Στο πλαίσιο της δημιουργίας «ατμόσφαιρας λύσης», ο Τ/κ ηγέτης κ. Έρχιουρμαν κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον ΠτΔ κ. Νίκο Χριστοδουλίδη, κατέθεσε συνολικά 10 προτάσεις. Ανάμεσα σε αυτές τις προτάσεις, ξεχωρίζει και η «Δημιουργία διαύλου επικοινωνίας μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων». Στην πραγματικότητα αυτή η πρόταση ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τη νομιμότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ).
Γιατί όμως αποτελεί παγίδα η συγκεκριμένη πρόταση και σε ποια σημεία εντοπίζονται τα αρνητικά της σημεία;
Πρώτον, οποιοσδήποτε απευθείας τεχνικός μηχανισμός με τον κατοχικό στρατό, οδηγεί σε de facto αναγνώριση της παράνομης τουρκικής παρουσίας στην Κύπρο. Εξομοιώνει την Εθνική Φρουρά δηλαδή, τον νόμιμο στρατό ενός διεθνούς αναγνωρισμένου κράτους, με μια παράνομη στρατιωτική δύναμη που βρίσκεται στο νησί από το 1974 κατά παράβαση κάθε διεθνούς κανόνα.
Δεύτερον, η Κύπρος ήδη διαθέτει θεσμικό και διεθνώς κατοχυρωμένο κανάλι επαφής: την UNFICYP. Οτιδήποτε παρακάμπτει τον ΟΗΕ, ταυτόχρονα ακυρώνει και το ρόλο του στο νησί, υπονομεύει το καθεστώς της νεκρής ζώνης και αλλοιώνει το ρόλο της διεθνούς κοινότητας στο νησί.
Τρίτον, τέτοιοι στρατιωτικοί μηχανισμοί δημιουργούνται μόνο μετά από συμφωνίες ειρήνης. Στην περίπτωση της Κύπρου, όπου υπάρχει κατοχή και καμία πολιτική διευθέτηση του προβλήματος, ένας τέτοιος μηχανισμός όχι μόνο δεν μειώνει την ένταση, αλλά την παγιώνει και νομιμοποιεί τη διχοτόμηση.
Τέταρτον, η Τουρκία έχει επανειλημμένα αποδείξει ότι χρησιμοποιεί τέτοια «εργαλεία» για να προωθήσει τους δικούς της σχεδιασμούς. Οι παραβιάσεις και οι προκλήσεις εντός της νεκρής ζώνης είναι συνεχείς και δεν υπάρχει αξιόπιστη βάση συνεργασίας. Απόδειξη των όσων αναφέρω αποτελούν: η μόνιμη πλέον παραβίαση της νεκρής ζώνης βόρεια του χ. Πύλα, όπου από το 1974 ο τουρκικός κατοχικός στρατός διατηρεί παράνομα και εντός της νεκρής ζώνης προκεχωρημένο παρατηρητήριο, τη παραβίαση του status quo στα Στροβίλια (από το 2019, μονομερή προώθηση των κατοχικών Δυνάμεων εντός νεκρής ζώνης) καθώς επίσης και τα πρόσφατα γεγονότα στη περιοχή του Χ. Δένεια.
Ολοκληρώνοντας θεωρώ πως το θέμα της ασφάλειας, αποτελεί μέρος των συνολικών διαπραγματεύσεων του Κυπριακού. Η αποσπασματική και η κατά παραγγελία δημιουργία μηχανισμών πριν από τη λύση του Κυπριακού προβλήματος, υπονομεύει την ουσία της διαπραγμάτευσης και εξυπηρετεί αποκλειστικά την τουρκική πλευρά. Μια τέτοια προσωρινή ρύθμιση θα λειτουργούσε ως ακόμη ένα βήμα προς την αναβάθμιση του κατοχικού καθεστώτος. Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να παραμείνει σταθερή στη διεθνή νομιμότητα και στο θεσμικό ρόλο του ΟΗΕ, του μόνου αναγνωρισμένου διαμεσολαβητή στην παγκόσμια σκακιέρα.
*Ταξχος (ε.α.)
