Σε εορταστικούς ρυθμούς κινείται αυτές τις μέρες η ΠΟΕΔ καθώς φέτος (συγκεκριμένα, σήμερα) συμπληρώνει 70 χρόνια ζωής, πορείας και δυναμικής παρουσίας στα εκπαιδευτικά και συνδικαλιστικά δρώμενα του τόπου. Η οργάνωση των δασκάλων, η οποία ιδρύθηκε στις 9 Απριλίου του 1953 από 500 μέλη τότε, σε εκείνη την πρώτη και ιδρυτική συνέλευση στο ιστορικό Ελένειον Δημοτικό Σχολείο στη Λευκωσία, σήμερα, 70 χρόνια μετά αριθμεί πέραν των 6.500 μελών, τα οποία παρέχουν τις υπηρεσίες τους στα δημόσια σχολεία της Προδημοτικής, της Δημοτικής και της Ειδικής Εκπαίδευσης.
Οι κυριότεροι σκοποί της ΠΟΕΔ είναι:
>> Η αναβάθμιση της Δημόσιας Εκπαίδευσης και προάσπιση του κύρους και της αξιοπρέπειας των εκπαιδευτικών.
>> Η προαγωγή και κατοχύρωση των επαγγελματικών και οικονομικών δικαιωμάτων των μελών της.
>> Η επίτευξη κοινωνικής και πνευματικής προαγωγής των μελών της.
>> Η προώθηση των αρχών της ελευθερίας, της ειρήνης και της δημοκρατίας.
>> Η συντήρηση της μνήμης των κατεχομένων μας και η συμμετοχή στην προσπάθεια για απελευθέρωση και δικαίωση.
Και μπορεί επισήμως η ιστορία της ΠΟΕΔ να ξεκινά το 1953, ωστόσο οι προσπάθειες για δημιουργία ενός συλλογικού οργάνου εκπροσώπησης των δασκάλων της Κύπρου πάνε πολύ πιο πίσω και συγκεκριμένα στα τέλη του 19ου αιώνα.
Όπως εξηγεί στον «Φ», η πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Μύρια Βασιλείου, «η πρώτη προσπάθεια στο νησί μας, για σύσταση συνδικαλιστικής οργάνωσης δασκάλων, καταγράφεται τον Φεβρουάριο του 1898 όταν, με πρωτοβουλία πέντε δασκάλων, ιδρύεται στην Κερύνεια ο Κυπριακός Διδασκαλικός Σύνδεσμος, με δικαίωμα συμμετοχής μόνο των ανδρών δασκάλων». Επιπρόσθετα, η κ. Βασιλείου επισημαίνει ότι σημαντικοί σταθμοί του κυπριακού διδασκαλικού συνδικαλισμού πριν από την ίδρυση της Οργάνωσης με τη σημερινή, πια, μορφή της, αποτελούν η ίδρυση του Παγκύπριου Διδασκαλικού Συνδέσμου (1911-1931) ο οποίος και διαλύεται με την έκρηξη των Οκτωβριανών, και της Παγκύπριας Διδασκαλικής Οργάνωσης (1936-1953), η οποία και διασπάται δύο φορές. Η πρώτη διάσπασή της είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η Παγκύπρια Οργάνωση Ελλήνων Δασκάλων (ΠΟΕΔ). Η δεύτερη διάσπαση της ΠΔΟ, οδηγεί στην ίδρυση της Παγκύπριας Ένωσης Ελλήνων Δασκάλων.
«Στις 9 Απριλίου 1953, μετά από αρκετές ζυμώσεις και διεργασίες, 500 δάσκαλοι και δασκάλες συγκεντρώθηκαν στη Λευκωσία, στο Ελένειον Δημοτικό Σχολείο, σε μια Συνέλευση που κατέληξε στην ίδρυση της ΠΟΕΔ, με το πρώτο προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο να αποτελείται από τους Αρτέμη Ι. Αστραίου, Πρόεδρο, Παναγιώτη Λογγίνο, Γενικό Γραμματέα, Σωτήρη Μιχαηλίδη, Γενικό Ταμία, και συμβούλους τους: Γεώργιο Κυριακίδη, Τρύφωνα Γεωργαλλίδη, Ανδρέα Παπαδούρη και Γεώργιο Χριστοδουλίδη», ανέφερε η κ. Βασιλείου, προσθέτοντας ότι στο πρώτο έμβλημα της ΠΟΕΔ εικονιζόταν χειραψία. Με την πρώτη αναθεώρηση του καταστατικού της Οργάνωσης, στις 30 Νοεμβρίου 1960, υιοθετείται ο Αδαμάντιος Κοραής ως έμβλημα της ΠΟΕΔ το οποίο παραμένει μέχρι και σήμερα.
