έχετε να πείτε επ’ αυτού;
– Τα δεδομένα είναι αμείλικτα: ενώ τα δημόσια έσοδα της κεντρικής κυβέρνησης, λόγω και πληθωρισμού, καταγράφουν σημαντική αύξηση, είναι ανησυχητικό εξαιτίας της αλόγιστης και αστόχευτης παροχολογίας, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης επανέρχεται και ξεπερνά για το 2023 τα 229εκ ευρώ. Το συνολικό πλεόνασμα που παρουσιάζεται το 2023 είναι αποτέλεσμα του πλεονάσματος των 1,136 δισ. ευρώ του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Λυπάμαι που γίνομαι κομιστής δυσάρεστων ειδήσεων, αλλά βρισκόμαστε μπροστά σε μεγάλο πισωγύρισμα. Δημιουργούνται δυστυχώς και πάλι οι συνθήκες που μας οδήγησαν στα δράματα του πρόσφατου παρελθόντος. Όταν κάποτε θα έρθει η νέα ύφεση, θα μειωθεί η απασχόληση και συνεπακόλουθα θα συρρικνωθούν αυτόματα οι εισροές στο ΤΚΑ, τότε θα κατανοήσει η κοινωνία το μέγεθος του προβλήματος που σήμερα δημιουργείται με την αύξηση των ανελαστικών δαπανών. Πραγματικά αναρωτιέμαι, τίποτα δεν μάθαμε απ’ όλα αυτά; Εγώ έκρουσα έγκαιρα το καμπανάκι, αλλά τώρα πλέον χτυπάνε οι καμπάνες του ΔΝΤ! Δυστυχώς, επιβεβαιώνεται το στερεότυπο ότι οι πολιτικοί αρέσκονται να εισπράττουν χειροκροτήματα σήμερα, αδιαφορώντας για τις μελλοντικές επιπτώσεις.
Για να σας προλάβω: ακούω διάφορα επιχειρήματα, ότι το ελλειμματικό ισοζύγιο προήλθε και από τους διορισμούς σε τομείς υποστελεχωμένους αλλά και από την εφαρμογή της ΑΤΑ, για την προστασία των κατωτέρων εισοδηματικά υπαλλήλων. Και με ρωτούν κάποιοι υποκριτικά: “Εσείς δεν θέλετε να αυξάνονται οι μισθοί για να αντιμετωπίσουν τις απώλειες από τον πληθωρισμό;” Προφανώς και θέλω, αλλά και εδώ το «κλειδί» είναι συγκεκριμένο και ονομάζεται «στόχευση». Δίνοντας την ΑΤΑ οριζόντια, και έχοντας εκτός το 75% των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα, πολύ απλά πληγώνουμε το δημόσιο ταμείο και δημιουργούμε περαιτέρω πρόβλημα στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Για να βελτιώσουμε ακόμα περισσότερο την άνεση των υψηλόμισθων, χωρίς να βοηθάμε ουσιαστικά αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη! Σκεφτείτε το απλά: χορηγήσαμε ΑΤΑ 10%, ένας πολιτειακός αξιωματούχος με ετήσιες αποδοχές 100.000 πήρε αύξηση 10.000 ευρώ, ενώ ο υπάλληλος που βρίσκεται στη βάση της πυραμίδας, με αποδοχές 15.000, είδε το εισόδημά του να αυξάνεται κατά 1.500 ευρώ. Δεν χρειάζεται να σας αναλύσω το παράλογο και άδικο αυτής της κατάστασης.
Η κοινωνική δικαιοσύνη περνάει μέσα από στοχευμένες, καλά μελετημένες δράσεις κι όχι από επιπόλαιες λαϊκιστικές πολιτικές. Πρέπει να στρίψουμε το τιμόνι πριν να είναι πολύ αργά!
