Με κάθε ευκαιρία ο ΑΔΜΗΕ λέει πως πρέπει να ολοκληρωθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο για να προχωρήσει η χρηματοδότηση της διασύνδεσης.
Τι εννοεί;
Αυτή που δεν είχε ολοκληρώσει το ρυθμιστικό πλαίσιο ήταν η ΡΑΕ στην Ελλάδα. Το έβγαλε πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση και είναι θέμα λίγου χρόνου να κλείσει η εκκρεμότητα.
Σε ό,τι αφορά τη ΡΑΕΚ, εκκρεμεί κάτι;
Το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι αποφασισμένο και δημοσιευμένο προ επτατετίας και δεν πολυ-διαφοροποιήθηκε όταν τον Οκτώβριο του 2023 η προοπτική της διασύνδεσης μεταφέρθηκε από τον EuroAsia Interconnector στον ΑΔΜΗΕ.
Η ανάλυση κόστους-οφέλους (CBA) υπάρχει. Και τώρα ετοιμάζεται μία νέα, την οποία παρουσιάζει αυτές τις μέρες ο ΑΔΜΗΕ σε κυβερνητικούς και επιχειρηματικούς κύκλους. Θα την καταθέσει στην οριστική της μορφή προσεχώς και αναμένουν πολλοί στην Κύπρο να την πάρουν και να την κάνουν φύλλο και φτερό. Ελπίζουμε να καταλαβαίνουν από αυτά τα πράγματα ή αν δεν καταλαβαίνουν, δεν είναι ντροπή, να αναζητήσουν αξιόπιστη εμπειρογνωμοσύνη. Αν έχετε την καλοσύνη, μην τα ξανακάνετε θάλασσα.
Υπάρχει και το CBCA (Cross-Border Cost Allocation), η διασυνοριακή κατανομή του κόστους, η οποία επίσης είναι συμφωνημένη: 63% για τους καταναλωτές στην Κύπρο και 37% για τους καταναλωτές στην Ελλάδα.
Πριν 2-3 μήνες είχε αναφερθεί πώς πρέπει να επαναξιολογηθεί αυτή η κατανομή. Είναι δίκαιο να πληρώσουν οι καταναλωτές στην Κύπρο το μεγαλύτερο μέρος του κόστους (αν εξαιρέσουμε τις χορηγίες, μένει 1.2 δισ. για να καταβληθεί μέσω των λογαριασμών); Θα είναι μεγαλύτερο το όφελος για την Κύπρο απ’ ό,τι για την Ελλάδα; Ποιος κερδίζει περισσότερο: Αυτός που εισάγει και καταναλώνει φθηνότερο ρεύμα (π.χ. 30%) ή αυτός που βρίσκει σίγουρους αγοραστές για τα πλεονάσματά του και δεν «πετά» ανώφελα την παραγωγή του;
Εν πάση περιπτώσει, οι πληροφορίες σήμερα αναφέρουν πως η κυπριακή πλευρά δεν θέτει θέμα επανεξέτασης της συμφωνίας για 63% – 37%. Λέγεται πως η Κομισιόν έστειλε μήνυμα πως αν είναι να αλλάξει το ποσοστό κατανομής, επειδή οι Κύπριοι θεωρούν ξαφνικά πως δεν θα ωφεληθούν όσο υπολόγιζαν (ή θα πληγούν τα συμφέροντα κάποιων που δεν υπολόγιζαν), τότε θα πρέπει να επανεξεταστεί και το ποσό της χορηγίας που έδωσε η ΕΕ (657 εκατ.), ακριβώς γιατί θεωρούσε πολύ σημαντική για την Κύπρο τη διασύνδεση. Τώρα, πώς δόθηκαν 657 εκατ. για το καλό της Κύπρου και εμείς δεν είδαμε μπροστά μας ούτε σεντ, είναι άλλη ιστορία.
Έχουμε λοιπόν μία νέα ανάλυση κόστους-οφέλους που είναι ακόμα ομορφότερη από την προηγούμενη και έχουμε και ένα CBCA που δεν θα τροποποιηθεί.
Γιατί λοιπόν φωνάζει ο ΑΔΜΗΕ;
Αυτό που ακούμε αλλά δεν στάθηκε δυνατό να επιβεβαιώσουμε επίσημα, είναι πως τα 100 εκατ. που είπαμε να δανειστούμε από το Ταμείο Ανάκαμψης και να τα δώσουμε του EuroAsia και τώρα του ΑΔΜΗΕ είναι πιο σημαντικά απ’ όσο φαίνεται. Σε αυτή τη συγκεκριμένη φάση.
Διότι, όταν ακόμα το υπολογιζόμενο κόστος της διασύνδεσης ήταν σχεδόν 1,5 δισ., οι δύο Ρυθμιστές είπαν στους οραματιστές «οκ, τα μισά θα τα βρείτε εσείς από χορηγίες και τα υπόλοιπα μισά θα τα πληρώσουν οι καταναλωτές». Το μισό του 1,5 δισ. είναι 750 εκατ. Το μισό του 1.94 δισ. (που είναι το σημερινό κόστος) είναι 970 εκατ.
Ο ΑΔΜΗΕ πήρε από την ΕΕ τα 657 εκατ. της χορηγίας. Με βάση το «παλιό» κόστος, πρέπει να βρει άλλα 100 εκατ. για να συμμορφωθεί με το CBCA. Με βάση το επικαιροποιημένο κόστος, του λείπουν 310 εκατ. κάτι. Επειδή είμαστε large, κι ας μην το αναγνωρίζουν οι αδελφοί, είπαμε οκ, θα μετρούμε με βάση το παλιό κόστος. Δηλαδή, ο ΑΔΜΗΕ πρέπει να καταθέσει ως χορηγίες περίπου 750 εκατ. Έχει, είπαμε, 657. Αυτά τα 100 που λείπουν θα τα βάλει το κυπριακό κράτος. Διαφορετικά, υπάρχει πρόβλημα. Κάποιος άλλος πρέπει να τα βάλει, ως χορηγία. Διαφορετικά, παραβιάζεται το CBCA.
Και είναι και το άλλο για να… συμπληρωθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο: Πρέπει να δεχθεί η ΡΑΕΚ (όπως δέχθηκε η ΡΑΕ Ελλάδος) να αρχίσει η ανάκτηση του κόστους του έργου από 1/1/2024, μέσω των λογαριασμών ηλεκτρισμού. Δεν έχει καμία νομική ή συμβατική υποχρέωση να το κάνει σε αυτή τη φάση. Αλλά…
