Προς: κ. Στέφανο Στεφάνου
Γενικό Γραμματέα ΑΚΕΛ
Αξιότιμε κύριε Στεφάνου,
Ως Έλληνας Κύπριος Εβραίος, γεννημένος και μεγαλωμένος στην Κύπρο, και ως μέλος του Διπλωματικού Σώματος του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου, σας απευθύνω αυτή την επιστολή με βαριά καρδιά αλλά και με βαθύ αίσθημα ευθύνης. Οι δηλώσεις σας περί δημιουργίας «γκέτο» από Ισραηλινούς, ανέγερσης «σιωνιστικών σχολείων και συναγωγών» και μιας υποτιθέμενης στοχευμένης πολιτικής εποικισμού της Κύπρου, με αναγκάζουν να μιλήσω όχι μόνο ως Εβραίος και διπλωμάτης, αλλά και ως συμπατριώτης σας.
Η ρητορική σας, παρότι ντύνεται με τον μανδύα της «υπεράσπισης της κυριαρχίας», αναπαράγει επικίνδυνα και γνώριμα στερεότυπα: ότι οι Εβραίοι λειτουργούν συλλογικά, μυστικά και εχθρικά προς το κράτος που τους φιλοξενεί. Η αναφορά σας σε συναγωγές και εβραϊκά σχολεία ως απειλές για την εθνική ασφάλεια δεν είναι απλώς ανεύθυνη – είναι βαθιά προσβλητική και επικίνδυνη. Η χρήση του όρου «γκέτο», ειδικά, ξυπνά ιστορικά τραύματα σε όσους οι πρόγονοί τους εξοντώθηκαν μέσα σε πραγματικά γκέτο, πριν οδηγηθούν στα στρατόπεδα θανάτου.
Η χρήση του «αντισιωνισμού» ως πολιτικό εργαλείο για τη στοχοποίηση Εβραίων – ατομικά ή συλλογικά – έχει ξεκάθαρα μετατραπεί σε νέα μορφή αντισημιτισμού. Το να παρουσιάζονται οι Ισραηλινοί ή οι Εβραίοι εν γένει ως «ύποπτοι», «εισβολείς» ή «επικίνδυνοι» είναι ακριβώς η αφήγηση που οδήγησε σε ιστορικές τραγωδίες – και πρέπει να μας αφυπνίσει όλους.
Σας υπενθυμίζω με σεβασμό ότι ο αντισημιτισμός δεν κρίνεται μόνο από την πρόθεση – κρίνεται από το αποτέλεσμα. Όταν παρουσιάζετε συλλήβδην τους Ισραηλινούς και τους Εβραίους ως ύποπτους ή επικίνδυνους και μιλάτε για «σχέδια σιωνιστικής διείσδυσης», τότε συμβάλλετε ενεργά στην αναπαραγωγή θεωριών συνωμοσίας, που ιστορικά οδήγησαν στη βία και την καταστροφή.
Αυτό, κύριε Στεφάνου, είναι το σημείο στο οποίο η ρητορική μετατρέπεται σε πράξη — όταν τα λόγια πολιτικών και κομμάτων, ακόμη και χωρίς πρόθεση, τροφοδοτούν αφήγημα συλλογικής ενοχοποίησης, νομιμοποιώντας ή ενθαρρύνοντας την ακραία δράση. Ειδικά για εσάς, ως ηγέτη του , της κυπριακής αριστεράς, η ευθύνη είναι διπλή: όχι μόνο να απορρίπτετε τον αντισημιτισμό, αλλά και να μη δίνετε έδαφος σε φωνές που, στο όνομα του αντισιωνισμού, αναπαράγουν ρητορική μίσους και δρουν βιαια στο ονομα του.
Επιπλέον, η συγκυρία καθιστά τη ρητορική σας ακόμη πιο ανησυχητική.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο στην Αθήνα σημειώθηκαν σοβαρά αντισημιτικά περιστατικά. Τάγματα εφόδου εμφανίστηκαν στο κέντρο της πόλης, στοχοποιώντας Ισραηλινούς και Εβραίους, ενώ καταγράφηκε και άμεση επίθεση στο kosher εστιατόριο King David Burger. Έξι άτομα με καλυμμένα πρόσωπα εισέβαλαν στον χώρο, έγραψαν συνθήματα όπως «No Zionist is safe here» και «Smash Zionism», μοίρασαν προπαγανδιστικά φυλλάδια και απείλησαν ευθέως το προσωπικό με φράσεις όπως: «If you come out, it’s over for you».
Η Ελληνική Αστυνομία αντιμετωπίζει την επίθεση ως έγκλημα μίσους από τον ακροαριστερό Ρουβίκωνα. Ομάδες αυτού του χώρου στο παρελθόν έχουν στοχοποιήσει ισραηλινούς ή εβραϊκούς στόχους.
Αυτά τα δύο περιστατικά που συνέβησαν στην Αθήνα μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν παραδείγματα εκδηλώσεων που ενδέχεται να ενδυναμωθούν ή ακόμη και να υποκινηθούν άμεσα από πολιτική ρητορική μίσους.
Σας παρακαλώ θερμά να μην επιτρέψετε ο λόγος σας να γίνει αφορμή για την πρόκληση παρόμοιων γεγονότων στην Κύπρο — ένα κράτος που υπήρξε πάντοτε φιλόξενο και φιλικό απέναντι σε διαφορετικές κουλτούρες και λαούς.