Τροχοπέδη για την εξέλιξη το μεγάλο πρόβλημα της στέγης
– Υπάρχει όπως ξέρετε ένα μείζον πρόβλημα που αφορά ιδιαίτερα τα νέα ζευγάρια και έχει μεταξύ άλλων ως συνέπεια και την υπογεννητικότητα. Η στέγη -αγορά η ενοικίαση- είναι πανάκριβη. Όλοι οι πολιτικοί το διαπιστώνουν, αλλά δεν έχετε συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
– Χαίρομαι που ανοίγετε αυτό το ζήτημα, το οποίο θεωρώ ύψιστης προτεραιότητας. Το μεγάλο πρόβλημα της στέγης είναι τροχοπέδη για την εξέλιξη της χώρας. Βασανίζει τους αδύναμους, αγχώνει τους νέους, αποτελεί αντικίνητρο για τη δημιουργία οικογένειας. Έχω παρουσιάσει συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Κεντρική ιδέα είναι η αξιοποίηση των διαθεσίμων του Ταμείου Κοινωνικής Ασφάλισης. Με διαθέσιμα περισσότερα του 1 δισ. ετησίως, είμαστε σε θέση να αξιοποιήσουμε δημόσια γη και να δημιουργήσουμε μεγάλο αριθμό νέων, ποιοτικών κατοικιών, τις οποίες θα διαθέσουμε στους νέους κατά κύριο λόγο, με ευνοϊκούς όρους, χωρίς πίεση και άγχος. Έτσι, αφ’ ενός νέες οικογένειες θα λύσουν το πρόβλημα της κατοικίας, ενώ ταυτόχρονα το Ταμείο θα επενδύσει τα διαθέσιμά του με τρόπο αποδοτικό και κυρίως, κοινωνικά ωφέλιμο!
Θα μου πείτε, «θέλεις να μετατρέψεις το κράτος σε εργολάβο»; Η απάντηση είναι φυσικά όχι! Η ανάπτυξη θα γίνει από τον ιδιωτικό τομέα, με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, αλλά και με απόλυτη διαφάνεια και λογοδοσία!
Λύσεις υπάρχουν λοιπόν, αυτό που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση, αποφασιστικότητα και τόλμη!
– Όμως θα σας αντιτείνουν ότι η κυβέρνηση παρουσίασε μέχρι σήμερα 3-4 πακέτα στήριξης των κοινωνικά ευαίσθητων ομάδων.
– Θα επαναλάβω: Αυτά είναι δαπάνες που επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά, με ελάχιστο όφελος για αυτούς που θέλουμε να βοηθήσουμε. Γίνομαι συγκεκριμένος. Αν πάρουμε το σύνολο των μέτρων, αθροίζουμε περίπου 300εκ ευρώ. Πείτε μου, ποιος επωφελήθηκε; Ποιος πήρε ανάσα από τον μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ στη ζάχαρη, στον καφέ, στα λαχανικά, κτλ; Έχουμε στην κυπριακή κοινωνία 52.000 οικογένειες κάτω από το όριο της φτώχιας, με βάση την Στατιστική Υπηρεσία. Θα μπορούσαμε κάλλιστα, κατά μέσο όρο, να δώσουμε στην κάθε οικογένεια 6.000ευρώ. Καταλαβαίνετε πόσο σημαντικό θα ήταν για μια οικογένεια που έχει ανάγκη να πάρει αυτή την οικονομική ενίσχυση; Αυτό θα μετρούσε! Και χωρίς να επιβαρύνουμε ούτε ένα σεντ περισσότερο τον κρατικό προϋπολογισμό!
Θα μου πείτε, καλά, να στηριχτούν αυτοί που είναι κάτω από το όριο της φτώχιας. Τι θα γίνει όμως με τους υπόλοιπους εργαζομένους, είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο που τους έχει τσακίσει η ακρίβεια, ο πληθωρισμός, το κόστος ενέργειας, τα ψηλά επιτόκια; Προφανώς όλα αυτά δεν τα αμφισβητώ, ζούμε τη φτωχοποίηση των χαμηλά εισοδηματικών στρωμάτων και τη διάλυση της μεσαίας τάξης. Και είναι αυτά τα προβλήματα, αυτές οι συνθήκες που τροφοδοτούν και ενισχύουν ακραία κινήματα, επειδή ακριβώς δεν έχουμε τα σωστά αντίδοτα.
