Χαμηλώνουν οι τόνοι στο θεατρικό πεδίο της Κύπρου σε σχέση με το πλαίσιο των επιχορηγήσεων, εν αναμονή και του αναθεωρημένου Σχεδίου Θυμέλη για το Β’ Εξάμηνο του 2024. Το αν πρόκειται για την «ηρεμία πριν την καταιγίδα» ή όχι θα διαφανεί τις επόμενες μέρες όταν και θα προκηρυχτεί.

Προηγουμένως, οι λεπτομέρειες και οι αλλαγές που προνοούνται θα κατατεθούν στη Βουλή για να τις μελετήσουν οι ενδιαφερόμενοι βουλευτές, αρκετοί εκ των οποίων διατυπώνουν ανησυχίες για το υπό διαμόρφωση τοπίο στο κυπριακό θέατρο μετά και τα αποτυχημένα αποτελέσματα του Θυμέλη για το Α’ Εξάμηνο.

Σημείο σύμπνοιας για όλους τους παριστάμενους, βουλευτές, εκπροσώπους του Υφυπουργείου και εκπροσώπους των θεατρικών φορέων, ήταν η διαπιστωμένη ανάγκη για άμεση αύξηση του σχετικού κονδυλίου.

Αυτό που διαφάνηκε πάντως την Τετάρτη, κατά τη συζήτηση του θέματος στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού είναι ότι οι πλείστοι από τους φορείς που εμπλέκονται, ακόμη και οι εξαιρετικά δυσαρεστημένοι με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, αναγνωρίζουν ότι αν μη τι άλλο γίνονται σοβαρές προσπάθειες από πλευράς Υφυπουργείου Πολιτισμού για την ουσιαστική βελτίωση του Σχεδίου. Το αν αυτό θα μεταφραστεί σε στήριξη και αποκατάσταση της εμπιστοσύνης θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα του νέου Θυμέλη, το οποίο αναμένεται να προκηρυχτεί το αργότερο μέχρι την ερχόμενη Τρίτη, δεδομένου ότι το Υφυπουργείο θα δώσει χρόνο και στη Βουλή.

Εκ μέρους της Ομοσπονδίας Θεατρικών Φορέων, ο Αχιλλέας Γραμματικόπουλος σημείωσε ότι το βασικό είναι να διαμορφωθεί μια θεατρική πολιτική που να λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες του κάθε δημιουργού ξεχωριστά. Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της Συλλογικότητας Θεατρικών Δημιουργών Νέδη Αντωνιάδη συμφώνησε ότι είναι αναγκαία μια ολοκληρωτική αναθεώρηση του τρόπου που επιχορηγείται το θέατρο στην Κύπρο από το κράτος. Σημείωσε ότι κανείς δεν περιμένει ότι το Σχέδιο που θα ανακοινωθεί τις επόμενες μέρες θα είναι η ολοκληρωτική λύση και ότι αναμένεται η συνεχής εξέλιξή του. Ο Γιάννος Λούρας σχολίασε ότι γίνονται βήματα για τη βελτίωση του σχεδίου. «Νιώθουμε ότι κάποιος ακούει, μάς καλεί κι έχει ανάγκη να ακούσει τις θέσεις μας, είτε συμφωνούμε είτε διαφωνούμε με το τελικό αποτέλεσμα» είπε χαρακτηριστικά.

Σε παρατήρηση του βουλευτή του ΑΚΕΛ Χρίστου Χριστοφίδη ότι η δημιουργία Υφυπουργείου, αντί να δώσει ώθηση, σε ορισμένους τομείς έχει οδηγήσει και σε πισωγύρισμα, η Διευθύντρια του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού Ιωάννα Χατζηκωστή απάντησε πως αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν πολλές προσδοκίες από το Υφυπουργείο αλλά το πρόβλημα είναι ότι στο διάστημα που λειτουργεί δεν έχει ακόμη στελεχωθεί επαρκώς για να μπορεί να αναπτυχθεί.

Ποιες αλλαγές αναμένονται

Η Διευθύντρια του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού, κατόπιν αιτήματος βουλευτών του ΑΚΕΛ, γνωστοποίησε ορισμένες βασικές πρόνοιες του αναθεωρημένου Σχεδίου Θυμέλη.

Όπως αναφέρθηκε, η ποιότητα των παραγωγών του αιτητή, όπως προκύπτει από την Επιτροπή Αξιολόγησης, θα παίρνει το 25%. Ακολουθεί ένα 45% που έχει να κάνει με την ποιότητα της καλλιτεχνικής πρότασης, δηλαδή την ιδέα πίσω από την παράσταση που προτείνεται. Από αυτό το 45% το 15% αφορά στους συντελεστές. Προστέθηκε ένα 5% που αφορά τον συσχετισμό με τους όρους του σχεδίου.

