Κάποια στιγμή της ιστορίας είχαμε πιστέψει βαθιά τη ρήση του Ντοστογιέφσκι πως η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο. Την είχε πει όμως ένας ευαίσθητος και καλοκάγαθος πρίγκηπας, ένας ηλίθιος, που δεν ήξερε από γεωπολιτική και δεν μπορούσε να υπολογίσει μέχρι που μπορεί να φτάσει το πάθος του ανθρώπου για εξουσία. Και την είπε κάπου μεταξύ 1821 -1881, τα χρόνια που έζησε ο Ρώσος συγγραφέας. Όχι πως ήταν εύκολα χρόνια ή είχε ο ίδιος εύκολη ζωή. Μάλλον ήταν μία πεποίθηση που είχε φτιάξει για να ξορκίζει τα κακά και να ελπίζει. Μας την κληροδότησε και την ασπαστήκαμε λόγω της ίδιας ανάγκης. Κι ήμασταν σίγουροι πως η ομορφιά θα νικούσε την ασχήμια, το καλό θα υπερίσχυε του κακού. Ήταν τέτοια η πρόοδος της ανθρωπότητας σε όλους τους τομείς, στην επιστήμη, στην τεχνολογία, στα πάντα που έμοιαζε πως μόνο μπροστά μπορεί να πηγαίνει. Έμοιαζε πως όλα είναι εφικτά. Ανακαλύφθηκε ένα γονίδιο που ονομάστηκε του Θεού και θα έδινε απαντήσεις σε πολλά. Θα νικούσαμε τις ασθένειες, θα ευημερούσαμε, θα ταξιδεύαμε κάποτε σε άλλους πλανήτες…
Αν ζούσε σήμερα ο Ντοστογιέφσκι θα μπορούσε ακόμα να πιστεύει το ίδιο; Όταν κοιτάς ένα φυσικό τοπίο που δεν το έχει αγγίξει ανθρώπου χέρι, όταν είσαι ένας επιστήμονας κλεισμένος στο εργαστήρι σου και ασχολείσαι με την έρευνα σου, όταν ακούς μια μελωδία, όταν κοιτάς ένα έργο τέχνης, όταν είσαι παιδί σε μια χώρα που δεν πέφτουν βόμβες και δεν ηχούν σειρήνες, όταν μπορείς να κοιτάς τον κόσμο αποσπασματικά αποφεύγοντας τη μαυρίλα του, ίσως ακόμα να ελπίζεις πως η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο. Όμως, όλο και πιο πολύ σαν ψευδαίσθηση γίνεται. Σαν μια πεποίθηση που μόνο ένας ηλίθιος, όπως τον μυθιστορηματικό Μίσκιν του Ντοστογιέφσκι, μπορεί να τρέφει.
Με τόσα μέτωπα ανοικτά, με τόσους πολεμοχαρείς να αποφασίζουν για το μέλλον της ανθρωπότητας, με ένα πλανήτη που έπνεε τα λοίσθια πριν ακόμα οι πύραυλοι αρχίσουν να σφυροκοπούν τον ουρανό και να ισοπεδώνουν ολόκληρες πολιτείες, με τόσους νεκρούς, με τόσο τεράστια καταστροφή, η ομορφιά γίνεται δυσδιάκριτη. Όταν το πρώτο που βομβαρδίζεται είναι νοσοκομείο, όταν με τόση ευκολία δολοφονούνται άνθρωποι που περιμένουν να πάρουν τροφή, όταν οι ζωές των παιδιών δεν σημαίνουν τίποτα, δεν απομένουν πολλά στα οποία να ελπίζει κάποιος. Ακόμα κι ο από μηχανής Θεός, σε παρέμβαση του οποίου μπορούσε κανείς να ελπίζει, έχει μάλλον συνταξιοδοτηθεί. Κουμάντο κάνουν οι Τραμπ, οι Πουτιν, οι Νετανιάχου, οι Χομεϊνί…