Να εισάξουμε το οικογενειακό εισόδημα
– Άρα, τελικά, τί εισηγείστε;
– H θέση μου είναι ότι ήρθε η ώρα να επωφεληθεί ο εργαζόμενος, που είναι και ο πιο επιβαρυμένος φορολογικά, είτε εργάζεται στον ιδιωτικό, στον δημόσιο τομέα ή είναι αυτοεργοδοτούμενος. Να εισαγάγουμε το οικογενειακό εισόδημα, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τη σύνθεση της οικογένειας. Να εισαγάγουμε δικαιοσύνη στον τρόπο φορολόγησης: το tax credit που προσφέραμε στους ξένους και με βάση το οποίο πληρώνουν τον μισό φόρο εισοδήματος, θα πρέπει να βρούμε τρόπο ο Κύπριος εργαζόμενος να μην μειονεκτεί στην ίδια του τη χώρα. Το ίδιο ισχύει και για τις κυπριακές επιχειρήσεις. Γιατί έτσι που πάμε, στο τέλος θα ζούμε σε μια Κύπρο που δεν θα υπάρχει κυπριακή επιχείρηση, αφού ο Κύπριος επιχειρηματίας έχει μειονεκτήματα έναντι οποιουδήποτε ξένου επενδυτή:
Πρώτον, δραστηριοποιείται σε μια χώρα με μικρό πληθυσμό, δεύτερον τα επιτόκια που επωμίζεται είναι ψηλότερα από τα επιτόκια που πληρώνει κάποιος επενδυτής που έχει και εναλλακτικές μορφές άντλησης κεφαλαίων και τρίτον, πληρώνει 17% περισσότερο φόρο από τους ξένους.
Αν δεν στηρίξουμε έμπρακτα τις κυπριακές επιχειρήσεις, όπου υπάρχει αξιόλογη επιχείρηση θα εξαγοράζεται από funds του εξωτερικού. Το είδαμε να συμβαίνει στη ξενοδοχειακή βιομηχανία, στον τραπεζικό τομέα, στον τομέα της υγείας, στο λιανικό εμπόριο και αυτό θα συνεχιστεί με ακόμα γοργότερους ρυθμούς.
– Προτείνετε δηλαδή να αλλάξουν τα κίνητρα για τους ξένους;
– Όχι φυσικά. Ήμουν σημαιοφόρος στο να δοθούν τα κίνητρα. Είναι η ώρα τα ίδια πλεονεκτήματα να δοθούν και στον Κύπριο επιχειρηματία. Είτε ξένος, είτε Κύπριος, αν προχωράς σε νέα επένδυση πρέπει να έχεις τα ίδια κίνητρα που μέχρι στιγμής έχει μόνο ο ξένος επενδυτής.
– Ο Δημοκρατικός Συναγερμός πάντως, κατέθεσε πρόσφατα μια πρόταση νόμου για το οικογενειακό εισόδημα. Τί λέτε επ’ αυτού;
– Είναι μια θετική πρώτη κίνηση. Εισαγάγει στα φορολογικά δρώμενα το οικογενειακό εισόδημα. Δεν λύνει όμως το πρόβλημα, γιατί ενώ σωστά θέτει το οικογενειακό εισόδημα ως βάση φορολόγησης, δεν λαμβάνει υπόψη τη σύνθεση και τις ανάγκες της οικογένειας. Για αυτό και επαναφέρω την πρότασή μου, της οποίας η κεντρική ιδέα είναι η εξής: Όσο περισσότερα εξαρτώμενα μέλη ή περισσότερες ανάγκες έχει μια οικογένεια, τόσο λιγότερο φόρο πληρώνει.
