Το 1943 η Σοβιετική Ένωση δεχόταν ισχυρή πίεση από τα γερμανικά στρατεύματα. Στη διάσκεψη της Τεχεράνης, ο Στάλιν είχε ζητήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία την δημιουργία δεύτερου μετώπου στην Δυτική Ευρώπη (Γαλλία) για αποσυμφόρηση της πίεσης. Η διπλωματική δεξιοτεχνία του Στάλιν ήταν αποτελεσματική σε μια εποχή πολεμικής αβεβαιότητας. Οι Τρεις Μεγάλοι (Ρούσβελτ, Τσώρτσιλ και Στάλιν) συμφώνησαν για τον αντιπερισπασμό. Ήταν ουσιαστικά η αρχή της ιδέας για την δημιουργία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Στη διάσκεψη έλαβε μέρος ο στρατηγός των ΗΠΑ, Τζορτζ Μάρσαλ, μετέπειτα σχεδιαστής του ανακουφιστικού ομώνυμου σχεδίου. O Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο σε όλα τα μέρη της γης και η διαρκής κόπωση ερχόταν να δυσκολέψει την κατάσταση που έμελλε να είναι ο πιο καταστροφικός πόλεμος όλων των εποχών.

H γερμανική επίθεση στη Ρωσία άρχισε το 1941 με την πολιορκία του Λένινγκραντ (ονομάστηκε Αγία Πετρούπολη αργότερα), την τιτάνια μάχη στο πολιορκημένο Στάλινγκραντ και τη μάχη των τανκς στο Κούρσκ. Η Ρωσία ήταν έτοιμη πλέον να εξαπολύσει την αντεπίθεση προς το Βερολίνο. Η αποτυχία του Χίτλερ να καταβάλει τους Σοβιετικούς με την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα» θύμιζε την ίδια την ήττα του Ναπολέοντα το 1812.

Έτσι αποφασίστηκε η απόβαση των Αμερικανών, Βρετανών και Καναδών στην βορειοδυτική Γαλλία, παρ’ όλο ότι οι Αμερικανοί βρίσκονταν σε σύγκρουση με την Ιαπωνία εκείνη την εποχή. Ορίστηκε ότι η ημέρα της επίθεσης θα λέγεται D-Day όπου το D σημαίνει επίσης day και η επιχείρηση να λέγεται «Overlord». Η Νορμανδία βρίσκεται απέναντι από την νότια Βρετανία με πιο γνωστό το λιμάνι της Χάβρης. Προηγήθηκε βομβαρδισμός με βάση την επιχείρηση «Ποσειδών» αλλά δεν κατάφερε να κτυπήσει τα χαρακώματα των Γερμανών και πολλοί αλεξιπτωτιστές έπεσαν μέσα στις γερμανικές γραμμές. Πολλά αποβατικά σκάφη βούλιαξαν με απώλειες στρατιωτών.

Η επίθεση άρχισε τα χαράματα με 160.000 στρατιώτες την Τρίτη 6 Ιουνίου 1944 εν μέσω ριπών πολυβόλων και οβίδων πυροβολικού. Η αντίσταση των Γερμανών ήταν σθεναρή και οδήγησε σε 3.000 νεκρούς από πλευράς των συμμαχικών δυνάμεων. Οι Γερμανοί είχαν οχυρωματικά έργα σε όλη τη δυτική παραλία αλλά δεν ήξεραν που θα εκδηλωθεί η απόβαση που φυλαγόταν ως επτασφράγιστο μύστικο. Επίσης, οι Γερμανοί δεν μπόρεσαν να αξιοποιήσουν την μεγάλη αεροπορική δύναμη τους λόγω του αιφνιδιασμού που δέχτηκαν καθότι δεν περίμεναν επίθεση εν μέσω της κακοκαιρίας που επικρατούσε στην Μάγχη. Η μάχη για την κατάληψη της περιοχής ήταν σφοδρή και κράτησε τρεις μήνες με νίκη των Συμμάχων. Οι απώλειες ήταν τεράστιες αλλά το αποτέλσμα ήταν ζωτικής σημασίας γιατί ο στόχος επετεύχθη και η έκβαση του πολέμου έκλινε πλέον προς το μέρος των συμμάχων. Η Βρετανία είχε πάρει βαθιά ανάσα τέσσερα χρόνια μετά τον ανηλεή βομβαρδισμό του Λονδίνου. Οι σύμμαχοι προέλασαν προς το Καέν και το Χερβούργο μέσα στην περιοχή της Νορμανδίας και συνέχιζαν την εισβολή στην Ιταλία. Δημιουργήθηκε προγεφύρωμα μέσα στην Ευρώπη, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο προς την καρδιά του ναζισμού, το Βερολίνο. Οι Γερμανοί έδωσαν την τελευταία μάχη στις Αρδέννες στα σύνορα Βελγίου και Λουξεμβούργου το 1945 όπου και ηττήθηκαν. Έναν χρόνο μετά κατέρρευσε η ναζιστική Γερμανία με την κατάληψη του Βερολίνου στις 8 Μαΐου 1945 από τους Ρώσους και τους συμμάχους. Η Γερμανία αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει και ακολούθησε η τιμωρία των πρωταιτίων στην Νυρεμβέργη.

Η ταινία «Saving Private Ryan» του Στίβεν Σπίλμπεργκ δείχνει τη συγκλονιστική απόβαση στην παραλία «Όμαχα» της Νορμανδίας. Η απόβαση ήταν η μεγαλύτερη αμφίβια επιχείρηση του πολέμου με 5.000 πλοία μπροστά από την παραλία της Νορμανδίας. Κάθε χρόνο οργανώνονται στην Νορμανδία εκδηλώσεις με την παρουσία πολλών Αμερικανών βετεράνων για να ζωντανέψει η ιστορική μνήμη των θυμάτων ενός αβυσσαλέου αγώνα κατά του ναζιστικού ιμπεριαλισμού. Τιμάται η θυσία των πολεμιστών σε μια μάχη που θεωρείται από τις πιο σημαντικές κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η μεγάλη δυσκολία των Αμερικανών να πετύχουν την απόβαση στην Νορμανδία θυμίζει στην Κύπρο πόσο σημαντικό θα ήταν να υπήρχε επαρκής προετοιμασία για να αποτρέψει την απόβαση των Τούρκων στο Πέντε Μίλι της Κερύνειας το 1974.

* Φιλόλογος