Σε μια κανονική χώρα, οι κρατικοί οργανισμοί δημιουργούνται για να στηρίζουν τον πολίτη. Στην Κύπρο, φαίνεται πως η αποστολή τους έχει παρεξηγηθεί. Αντί να τον βοηθούν, τον εξουθενώνουν, τον καθυστερούν, τον διαλύουν ψυχολογικά και οικονομικά. Η περίπτωση μιας γυναίκας που πασχίζει να βρει λύση στο πρόβλημά της με τον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεως Στέγης (ΟΧΣ) εδώ και 15 χρόνια, δεν είναι απλώς μία γραφειοκρατική ιστορία. Είναι χαρακτηριστική περίπτωση ταλαιπωρίας πολίτη.

Η Ε.Γ., μετά από διαζύγιο το 2010, κάνει το αυτονόητο: Ενημερώνει τον ΟΧΣ και ζητά να συνεχίσει μόνη το δάνειο. Όχι χαριστικά. Όχι δωρεάν. Να πληρώνει. Ο ΟΧΣ αρνείται να αφαιρέσει τον πρώην σύζυγο από το δάνειο. Γιατί; Δεν υπάρχει γιατί. Προφανώς, αποτελεί δείγμα της ακαμψίας ενός συστήματος, που δεν επιμετρά τις δυσκολίες του πολίτη αλλά παραμένει αμετακίνητο σε κάποιες κανονιστικές διατάξεις.

Το 2019 απορρίπτεται η αίτησή της στο σχέδιο Εστία επειδή δήθεν έχει “υψηλά εισοδήματα”. Τι σόι σχέδια είναι αυτά, που θεωρούν υψηλό ένα εισόδημα 23.000 ευρώ τον χρόνο, όταν σε αυτό περιλαμβάνεται η διατροφή παιδιού και η ανάληψη μιας πολύ ψηλής δόσης δανείου, δύσκολα γίνεται αντιληπτό. Το 2021 απορρίπτεται από το σχέδιο Οικία επειδή αυτή τη φορά κρίθηκε ότι… έχει “χαμηλά εισοδήματα”. Η επιτομή της γραφειοκρατικής σχιζοφρένειας. Όταν ο ίδιος άνθρωπος είναι και “πλούσιος” και “φτωχός”, αυτό δεν λέγεται δυσλειτουργία. Λέγεται κοροϊδία.

Το 2023, εκπρόσωπος του ΟΧΣ της προτείνει να ενοικιάσει το σπίτι της για να βελτιώσει το εισόδημα της. Το κάνει. Αργότερα της λένε πως δεν μπορεί να προχωρήσει η αναδιάρθρωση, επειδή δεν διαμένει πια στο σπίτι. Τον Μάρτιο του 2023 υποβάλλει πρόταση αναδιάρθρωσης. Καμία απάντηση για έναν ολόκληρο χρόνο. Στο μεταξύ, πληρώνει 400 ευρώ τον μήνα ενοίκιο… Με απλά λόγια, βρίσκεται ακάλυπτη σε μια νομική ζούγκλα, ενώ το μόνο που ζητά είναι να πληρώνει το δάνειο και να μην κινδυνεύει να χάσει το σπίτι της.

Η Ε.Γ. απευθύνεται στην Χρηματοοικονομική Επίτροπο, η οποία εντοπίζει 92.000 ευρώ υπερχρεώσεις. Ο ΟΧΣ, όμως, δεν αποδέχεται την απόφαση της Επιτρόπου. Όχι μόνο αρνείται να διαγράψει τις υπερχρεώσεις, αλλά προτείνει νέο πλάνο αναδιάρθρωσης με συνολικό ποσό μεγαλύτερο και μηνιαία δόση 2.100 ευρώ. Σε ποιο σύμπαν μπορεί ένας άνθρωπος με εισόδημα 23.000 ευρώ τον χρόνο να πληρώνει 2.100 ευρώ τον μήνα;

Μια γυναίκα παλεύει μόνη, και απέναντί της βρίσκεται ένα ολόκληρο σύστημα, που την ταλαιπωρεί επί 15 χρόνια. Απελπισμένη ως ήταν, απευθύνθηκε στην Κεντρική Τράπεζα, το Υπουργείο Οικονομικών και την Χρηματοοικονομική Επίτροπο, ζητώντας βοήθεια για επίλυση της κατάστασης. Η Επίτροπος συνέστησε να ζητήσει τελικό ποσό εξόφλησης για να μεταφέρει το δάνειο σε άλλη τράπεζα, αλλά και πάλι συνάντησε άρνηση. Επιμένουν να την κρατούν εγκλωβισμένη…

Έχουμε διαβάσει τεράστια αλληλογραφία, που αφορά τη συγκεκριμένη υπόθεση στην πάροδο τόσων χρόνων. Γνωρίζουμε ότι από την άλλη πλευρά του οργανισμού, υπάρχουν απαντήσεις για κάθε σημείο. Απαντήσεις, όμως, οι οποίες στηρίζονται σε διάφορες διατάξεις κανονισμών. Ψυχρές. Τέτοιες, που αδυνατούν να αντιληφθούν ότι η κάθε περίπτωση ανθρώπου έχει διαφορετικές συνθήκες. Ιδιάζουσες αρκετές φορές. Και ότι εδώ ακριβώς υπεισέρχεται ο πραγματικός ρόλος του κράτους.

Να βρίσκει λύσεις που να διευκολύνουν τους πολίτες. Όσες κανονιστικές διατάξεις και αν επικαλεσθεί ο οργανισμός, όμως, δεν μας πείθει ότι επί 15 χρόνια δεν μπόρεσαν να βρουν μια λύση στο πρόβλημα μιας ταλαιπωρημένης γυναίκας. Η οποία εξόφθαλμα αναζητά λύση για να μπορέσει να εξοφλήσει το δάνειο. Λύση, όμως, που να είναι λειτουργική και να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτήν.

«Είναι μια εξωφρενική κατάσταση», λέει η Ε.Γ.. Δεν είναι υπερβολή. Είναι ακριβής διάγνωση. Αυτό που της συμβαίνει δεν είναι απλώς ένα προσωπικό δράμα. Είναι καθρέφτης της αποτυχίας ενός κράτους που μετατρέπει τους θεσμούς του σε βασανιστικά γρανάζια. Ο πολίτης δεν ζητά χάρη. Ζητά λύση. Ζητά ανθρώπινη μεταχείριση.

Τέτοιες ιστορίες φτάνουν κοντά μας ένα σωρό. Πλείστες των περιπτώσεων αποτελούν ξεκάθαρη εξήγηση γιατί οι πολίτες αηδιάζουν με το κράτος. Γιατί χάνουν την πίστη τους στη δικαιοσύνη. Γιατί νιώθουν ότι είναι μόνοι. Κάποια στιγμή, πρέπει το κράτος να αντιληφθεί ποιος είναι ο πραγματικός του ρόλος: Να ανταποκρίνεται και στην πιο μικρή αίτηση του πολίτη για αξιοπρέπεια. Και αυτό απαιτεί το κράτος να είναι ευέλικτο. Αν αυτό το κράτος δεν μπορεί να προστατεύσει μια γυναίκα που παλεύει 15 χρόνια για να κρατήσει το σπίτι της, δεν μπορεί να προστατεύσει κανέναν.