Με την εισαγωγή της φορολόγησης με βάση τον ισοδύναμο συντελεστή θα βοηθηθούν και τα νεαρά ζευγάρια. Έτσι απαντάμε και στο δημογραφικό πρόβλημα: σήμερα με τα δεδομένα που υπάρχουν στην Κύπρο, τα νεαρά ζευγάρια διστάζουν να προχωρήσουν σε γάμο. Προβληματίζονται ακόμα περισσότερο να αποκτήσουν παιδί. Δεν μπορούν να πληρώνουν το κόστος της ενέργειας, δεν μπορούν να πληρώνουν το ενοίκιο. Απόκτηση σπιτιού; Όνειρο θερινής νυκτός, δυστυχώς. Άρα, τα οποιαδήποτε κίνητρα και η βοήθεια πρέπει να στρέφονται κατά προτεραιότητα σε αυτούς που βρίσκονται στο ξεκίνημά τους και έχουν περισσότερες ανάγκες.
«Ένα σπίτι «προίκα» σε κάθε νεογέννητο»
– Δηλαδή, με το οικογενειακό εισόδημα και εισάγοντας το ισοδύναμο θα έχουμε λύσει το πρόβλημα;
– Όχι φυσικά. Είναι αυτό που είπα και προηγουμένως: πέραν των φορολογικών μέτρων, αντί να χρησιμοποιούμε τα σημερινά πλεονάσματα του ΤΚΑ για να δίνουμε αστόχευτες παροχές, πρέπει να τα αξιοποιούμε σοβαρά. Το 2023 είχαμε περίπου 10,000 γεννήσεις στην Κύπρο. Από αυτές, αν αφαιρεθούν γεννήσεις παιδιών με δύο γονείς από τρίτες χώρες, μένουν περίπου 8,000 γεννήσεις. Το ΤΚΑ το 2023 είχε πλεόνασμα 1,135 δις ευρώ. Θα μπορούσαμε να κτίσουμε 8,000 διαμερίσματα. Κόστος ανέγερσης 140.000 ευρώ το κάθε ένα. Αντιλαμβάνεστε τί σημαίνει κάθε χρόνο τα πλεονάσματα να χρησιμοποιούνται για ανέγερση κατοικιών, που θα μπορούσαν να θεωρηθούν και ως προίκα στο νεογέννητο; Αν γίνεται αυτό σε βάθος δεκαετιών, πέρα από τη διασφάλιση της επένδυσης του Ταμείου, ρίχνοντας δεκάδες χιλιάδες οικιστικές μονάδες στην αγορά, θα πέσουν και τα ενοίκια των υπολοίπων. Με τέτοιες σοβαρές πολιτικές επιλύεις τα προβλήματα και όχι με επιδερμική αντιμετώπιση. Και θα το πω ακόμα μια φορά. Η επικοινωνία δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ουσία και τις σωστές πολιτικές. Θα μου πείτε, Κύριε Νεοφύτου, 10 χρόνια δεν ήσουν κυβέρνηση; Ναι, ήμουν πρόεδρος κόμματος που στήριζε την κυβέρνηση και απορρόφησα όλο το κόστος, για να υπάρχουν τα σημερινά αποτελέσματα, να έχουμε μια δυνατή οικονομία, για να μπορούμε σήμερα να αξιοποιήσουμε σωστά αυτά που καταφέραμε – και όχι σε δαπάνες χωρίς καμία στόχευση. Συνοψίζοντας, οι πολιτικές μας πρέπει να επικεντρωθούν προς 4 κατευθύνσεις – μείωση φορολογικής επιβάρυνσης προς νοικοκυριά, στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές, παροχή υπηρεσιών προς τα νοικοκυριά που θα μειώσουν τα μηνιαία τους έξοδα (βρεφονηπιακοί σταθμοί, ολοήμερα σχολεία κτλ) και παροχή κινήτρων προς επιχειρήσεις.
