Τόσα που πάθαμε κι ακόμα να μάθουμε να διαβάζουμε την ιστορία

Μελετούσα πρόσφατα τα πρωτοσέλιδα του Φιλελεύθερου μια δεκαετία πριν από την τουρκική εισβολή και αναρωτιόμουν πόση τύφλα βασάνιζε τους προγόνους μας και δεν έβλεπαν την επερχόμενη τραγωδία. Όλα έδειχναν ότι ήταν αναπόφευκτη. Ήταν ένα ηφαίστειο που κόχλαζε και ανά πάσα στιγμή θα ερχόταν η έκρηξη. Συνέχιζαν, όμως, όλοι την πορεία τους ως να μην ήταν η Κύπρος το ηφαίστειο.

Είναι γνωστά φυσικά, αλλά όταν τα βλέπεις σε μια εφημερίδα μέρα παρά μέρα κυριολεκτικά τρίβεις τα μάτια σου.

Στις 5 Αυγούστου του 1966, για παράδειγμα, το κύριο θέμα ήταν η ενημέρωση που έκανε στο Συμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Ιχσάν Σαμπρί Τσαγκλαγιανγκίλ, και ο κύριος τίτλος του Φιλελεύθερου ήταν: «Σιωπηρώς η Τουρκία προετοιμάζει τον πόλεμον». Την επόμενη μέρα, 6.8.1966, το κύριο θέμα ήταν από την ενημέρωση που έκανε ο Τσαγκλαγιανγκίλ στην τουρκική εθνοσυνέλευση. Τίτλος: «Εγκαθιδρύθη ήδη τουρκική χωριστή εξουσία εις Κύπρον».

Το πιο κραυγαλέο ήταν το κύριο θέμα στις 12 Αυγούστου 1973. Έλεγε: «Εγκληματικά σχέδια κατά του κυπριακού κράτους – ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΙΣ». Και εξηγούσε στο ρεπορτάζ ότι «ενώ οι πραξικοπηματίαι του Γρίβα κατέστρωναν σχέδια καταλήψεως τής εξουσίας και εγκαθιδρύσεως «επαναστατικής ηγεσίας» (…) τα τουρκικά στρατεύματα ευρίσκονται ήδη εις πλήρη συναγερμόν και είναι έτοιμα να επέμβουν προς κατάληψιν της επαρχίας Κυρηνείας , πράγμα πού θα σημάνη την οριστικήν Διχοτόμησιν τής Κύπρου». Μάλιστα, με πρωτοσέλιδο άρθρο υπό τον τίτλο ΔΙΧΟΤΟΜΟΙ, και χαρακτηρίζοντας το σχέδιο τερατώδες, προειδοποιούσε ότι κατάληξης θα ήταν «η οριστική δοχοτόμησις της Κύπρου» η οποία «καθίσταται σαφές ότι ευρίσκεται και εντός των προοπτικών του πραξικοπήματος».

Ένα ολόκληρο χρόνο προηγουμένως όλα έδειχναν προς τα πού όδευε η Κύπρος. Αλλά, συνέχιζαν τον δρόμο τους όλοι. Και με την Τουρκία να προετοιμάζει την εισβολή και με την ΕΟΚΑ Β να συνεχίζει την άνομη δράση της. Όπως και από την άλλη, η άνομη δράση των τουρκοκυπριακών ομάδων. Σε όλη τη δεκαετία. Παρότι, όταν κορυφωνόταν η παρανομία στην ελληνοκυπριακή κοινότητα (72 -73), δεν υπάρχουν πολλά δημοσιεύματα για την τουρκοκυπριακή κοινότητα, όπως υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια για την επίσης εγκληματική δράση τους (άλλη φορά να τα πούμε κι αυτά). Φαίνεται ότι οι Τ/κ «ησύχασαν» και περίμεναν τους Ε/κ να βγάλουν τα μάτια τους μόνοι τους για να απολαύσουν τους καρπούς. Έκαναν υπομονή μέχρι της 15 Ιουλίου 1974.

