Είναι κοινό μυστικό πως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) αποτελούν σημαντικό πρόβλημα όχι μόνο για τις τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αλλά και στην κυπριακή οικονομία γενικότερα.
Παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες κατάφεραν να μεταφέρουν πολλά από αυτά στις Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων (ΕΕΠ) βελτιώνοντας την εικόνα τους, το ύψος των ΜΕΔ παραμένει σχεδόν στα ίδια επίπεδα με τα προηγούμενα χρόνια στις περιπτώσεις των δανείων λιανικής και ειδικά των δανείων με υποθήκη την κύρια κατοικία.
Το σύνολο των ΜΕΔ σε τράπεζες και ΕΕΠ ήταν περίπου €25 δισ. στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2023. Σύμφωνα με στοιχεία που υπέβαλε στη Βουλή η Κεντρική Τράπεζα, από τα €22,5 δισ. που διαχειρίζονται οι ΕΕΠ τα €21 δισ. (93% του συνόλου), παρουσιάζουν καθυστέρηση πέραν των πέντε ετών. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια με εξασφάλιση κύρια κατοικία αξίας μέχρι €350.000, εντός του τραπεζικού συστήματος, είναι περίπου €530 εκατ. χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αντιστοιχούν σε ευάλωτους δανειολήπτες.
Εκτός από τον οικονομικό τους αντίκτυπο, τα ΜΕΔ μπορεί επίσης να έχουν μια σειρά από αθέατες συνέπειες στο κοινωνικό σύνολο όπως τη μείωση των επενδύσεων, την αύξηση της ανεργίας, την απώλεια κατοικίας, την αυξημένη έλλειψη στέγης, τη μείωση της προσφοράς οικονομικά προσιτής στέγης και τον κίνδυνο οι οφειλέτες να πέσουν θύματα τοκογλύφων και του οργανωμένου εγκλήματος. Παράλληλα μπορούν να βλάψουν τη φήμη των τραπεζών και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθιστώντας πιο δύσκολη την προσέλκυση νέων πελατών και την άντληση κεφαλαίων. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές περιορίζοντας την οικονομική ανάπτυξη.
Στην εικόνα εισέρχεται η Themis Portfolio Management Limited (Themis), η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) στην Κύπρο, που είναι αδειοδοτημένη και εποπτεύεται από την Κεντρική Τράπεζα της χώρας. Το ύψος των ΜΕΔ που διαχειρίζεται είναι πέραν των €5 δισ. και 1.5 δισ. από τα χαρτοφυλάκια που ανήκουν στην Themis, αφορούν σε πρώτες κατοικίες μέχρι €350.000.. Μέχρι στιγμής η εταιρεία έχει ολοκληρώσει αναδιαρθρώσεις ύψους €200 εκατ. και έχει συμφωνήσει σε διαγραφές ποσών της τάξης των €50 εκατ. Η εκποίηση πρώτων κατοικιών δεν αποτελεί αυτοσκοπό για τη Themis και γι’ αυτό ανακοίνωσε πρόσφατα ένα νέο σχέδιο αναδιάρθρωσης που απευθύνεται σε δανειολήπτες με ΜΕΔ πρώτης κατοικίας αξίας μέχρι €350.000. Αυτό είναι το τρίτο κατά σειρά σχέδιο λύσης που προτείνει η Themis στους δανειολήπτες την τελευταία περίοδο, με στόχο να επιτευχθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση για τον χειρισμό των οφειλών τους.
Η προτεινόμενη λύση της Themis λαμβάνει υπόψη την οικονομική δυνατότητα του κάθε δανειολήπτη με ΜΕΔ σε συνάρτηση με την αξία της κύριας κατοικίας τους, και όχι με το ύψος των οφειλών τους. Το σχέδιο προβλέπει επίσης “κούρεμα” μέρους των οφειλών υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και κριτήρια ώστε να διευκολυνθούν οι οφειλέτες στην τακτοποίηση των δανειακών τους υποχρεώσεων. Επιπλέον, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης, προσφέρεται σταθερό επιτόκιο 4,5% για τα πρώτα 3 ή 5 χρόνια, το οποίο στη συνέχεια μετατρέπεται σε μεταβλητό για την υπόλοιπη διάρκεια του δανείου, με το μέγιστο διάστημα αποπληρωμής να μην υπερβαίνει τα 25 χρόνια και την προϋπόθεση η ηλικία του δανειολήπτη να μην υπερβαίνει τα 70 έτη κατά τη λήξη του δανείου. Στόχος αυτής της πρότασης είναι να επιτρέψει στους δανειολήπτες να διατηρήσουν την κύρια κατοικία τους και να επιτρέψει την κανονική εξόφληση των δανειακών τους υποχρεώσεων, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής.
Όσοι έχουν ΜΕΔ στη Themis για δάνειο πρώτης κατοικίας αξίας μέχρι €350,000, μπορούν να κάνουν αίτηση μέχρι και τις 15 Νοεμβρίου για την αναδιάρθρωση αυτού του δανείου, με δόσεις προσαρμοσμένες στις οικονομικές τους δυνατότητες. Η εταιρεία έχει καλέσει επίσης όσους ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και θεωρούν ότι πληρούν τα σχετικά κριτήρια να επικοινωνήσουν το συντομότερο δυνατό τους αρμόδιους λειτουργούς της.
Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τη Themis έως και τις 15 Νοεμβρίου στο 22816816 ή στο https://www.themisportfoliomanagement.com/