– Κλείνοντας, να ζητήσω τη γνώμη σας για τα Ενεργειακά. Πού βρισκόμαστε σήμερα;
– Σήμερα υπάρχουν στο τραπέζι διάφορες επιλογές για την ενεργειακή στρατηγική μας: Το FSRU στο Βασιλικό με κόστος 500 εκ, τους πιθανούς αγωγούς από τα οικόπεδα στην ΑΟΖ προς την Κύπρο αλλά και τον EastMed και το υποθαλάσσιο καλώδιο για τη λεγόμενη άρση του ενεργειακού μας αποκλεισμού.
Το συνολικό κόστος για όλες τις πιο πάνω επιλογές ανέρχεται σε αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ. Κάποιες από τις επιλογές έχουν μειωμένες πιθανότητες να γίνουν. Ακόμα όμως και να υλοποιηθούν, το κόστος της ενέργειας στην Κύπρο θα αυξηθεί. Το 2024 στην Κύπρο, το 1/3 περίπου της παραγωγής της ενέργειας από ΑΠΕ θα χαθεί λόγω αδυναμιών στο δίκτυο της ΑΗΚ και επειδή δεν υπάρχει αποθήκευση ενέργειας.
Θέση μου είναι, όλες οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην αναβάθμιση του δικτύου και στην αποθήκευση ενέργειας. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα επιτύχει η Κύπρος τους ευρωπαϊκούς στόχους και ταυτόχρονα θα μειωθεί το κόστος της ενέργειας.
Ειδικά το υποθαλάσσιο καλώδιο, λόγω του μικρού μεγέθους της αγοράς της Κύπρου δεν θα μπορέσει ποτέ να είναι βιώσιμο. Θα είναι σαν να κτίζουμε ένα αυτοκινητόδρομο τεσσάρων λωρίδων, για να πηγαίνει από τη Λευκωσία στο Μηλικούρι. Απλά με τυχόν κατασκευή του, οι καταναλωτές θα υποστούν το κόστος αυτού του ενεργειακού αυτοκινητόδρομου, ο οποίος ποτέ δεν θα χρησιμοποιηθεί.
Αυτά βεβαίως είναι ζητήματα μεγάλα, που συνδέονται με μείζονες πολιτικές, με εθνικές επιλογές. Φοβάμαι όμως ότι οι σημερινοί κυβερνώντες περιορίζονται στην επικοινωνιακή διαχείριση των μικρών για να δημιουργούν την αίσθηση του μικρομεγαλισμού.
«Οφείλαμε να είμαστε έτοιμοι»
– Αν συμφωνήσουμε στην ορθότητα όσων λέτε σήμερα, προκύπτει ένα άλλο εύλογο ερώτημα: Γιατί αυτά που εισηγείσθε τώρα δεν τα εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση, με εσάς στην ηγεσία του ΔΗΣΥ;
– Στο μεγαλύτερο μέρος της προηγούμενης δεκαετίας αντιμετωπίσαμε πρωτοφανείς συνθήκες. Είδαμε κατάματα την καταστροφή αλλά καταφέραμε με σκληρή προσπάθεια και πειθαρχία να σταθούμε όρθιοι. Σήμερα, με δεδομένη την πρόσφατη εμπειρία, οφείλαμε να είμαστε έτοιμοι, να «διαβάζουμε» σωστά τη διεθνή οικονομική συγκυρία και να παίρνουμε έγκαιρα τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, έτσι ώστε να προστατεύουμε τους αδύναμους και να μένουμε μακριά από περιπέτειες. Κι όμως, η Κυβέρνηση δείχνει οικονομικά «αναλφάβητη» και οδηγεί τη χώρα σε επικίνδυνα νερά. Αντί να συναισθάνεται τις ευθύνες της και να αναλαμβάνει δράση, παίζει το επικοινωνιακό χαρτί της δήθεν μακροοικονομικής επιτυχίας. Αδιανόητα πράγματα…
