Ξεκίνησε ως street artist και σήμερα προσδιορίζεται ως εικαστικός καλλιτέχνης. Με το ψευδώνυμο Φίκος, ο Ελλαδίτης δημιουργός έχει παρουσιάσει τη δουλειά του στην Παλιά Λευκωσία, αλλά και την Ευρώπη, το Μεξικό και την Ταϊλάνδη. Το εικαστικό του ταξίδι συνεχίζεται στη Λεμεσό, στην Edit Gallery, με σύγχρονα έργα εμπνευσμένα από την αρχαία ελληνική και κυπριακή ιστορία και μυθολογία.
– Θυμάμαι μια από τις πρώτες σας τοιχογραφίες στην Παλιά Λευκωσία με θέμα «Οι ιέρειες της Αφροδίτης». Πώς ξεκινήσατε να παρουσιάζετε δουλειά σας στην Κύπρο; Η σχέση μου με την Κύπρο ξεκίνησε το 2015, όταν πραγματοποίησα τη στρατιωτική μου θητεία στην ΕΛΔΥΚ. Κατά τη διάρκεια αυτής της θητείας, ζωγράφισα εξωτερικά το παρεκκλήσι του τάγματός μου και έκανα λίγες ακόμα παρεμβάσεις σε κάποιες εγκαταστάσεις της ΕΛΔΥΚ στο Ζύγι. Λίγους μήνες αργότερα, επέστρεψα στη Λευκωσία για τη δημιουργία μιας τοιχογραφίας στη Στασικράτους, μέρος του προγράμματος «Εικ-Αστική Παρέμβαση», που διοργάνωσε τότε η Βουλή των Αντιπροσώπων. Την επόμενη χρονιά έκανα ακόμα μια τοιχογραφία στην Πάφο, για το «Street Art Square» και το «Πάφος 2017». Από το 2018 μένω μόνιμα στην Κύπρο, οπότε, ευκολότερα πλέον, έκανα λίγες ακόμα τοιχογραφίες στη Λευκωσία, όπως «Οι ιέρειες της Αφροδίτης». Αυτή η τοιχογραφία βρισκόταν πίσω από το παλιό Δημαρχείο που κατεδαφίστηκε πρόσφατα. Δημιούργησα επίσης το «Wasted Love IV» που βρίσκεται λίγο πριν την Ερμού, στην παλιά πόλη.
– Στην πρώτη ατομική σας έκθεση στην Κύπρο ξεφεύγετε από τον εικονογραφικό χαρακτήρα της βυζαντινής τέχνης. Ποιο το σκεπτικό αυτής της νέας πρότασης; Το 2013 έκανα μια έκθεση στο Λονδίνο, με τίτλο «Contemporary Byzantine Painting». Ήταν μια δήλωση: Δεν κάνω «αγιογραφία» όπως υποθέτουν όλοι όταν λέω πως κάνω βυζαντινή ζωγραφική. Κάνω «Σύγχρονη Βυζαντινή Ζωγραφική». Το 2015 παρουσίασα μιαν άλλη ενότητα στο Τορίνο, στην οποία δοκίμασα ένα συνταίριασμα βυζαντινής με πιο σύγχρονες τέχνες, όπως ο μοντερνισμός και η γραφιστική. Σ’ αυτή την έκθεση παρουσιάζω το επόμενο βήμα της εξελικτικής μου πορείας, που είναι οι καρποί μιας πολύχρονης μελέτης της αρχαίας ελληνικής, ελληνιστικής και αιγυπτιακής τέχνης.
– Γιατί δώσατε τον τίτλο «Ι am talking about life»; Ο τίτλος είναι και εδώ μια δήλωση: Δεν είμαι ένας αρχαιολάτρης που ζωγραφίζει αρχαία θέματα. Είμαι ένας σύγχρονος καλλιτέχνης που εμπνέεται από τις σπουδαίες καλλιτεχνικές παραδόσεις του παρελθόντος και προσπαθεί, όσο πιο αποτελεσματικά μπορεί, να μιλήσει στον σημερινό άνθρωπο για τη διαχρονικότητα των ανθρωπίνων καταστάσεων. Στην έκθεση συνυπάρχουν θέματα από την αρχαία ελληνική και κυπριακή ιστορία και μυθολογία, όπως ο «Ονήσιλος» -βασιλιάς της αρχαίας Σαλαμίνας που ένωσε όλα τα κυπριακά βασίλεια και επαναστάτησε κατά των Περσών- με άλλα πιο σύγχρονα όπως ο «Bojack Horseman», ήρωας της ομώνυμης σειράς του Netflix «Η ουρά του αλόγου», εμπνευσμένης από το ομώνυμο τραγούδι του Θανάση Παπακωνσταντίνου, και η «Γενοκτονία», αφιέρωμα στη γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Για μένα, είτε αρχαία είτε σύγχρονα, αυτά τα θέματα λειτουργούν ως αφορμές· μέσα από αυτά μιλώ για γενικότερες στάσεις και καταστάσεις της ζωής: τη μνημοσύνη, τις ενοχές, τον φόβο, την υποστήριξη, την προσφορά, την ευγνωμοσύνη, τη λησμονιά, τον θάνατο. Σ’ αυτή την έκθεση, «Μιλώ για τη Ζωή».