Με 10% βαθμολογείται η ρεαλιστικότητα του προϋπολογισμού και ο προγραμματισμός της παράστασης, ενώ για πρώτη φορά βαθμολογείται με μεγάλο ποσοστό ο αριθμός ηθοποιών που συμμετέχουν, κάτι που θα είναι σε ευθεία συνάρτηση με το ποσό που απαιτείται για να γίνει μια παραγωγή. Με άλλα λόγια, ο αριθμός των ηθοποιών ποσοστώνεται στο σχέδιο. 

Άλλες πρόνοιες του Σχεδίου αφορούν το προφίλ του αιτητή, ως προς τη δυνατότητα υλοποίησης της παραγωγής και τον αντίκτυπο που έχει μια παραγωγή στον κόσμο, ενώ προσμετράται και ο αριθμός θεατών, όπως και ο σχεδιασμός μέτρων και ενεργειών για προβολή της παραγωγής. 

Παράλληλα, για τις νεοσύστατες ομάδες αίρεται ο περιορισμός να λειτουργούν για τουλάχιστον δύο έτη και συνεπώς περιλαμβάνονται στους δικαιούχους. Περαιτέρω ενίσχυση αναμένεται να λάβει το Σχέδιο Λειτουργικών Δαπανών, που αφορά θέατρα που έχουν στέγη.

Η επιλογή Κυπριακού Έργου και οι περιοδείες δεν ανταμείβονται πλέον με ποσοστό, αλλά με έξτρα ποσό €1.800 για την παραγωγή και €1.200 ευρώ για τον συγγραφέα στην περίπτωση του έργου και €6.000 στην περίπτωση που κάποιος επιλέξει να κάνει περιοδείες. Αυτό που επίσης προκύπτει στο σχέδιο είναι ότι σε περίπτωση που δύο φορείς συνεργαστούν μεταξύ τους υπάρχει επιπρόσθετη χορηγία γι’ αυτή τη συνέργεια που φτάνει στο ύψος των €10.000. 

Όπως εξήγησε η Ιωάννα Χατζηκωστή, αυτή τη φορά το σχέδιο θα δίνει τα υψηλότερα ποσά σε όσους είναι πρώτοι στη βαθμολογία, ανεξάρτητα εάν αριστεύσουν ή όχι. Η ίδια διαβεβαίωσε ότι οι προσπάθειες για βελτίωση θα συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα, σε συνάρτηση και με τα αποτελέσματα. Παρατήρησε επίσης ότι το διάστημα αυτό αποτέλεσε μια ευκαιρία για το Υφυπουργείο να αντιληφθεί το μέγεθος της παθογένειας και να μπει σε ουσιαστικό διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς. «Είναι αλήθεια ότι οι ανάγκες είναι πάρα πολλές και πολλές φορές αντικρουόμενες εντός του θεατρικού συστήματος στην Κύπρο» παραδέχτηκε.

Άλλες σημαντικές τροποποιήσεις

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», το Σχέδιο Θυμέλη, που θα προκηρυχθεί τις επόμενες μέρες για το Β’ Εξάμηνο και θα προσπαθήσει να συγκεράσει τις ανάγκες και τις απόψεις των διαφορετικών φωνών που υπάρχουν στον χώρο, προβλέπει μεταξύ άλλων και τις εξής αλλαγές:

  • Αύξηση ποσού για θεατρικές παραγωγές με το μέγιστο να είναι €50.000 από €40.000, ενώ στις πρόσθετες επιδοτήσεις πέραν του ποσού αυτού προβλέπονται €2.000 για παραγωγή με υποδομή συμπερίληψης.
  • Αύξηση κατώτατου ποσού χορηγίας σε €20.000 από €15.000
  • Διαμόρφωση του σχεδίου με τρόπο ώστε να δίνεται η δυνατότητα όταν υπάρχει ακόμα διαθέσιμο ποσό από το κονδύλι να χορηγείται πρόσθετη παραγωγή με το κατώτατο ποσό των €20.000 ευρώ, κάτι που εξασφαλίζει την πληρέστερη αξιοποίηση του διαθέσιμου προϋπολογισμού.
  • Κατάργηση των δύο φάσεων αξιολόγησης και ενοποίηση των κριτηρίων από την προηγούμενη Α΄και Β΄ φάση αξιολόγησης σε ενιαίο πίνακα.
  • Δυνατότητα υποβολής αιτήσεων μόνο για παραγωγή για παιδιά ή/ και νεαρά άτομα. 
  • Δυνατότητα μεγαλύτερης ευελιξίας στην αλλαγή ηθοποιών και συντελεστών (αύξηση στο ½ της σύνθεσης)
  • Δυνατότητα για πραγματοποίηση παραστάσεων από τον Ιούνιο του 2024.
  • Βάσει του διαθέσιμου κονδυλίου υπολογίζεται ότι θα χορηγηθούν 16 παραγωγές για το εξάμηνο, που ανάλογα με τις εξοικονομήσεις μπορεί να ανέλθουν και σε 18.