Το κύριο χαρακτηριστικό της σημερινής εποχής είναι τα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου ωστόσο παρατηρούμε το εξής παράδοξο: οι πλατφόρμες οι οποίες υποτίθεται θα δημοκρατικοποιούσαν τις πληροφορίες και θα ενίσχυαν τη δημοκρατική συμμετοχή, τελικά επιταχύνουν τη διαστρέβλωση ιδεολογιών αλλά και την πολιτική πόλωση.
Βεβαίως, η παραμόρφωση των ιδεολογιών δεν είναι ένα νέο, τωρινό, φαινόμενο. Ο μαρξισμός, για παράδειγμα, που οραματιζόταν μια κοινωνία χωρίς τάξεις και κράτη κατάληξε στα χέρια αυταρχικών καθεστώτων όπως ήταν η Σοβιετική Ένωση, η Κίνα του Μάο, η Καμποτία υπό τους Χμερ Ρουζ. Όλες αυτές ενώ από τη μια εμπνέονταν από την μαρξιστική ιδεολογία κατέληγαν σε καταπιεστικά συγκεντρωτικά συστήματα αντί σε διαμερισμό της εξουσίας.
Από την άλλη, στοχαστές του διαφωτισμού όπως ο Τζέφερσον και ο Λοκ διατύπωναν τα ιδανικά των φυσικών δικαιωμάτων, της ισότητας και της αυτοδιάθεσης, αλλά την ίδια πολλοί από αυτούς τους στοχαστές κατείχαν σκλάβους ή υποστήριζαν αποικιακά συστήματα τα οποία αρνούνταν αυτά τα δικαιώματα σε ολόκληρους λαούς. Οι ευρωπαϊκές και αμερικανικές δημοκρατίες που προέκυψαν μέσα από αυτά τα ιδανικά ασκούσαν ταυτόχρονα δουλεία και αυτοκρατορική κυριαρχία, προβαίνοντας σε μια επιλεκτική εφαρμογή των υποτιθέμενων καθολικών αρχών και δικαιωμάτων.
Οι πρώτοι εθνικιστές στοχαστές, όπως ήταν ο Χέντερ, είχαν δώσει έμφαση στην πολιτιστική ταυτότητα και την αυτοδιάθεση ως δυνάμεις απελευθέρωσης ενάντια στην αυτοκρατορική κυριαρχία. Ωστόσο, εθνικιστικά κινήματα έχουν επανειλημμένα εκφυλιστεί και έχουν πάρει τη μορφή εθνοτικής υπεροχής και γενοκτονίας. Αυτός ο μετασχηματισμός από τον αστικό εθνικισμό που επικεντρώνεται σε κοινούς θεσμούς στον εθνοτικό εθνικισμό που βασίζεται στο αίμα και το έδαφος, έχει τροφοδοτήσει συγκρούσεις από τα Βαλκάνια μέχρι τη Ρουάντα.
Ακόμα, οι πλείστες θρησκευτικές παραδόσεις δίνουν έμφαση σε έννοιες όπως η συμπόνια, η δικαιοσύνη και η πνευματική ισότητα. Ωστόσο, οι θρησκευτικοί θεσμοί έχουν συχνά συσσωρεύσει κοσμική δύναμη και πλούτο ενώ καταπιέζουν τη διαφορετική άποψη ή τη διαφωνία. Ισπανική ιερά εξέταση, σταυροφορίες και διάφορες μορφές θρησκευτικού εξτρεμισμού καταδεικνύουν σημαντικές αποκλίσεις από τα ειρηνικά και φιλάνθρωπα ιδανικά που βρίσκονται σε θεμελιώδη κείμενα.
Τα προοδευτικά κινήματα που υποστήριζαν τη φυλετική, έμφυλη και οικονομική δικαιοσύνη έχουν ρίζες που πάνε πίσω δεκαετίες και αιώνες, έχουν βρει νέα έκφραση μέσω ενός ακτιβισμού μέσα από τα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ιδανικά όπως η ισότητα και η αντιμετώπιση της συστημικής καταπίεσης παραμένουν επίκαιρα αλλά η εφαρμογή τους καταλήγει σε δυναμική του όχλου. Το να δίνεται φωνή στους περιθωριοποιημένους χρησιμοποιείται ως όπλα για όπλο για προσωπικές βεντέτες ή τεστ ιδεολογικής καθαρότητας.
Εάν κάνουμε μια σύγκριση ανάμεσα στον Μαρξ και τον Τραμπ θα ανακαλύψουμε συναρπαστικές παραδοξότητες. Παρά τις διαμετρικά αντίθετες κοσμοθεωρίες μοιράζονται εκπληκτικές ομοιότητες ως προς τις προσεγγίσεις τους για πολιτική κινητοποίηση. Ο Μαρξ υποστήριξε την κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και την εξάλειψη των ταξικών διακρίσεων. Ο Τραμπ υπερασπίστηκε και υπερασπίζεται τη συσσώρευση του πλούτου, υποστηρίζει ότι επιτυχημένοι επιχειρηματίες όπως ο ίδιος πρέπει να ηγούνται της κοινωνίας.
Ο Μαρξ διακήρυξε πρόταξε το «εργάτες του κόσμου ενωθείτε» γιατί πίστευε ότι η ταξική αλληλεγγύη ξεπερνούσε τα εθνικά σύνορα. Ο εθνικισμός του Τραμπ «πρώτα η Αμερική» απορρίπτει τη διεθνή συνεργασία υπέρ ενός ανταγωνισμού μηδενικού αθροίσματος.
Και παρά την ιδεολογικής τους αντίθεση και οι δύο κατάφεραν να χωρίσουν την κοινωνία. Ο μεν Μαρξ διαίρεσε την κοινωνία μεταξύ αστικής τάξης και προλεταριάτου. Ο Τραμπ χώρες την Αμερική ανάμεσα στο «λαό» και τις «διεφθαρμένες ελίτ». Αμφότεροι χρησιμοποίησαν απλή και ενίοτε προκλητική γλώσσα η οποία προκαλούσε έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις. Δημιούργησαν αξιομνημόνευτα συνθήματα που απλοποιούσαν πολύπλοκες πολιτικές και κοινωνικές καταστάσεις σε κραυγές συσπείρωσης. Ο Μαρξ παρουσίασε τον επιστημονικό σοσιαλισμό και την κατάρρευση του καπιταλισμού. Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι μόνο αυτός μπορούσε να λύσει τα προβλήματα της Αμερικής.
Σήμερα το ερώτημα είναι πως οι δημοκρατικές κοινωνίες θα αξιοποιήσουν τις δυνατότητες των ΜΚΔ ελαχιστοποιώντας την τάση προς πόλωση και θεσμική παρακμή. Αυτό απαιτεί νέες μορφές ψηφιακού γραμματισμού, ρύθμιση των πλατφόρμων και δημοκρατική καινοτομία. Χωρίς τέτοιες προσαρμογές τα ΜΚΔ μπορεί να συνεχίσουν να ενισχύουν τις δυνάμεις το λαϊκισμού οι οποίες οδηγούν σε δημοκρατική κατάρρευση παρά ενισχύουν τη δημοκρατική συμμετοχή.