Επισης πρέπει να είμαι σαφής: δεν υπάρχει απολύτως καμία απόδειξη περί συντονισμένου σχεδίου του Ισραήλ ή της εβραϊκής διασποράς για «εποικισμό» της Κύπρου. Aντιθέτως με βάση τα επίσημα στοιχεία του Κτηματολογίου της Κυπριακής Δημοκρατίας για τις αγορές ακινήτων από ξένους στο διάστημα 2020 – 2024 όπως δόθηκαν κατόπιν απαίτησης της Βουλής στις 24 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, οι αγοραστές από το Ισραήλ ήταν: στην επαρχία Λεμεσού, στην τρίτη θέση πίσω από τους Ρώσους και τους Βρετανούς. Στην επαρχία Πάφου ήταν το ίδιο αλλά με τους Βρετανούς στην πρώτη θέση και τους Ρώσους στη δεύτερη, στη δε επαρχία Λάρνακα επίσης ήταν τρίτοι με πρώτους τους Βρετανούς και δεύτερους τους Λιβάνιους. Στην επαρχία Αμμοχώστου το Ισραήλ ήταν στην ένατη θέση ενώ στην επαρχία Λευκωσίας δεν ήταν καν στη λίστα με τις δέκα πρώτες εθνικότητες αγοραστών!
Η αυξημένη παρουσία Ισραηλινών, είτε μέσω μετανάστευσης είτε μέσω επενδύσεων, συνδέεται άμεσα με τις γεωπολιτικές κρίσεις – τον πόλεμο με τη Χαμάς, την ένταση με το Ιράν – και όχι με κάποιο αποικιοκρατικό ή εδαφικό σχέδιο.
Η θεωρία συνωμοσίας περί «Δεύτερης Σιών» δεν είναι καινούρια. Εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα, όταν ο Θεόδωρος Χερτσλ και συνεργάτες του εξέτασαν πολύ παροδικά και επιφανειακά την Κύπρο ως προσωρινό καταφύγιο για Εβραίους. Το σχέδιο αυτό απορρίφθηκε και ουδέποτε υλοποιήθηκε, διότι ο εβραϊκός λαός πάντοτε ποθούσε την επιστροφή στη Γη του Ισραήλ. Κι όμως, πάνω από έναν αιώνα μετά, η ίδια θεωρία συνομωσίας επανέρχεται ως εργαλείο φόβου και διχασμού.
Οι Εβραίοι της Κύπρου και οι Ισραηλινοί κάτοικοι ή επενδυτές δεν αποτελούν απειλή. Είναι φιλήσυχοι πολίτες, οικογενειάρχες, εργαζόμενοι και φορολογούμενοι – και ορισμένοι έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Κύπρο, ως υπερήφανοι Ελληνοκύπριοι. Μην μας εξοστρακίζετε με τη ρητορική του φόβου και της δαιμονοποίησης.
Κύριε Στεφάνου, γνωρίζω ότι υπενθυμίσατε την προσφορά του ΑΚΕΛ προς τους Εβραίους που κρατούνταν από τους Βρετανούς στην Κύπρο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πράγματι, ήταν μία πράξη αλληλεγγύης για την οποία πρέπει να αισθάνεστε περήφανοι, αν και δεν ήταν μόνο το ΑΚΕΛ που είχε βοηθήσει. Την περίοδο εκείνη άλλωστε του Σταλινισμού η ΕΣΣΔ ήταν που είχε πρωτοστατήσει στην αναγνώριση του Ισραήλ και στις ψηφοφορίες για το θέμα στον ΟΗΕ. Όμως αυτή η ιστορική πράξη δεν σας απαλλάσσει από τις ευθύνες για τις σημερινές σας δηλώσεις – ιδιαίτερα όταν στοχοποιείτε ευθέως τη σύγχρονη εβραϊκή παρουσία στην Κύπρο ως απειλή. Αντιστροφως αναλογα πολλοι Ελληνες Εβραίοι για παράδειγμα εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ και την ΕΑΜ, πολεμώντας στο πλευρό των αντιστασιακών.
Σε μία εποχή εντάσεων και γεωπολιτικών προκλήσεων, η πολιτική ηγεσία έχει καθήκον να ενώνει, όχι να διχάζει. Να ενισχύει τον διάλογο, την κοινωνική συνοχή και την αμοιβαία κατανόηση. Σας καλώ, με αίσθημα σεβασμού και κοινής πατρίδας, να αναλογιστείτε τις επιπτώσεις των λόγων σας και να επιλέξετε τον δρόμο της υπευθυνότητας.
Η Κύπρος πάντα ήταν περήφανη για τη φιλοξενία και τον σεβασμό της στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Μην επιτρέψουμε να επικρατήσουν φωνές μίσους και προκατάληψης.
Γιαακώβ Χαλιώτης, μέλος του Διπλωματικού Σώματος του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου
*Ο Γιαακώβ Χαλιώτης είναι Κύπριος Εβραίος, μέλος του Διπλωματικού Σώματος του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συνεδρίου (WJC) και διαμένει σήμερα στο Λονδίνο. Έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στην Κύπρο. Ειδικεύεται στην αντιμετώπιση του αντισημιτισμού και της αντισιωνιστικής ρητορικής, με ενεργή παρουσία στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελλάδα, την Κύπρο, καθώς και σε διεθνή διπλωματικά fora. Διαθέτει μακρά εμπειρία στον τομέα της στρατηγικής επικοινωνίας και της δημόσιας διπλωματίας, εκπροσωπώντας τις φωνές της εβραϊκής διασποράς και προωθώντας τον διαθρησκευτικό διάλογο και την ευρύτερη κοινωνική συνοχή. Έχει εργαστεί σε διάφορους οργανισμούς, μεταξύ των οποίων το Υπουργείο Παιδείας του Ηνωμένου Βασιλείου ως Chief Social Media Officer και η Shell ως Global Brand Analytics Lead.
