Η Γερμανία μπορεί να παρέμβει στο Κυπριακό με τον τουρκικό ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο;

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ν. Χριστοδουλίδης, ασκεί μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική με στόχο, πέραν άλλων, την εμπλοκή ξένων δυνάμεων και δρώντων, ώστε να καμφθεί η Τουρκία και να επαναρχίσουν συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και με αφορμή την ανάληψη της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Κυπριακή Δημοκρατία, επισκέφθηκε τη Γερμανία (14/11/2025).

Μετά από συνάντησή του με τον Γερμανό Καγκελάριο, Φρίντριχ Μερτς, ο Ν. Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι συζήτησε μαζί του πρόταση του για τον ρόλο που η Γερμανία πιθανόν να διαδραματίσει στο Κυπριακό.

Η πρόταση Χριστοδουλίδη αφορά το ενδεχόμενο φιλελευθεροποίησης θεωρήσεων εισόδου για Τούρκους επιχειρηματίες, που θα μπορούσαν να δραστηριοποιηθούν στην ΕΕ, με ταυτόχρονη αναθεώρηση της προσέγγισης τουρκικών λιμανιών από πλοία υπό κυπριακή σημαία. Πρόκειται για μία από τις σημαντικές κυπρογενείς υποχρεώσεις που η Τουρκία αρνείται μέχρι σήμερα να εκπληρώσει.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επιδιώκει ξανά να διασυνδέσει το Κυπριακό με τα ευρωτουρκικά. Ουσιαστικά, έστειλε ευκρινές μήνυμα στην Τουρκία ότι η όποια εξέλιξη ή πρόοδος στην ενταξιακή πορεία της περνά από την Κύπρο και εξαρτάται από τη συμμόρφωσή της προς τα κριτήρια της Κοπεγχάγης.

Επίσης, ο Κύπριος Πρόεδρος φέρεται έτοιμος να προσκαλέσει τον Τούρκο ΥπΕξ, Φιντάν, ή ακόμα και τον Ερντογάν στο προσεχές Gymnich (ανεπίσημη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών των 27).

Όπως ο Ν. Χριστοδουλίδης είπε: «Προτιμούμε μια Τουρκία όσο πιο κοντά στην ΕΕ και στις αρχές της», υπό την αίρεση, φυσικά, αυτή ν’ ανταποκριθεί, επιτέλους, στις ενταξιακές υποχρεώσεις της.

Να σημειωθεί πως στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου 2024 καθορίζεται με σαφή τρόπο η διασύνδεση της προόδου στα Ευρωτουρκικά με αντίστοιχη ουσιαστική πρόοδο στο Κυπριακό, που να χαρακτηρίζεται από «σταδιακή, αναλογική και αναστρέψιμη προσέγγιση».

Απαντώντας σε δήλωση του Τούρκου Προέδρου, ο Ν. Χριστοδουλίδης είπε:

«Αν ο κ. Ερντογάν επιμένει σε θέσεις περί λύσης δύο κρατών στην Κύπρο, σίγουρα η Τουρκία δεν θα έρθει κοντά στην ΕΕ. Άρα, από την Τουρκία εξαρτάται αν θα έρθει κοντά στην ΕΕ. Το σημαντικό είναι ότι και η ΕΕ και η διεθνής κοινότητα, ό,τι και αν λέει ο κ. Ερντογάν, σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού, είναι η λύση στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, των αρχών και αξιών της ΕΕ».

Με αφορμή και την ανάληψη της Προεδρίας της ΕΕ, ο Κύπριος Πρόεδρος επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει και να αξιοποιήσει οποιαδήποτε προοπτική υπάρχει με έναν στόχο:

Διασυνδέοντας τα Ευρωτουρκικά με το Κυπριακό, να εξαναγκάσει την Τουρκία να συναινέσει σε επανέναρξη συνομιλιών βάσει του συμφωνημένου πλαισίου, το οποίο, όμως, απορρίπτεται διαρρήδην από την κατοχική χώρα, που επιμένει ανένδοτα σε λύση δύο κρατών. Στις 30 Οκτωβρίου 2025, ο Γερμανός Καγκελάριος επισκέφθηκε την Τουρκία. Σε δηλώσεις του υπογράμμισε:

«Ως Γερμανοί και Ευρωπαίοι πρέπει ν’  αναπτύξουμε τις στρατηγικές μας συνεργασίες και η Τουρκία δεν μπορεί, δεν πρέπει να μείνει εκτός. Ταυτόχρονα, είμαστε πολύ στενοί σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ. Η Τουρκία είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας σε όλα σχεδόν τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας που μας απασχολούν». Ο Τούρκος Πρόεδρος, όμως, δεν μάσησε τα λόγια του.