– Τι εννοείτε με τον όρο «Σύγχρονη Βυζαντινή Ζωγραφική»; Το σκεπτικό είναι απλό και συμπυκνώνεται σε μια λέξη: Παράδοση. Μια παρεξηγημένη, δυστυχώς, λέξη στις μέρες μας. Για τον περισσότερο κόσμο, η παράδοση είναι συνώνυμη του παλαιού. Ποτέ όμως αυτό δεν συνέβη στην ιστορία. Οι ρεμπέτες ήταν μέρος της ελληνικής παράδοσης και, την ίδια στιγμή, σύγχρονοι της εποχής τους. Οι Βυζαντινοί, όταν ζωγράφιζαν τις εικόνες τους το 1300, ήταν παραδοσιακοί και ταυτόχρονα καινοτομούσαν. Το ίδιο και ο Τσελεμεντές, που πάντρεψε την παραδοσιακή ελληνική κουζίνα με τη γαλλική. Παράδοση σήμαινε πάντα το παντρεμένο παρελθόν με το παρόν, το οποίο παρεδίδετο στο μέλλον· μόνο σήμερα σημαίνει σκέτο «παρελθόν». Και αυτό διότι δεν αντιλαμβανόμαστε τη διττή έννοια αυτής της λέξης: Παράδοση είναι αυτό που μου παραδίδουν, αλλά και αυτό που εγώ θα παραδώσω μετά.
– Ο όρος δηλαδή δημιουργήθηκε και από την ανάγκη, εν μέρει, να περιγράψετε όσο το δυνατόν καλύτερα αυτό που κάνετε; Ναι, επινόησα τον όρο «Σύγχρονη Βυζαντινή Ζωγραφική» ως κάτι παραδοσιακό, αλλά ταυτόχρονα ζωντανό, σύγχρονο· όχι νεκρό και μουσειακό. Φυσικά, η «Σύγχρονη Βυζαντινή Ζωγραφική» δεν είναι κάτι που αφορά μόνο στη δική μου τέχνη, αλλά όλους όσοι ζωγραφίζουν σύγχρονα, με βάση τη βυζαντινή παράδοση, εξού και υιοθετήθηκε και από άλλους καλλιτέχνες αργότερα. Βέβαια μπορεί να ακούγεται παράξενο, αλλά παρότι επινόησα αυτόν τον όρο, πάει λίγος καιρός που έπαυσα να τον χρησιμοποιώ, καθώς πλέον μελετώ και άλλες τέχνες εκτός της βυζαντινής, συνεπώς νιώθω πως δεν περιγράφει πλήρως αυτό που κάνω. Πιστεύω ότι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στη νέα ενότητα έργων που θα παρουσιάσω στην The Edit Gallery στη Λεμεσό.
– Θυμάστε τον πρώτο τοίχο που ζωγραφίσατε; Ξεκίνησα ως graffiti writer το 1999. Τότε είχα και την πρώτη μου επαφή με το spray και τον τοίχο. Αν όμως εξαιρέσουμε τις πρώτες μου graffiti υπογραφές -που δεν είναι ακριβώς ζωγραφική- οι πρώτες τοιχογραφίες θα πρέπει να έγιναν εκείνα τα χρόνια, στο πίσω μέρος των αιθουσών διδασκαλίας του σχολείου μου, όπου με κιμωλίες ζωγράφιζα graffiti σε συνδυασμό με ήρωες της Disney.
– Εκτός από την έκθεσή σας, ετοιμάζετε κάτι άλλο στην Κύπρο; Έχω ξεκινήσει μια νέα σειρά μικρών τοιχογραφιών που αφορούν στην αρχαία μυθιστορία της Κύπρου. Αυτά οικειοθελώς και ιδίοις εξόδοις βέβαια· δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια μέριμνα για τοιχογραφικά έργα στον Δήμο Λευκωσίας.
* Η έκθεση του Φίκου με τίτλο «I’m Talking About Life» θα παρουσιαστεί στην Edit Gallery στη Λεμεσό από τις 5 Νοεμβρίου ως τις 6 Δεκεμβρίου, τηλ. 25 251710. www.fikos.gr, instagram @fikosantonios
maria.panayiotou@phileleftheros.com
Φιλελεύθερα, 1.11.2020.