Όμως, δεν μάθαμε τίποτα από την ιστορία. Την διαβάζουμε ακόμα όπως βολεύει τος ιδεοληψίες του καθενός. Όπως, για παράδειγμα, να βλέπεις 27 Ιανουαρίου 1967, κύριο τίτλο, «Νέον κλίμα τρομοκρατίας – Ανακόπτονται λεωφορεία προς κράτησιν Ελλήνων υπό των Τούρκων Κοφίνου». Στο ρεπορτάζ περιγράφεται η ένταση και το κλίμα τρομοκρατία που επιδιώκουν οι Τούρκοι στην περιοχή. «Μετά την σύλληψιν ενός ιερέα προχθές», έγραφε η εφημερίδα, «χθες ανέκοψαν δύο λεωφορεία οι τρομοκράται εις Κοφίνου και συνέλαβαν τους επιβάτας των με πρόθεσιν να τους κρατήσουν. Τούτο όμως απεφεύχθη κατόπιν εντόνου διαβήματος προς τα Αρχάς της Διεθνούς Ειρηνευτικής Δυνάμεως».

Τέτοια γεγονότα στην περιοχή της Κοφίνου ήταν επαναλαμβανόμενα. Όπως στις 12 Απριλίου, με φωτογραφία: «Οι Τούρκοι τρομοκράται του χωριού Μαρί ανεγείρουν φυλάκια εις διάφορα υψώματα που δεσπόζουν της οδού Λευκωσίας – Λεμεσού…». Και στις 13 Μαϊου: «Αναβρασμός εις Λάρνακα – Νέα φυλάκια ανήγειραν οι Τούρκοι τομοκράται».

Τελικά, καταλήγει η ανάγνωση στις 15 Νοεμβρίου 1967, όπου διαβάζουμε στο κύριο θέμα: «Αι δυνάμεις του κράτους επέβαλον την ομαλότητα εις τον Άγιον Θεόδωρον – Δεν προέβαλον αντίστασιν οι Τούρκοι τρομοκράται – Οι στασιασταί απεσκόπουν εις την διεύρυνσιν του ελέγχου των και δημιουργίας καντονίου». Ήταν η επιχείριση του κυπριακού στρατού και της Αστυνομίας για να τερματίσει την μακρά τρομοκρατία. Στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι πήγε στο χωριό ο Γρίβας με άλλους αξιωματικούς και συνομίλησε με τους κατοίκους…

Τι λένε σήμερα οι παραχαράκτες της ιστορίας; Ελλαδίτες, Ελληνοκύπριοι και Τούρκοι δεν ασχολούνται με το πώς φτάσαμε στην επέμβαση του στρατού στην περιοχή της Κοφίνου, αλλά η δική τους ιστορία λέει μόνο ότι εισέβαλε ο Γρίβας κι έκανε εκκαθαρίσεις. Κι ας λέει το ρεπορτάζ της ημέρας: «Κεραυνοβόλος και αναίμακτος επιχείρησις». Κι ας προηγήθηκαν γεγονότα, που ανάγκαζαν το νόμιμο κράτος να αντιδράσει.

Η ουσία, λοιπόν, όλων αυτών είναι πως η ιστορία είναι μια συνέχεια γεγονότων, ακολουθεί το ένα το άλλο και όποιος τα παρακολουθεί δεν χρειάζεται ιδιαίτερο μυαλό για να αντιλαμβάνεται πού θα καταλήξουν. Όπως πάντα, το ίδιο ισχύει και σήμερα.

Υ.Γ. Ο Φαίδωνας συνεχίζει να παριστάνει τον άμεμπτο κριτή ως να κατέχει αυτός και μόνο την αλήθεια. Ρίχνει βόμβες κρότου – λάμψης επί παντός. Μιλά για εταιρείες – εργοδότες ως να πρόκειται για συμμορίες, που αναζητούν «επιρροή σε ΜΜΕ σε κόμματα και πολιτικούς» και «είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για τη δημοκρατία, για τη δημοσιογραφία, για την ελευθερία της πολιτικής σκέψης».

Τόσα χρόνια που κλονίζεται ο Τύπος, τόσα χρόνια που μόνο η Ένωση Συντακτών, οι δημοσιογράφοι και οι εκδότες φωνάζουν για την κρίση που σκοτώνει τη δημοσιογραφία και ζητούν στήριξη, δεν είδαμε κανέναν άλλο να ανησυχήσει.

Ηρέμησε Φαίδωνα, μπορούν κι άλλοι να προστατεύσουν τη δημοκρατία και τη δημοσιογραφία. Αν μη τι άλλο, διάβασε τα πιο πάνω να θυμηθείς, για να σεβαστείς την ιστορία του Φιλελεύθερου, που έδωσε μάχες για τη δημοκρατία και θα συνεχίσει.