Ερωτηθείς πώς συνάδει η ενταξιακή πορεία της χώρας του με απηνείς διώξεις στο εσωτερικό, την ανυπαρξία κράτους δικαίου και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απάντησε αλαζονικά:

«Αν η Τουρκία προσεγγίζεται με βάση τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, τότε έχουμε κι εμείς τα κριτήρια της Άγκυρας. Με τα κριτήρια της Άγκυρας ανοιγόμαστε προς την Ευρώπη και τον κόσμο. Γιατί η Τουρκία δεν είναι μια συνηθισμένη χώρα της Ευρώπης ή της Ασίας». Τίθεται ευθύς το ερώτημα:

Η Γερμανία μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά σε νέες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού όταν στο δωμάτιο βρίσκεται ο ανεξέλεγκτος και απρόβλεπτος αλλά αδίστακτος τουρκικός ελέφαντας, που τα έκανε γης Μαδιάμ; Πέρα από απλές παραινέσεις και προτροπές, η απάντηση θα εξαρτηθεί από τους εξής λόγους:

>Πρώτον, ο Καγκελάριος Μερτς γνωρίζει ότι στη χώρα του διαβιούν πάνω από 4 εκ. Τούρκοι. Αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες από αυτούς ψηφίζουν, άρα υπολογίζονται από τα γερμανικά κόμματα. Επίσης, οι μισοί υποστηρίζουν το κόμμα Ερντογάν.

>Δεύτερον, ο Τούρκος Πρόεδρος χρησιμοποιεί το Ισλάμ ως πολιτικό όπλο για διείσδυση στη Γερμανία και στην Ευρώπη. Πάνω από 2000 τουρκικά τζαμιά, ελεγχόμενα από το κόμμα του Ερντογάν, διαχέουν τον ισλαμικό τρόπο σκέψης και ζωής. Όπως είπε Ευρωπαίος διπλωμάτης: «Η Τουρκία, έχοντας επί δεκαετίες προσπαθήσει και αποτύχει να μπει στην ΕΕ, τώρα προσπαθεί να μπει στη Δύση μέσω των τζαμιών της». Η Γερμανία είναι η μεγάλη δίοδος.

>Τρίτον, η Γερμανία επιθυμεί μεν να παίξει έναν ανανεωμένο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο, με ενθάρρυνση και των ΗΠΑ, αλλά δεν θα ενοχλήσει ούτε και θέλει να πιέσει την αναθεωρητική Τουρκία. Χιλιάδες γερμανικές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια στην Τουρκία και γερμανικές τράπεζες έχουν χρηματοδοτήσει χιλιάδες τουρκικές επιχειρήσεις.

>Τέταρτον, η Γερμανία συναίνεσε ασμένως στην πώληση 40 eurofighter στην Τουρκία. Ο Γερμανός ΥπΕξ, σε δηλώσεις του, υπογράμμισε με έμφαση ότι η πώληση των αεροπλάνων αυτών «είναι προς το συμφέρον όλων». Ποιων… «όλων»; Πάντως όχι της Ελλάδας και της Κύπρου, που υφίστανται την τουρκική επιθετικότητα και κατοχή.

>Πέμπτον, οι γεωπολιτικές, οικονομικές και επιχειρηματικές σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας  ανάγονται στην εποχή των αυτοκρατοριών, Γερμανικής και Οθωμανικής. Οι Γερμανοί υπέβαλαν στους Νεοτούρκους την εθνοκάθαρση ώστε η Τουρκία να απαλλαγεί από μειονότητες –  Έλληνες, Αρμενίους, Κούρδους, Ασσυρίους, κ.λπ –  με αποτέλεσμα τις γενοκτονίες εναντίον των Αρμενίων, των Ελλήνων και των Κούρδων.

Μετά την εμφανή αποδυνάμωση του γαλλογερμανικού άξονα, η Γερμανία φιλοδοξεί να διαδραματίσει ενεργότερο ηγετικό ρόλο όχι μόνο στα ζητήματα μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης, παίγνιο και υποχείριο στον Αμερικανό Πρόεδρο, Τραμπ,  αλλά και στην Αν. Μεσόγειο.

Η Τουρκία, ως στενός, δύσκολος μεν αλλά διαχρονικός σύμμαχος και ιδεολογικός εταίρος (το γερμανικό lebensraum – ζωτικός χώρος – εκφράζει την πολιτική των δύο χωρών) με ανεξάρτητη, πλέον, επιθετική εξωτερική πολιτική και νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες, δεν θα ανεχθεί καμία παρέμβαση ή προτροπή από τον Γερμανό Καγκελάριο.

Συνεπώς, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ας κρατά πολύ μικρό καλάθι, επειδή στην πλάστιγγα των τεράστιων γερμανο-τουρκικών γεωπολιτικών και άλλων συμφερόντων η Τουρκία μετρά πολύ περισσότερο για τη Γερμανία παρά η δεδομένη, μικρή Κύπρος.