>>Στην πρώτη γραμμή το 1955 και το 1974
Στο πλαίσιο των εορτασμών της ΠΟΕΔ αυτές τις μέρες ξετυλίχθηκε και το κουβάρι της δυναμικής παρουσίας του διδασκαλικού κόσμου της Κύπρου στις κρίσιμες στιγμές της ιστορίας μας.
Η έναρξη της δράσης της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1955 δεν θα μπορούσε να μην τον επηρεάσει. Στα χρόνια της αγγλικής κατοχής, οι εκπαιδευτικοί κράτησαν ατόφια την ελληνική κυπριακή ψυχή, με εργαλείο την Ελληνική Παιδεία. Στην ύστερη εποχή της Αγγλοκρατίας, γαλούχησαν και προετοίμασαν τη νέα γενιά που, στα μέσα της δεκαετίας του 1950, θα ανέβαινε τα σκαλοπάτια του Αγώνα για τη Λευτεριά. «Στα χρόνια του αγώνα της ΕΟΚΑ, οι δάσκαλοι συνέχισαν το λειτούργημά τους και στήριξαν πνευματικά και ηθικά τους νεαρούς πρωτοπόρους μαχητές της Κυπριακής Ελευθερίας. Ταυτόχρονα, οι ίδιοι δεν δίστασαν να ριχθούν στη μάχη, με πρότυπο και ίνδαλμα τον Δάσκαλο Φώτη Πίττα», επεσήμανε η κ. Βασιλείου.
Παράλληλα, ανέφερε, ο διδασκαλικός κόσμος στα πρώτα χρόνια της Κυπριακής Ανεξαρτησίας, με το εκπαιδευτικό του έργο και τη γενικότερη συνεισφορά του στα κοινά, συνέβαλε στην πνευματική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του νεοσύστατου κράτους. «Αλλά και πάλι, όταν χρειάστηκε, στην περίοδο των διακοινοτικών ταραχών να υπερασπιστούν την Κυπριακή Δημοκρατία, οι συνάδελφοι ρίχθηκαν και πάλι στον αγώνα, θυσιάζοντας ακόμα και τη ζωή τους, όπως οι Δάσκαλοι Ανδρέας Γερούδης, Ανδρέας Χαραλαμπίδης και Ανδρέας Λάρδος».
Το ίδιο σθένος και αποφασιστικότητα θα επιδείξουν και το μαύρο καλοκαίρι του 1974, υπερασπιζόμενοι τις κυπριακές Θερμοπύλες απέναντι στον Τούρκο Εισβολέα. Σύμφωνα με την πρόεδρο της ΠΟΕΔ, «άφθονο το διδασκαλικό αίμα, ποτίζει την κυπριακή γη. Μνημονεύουμε τους Ήρωες Δασκάλους Πανίκο Πουργουρίδη, Νίκο Νικολάου, Παναγιώτη Λάμπρου, Γεώργιο Γεωργίου, Ανδρέα Κυπριανού και Παντελή Νικηφόρο, ενώ ταυτόχρονα τιμούμε τους αγνοούμενους Παντελή Κωνσταντίνου και Κακουλλή Μουστακά».
Η Κύπρος, αλλά και ο διδασκαλικός κόσμος, μετρούν τις τραγικές συνέπειες τις Τουρκικής Εισβολής: 179 σχολεία κατειλημμένα ή καταστραμμένα, 25107 μαθητές και μαθήτριες εκτοπισμένους, 904 εκτοπισμένους εκπαιδευτικούς. Η ΠΟΕΔ την περίοδο αυτή αναπτύσσει πλούσια δράση ώστε να βοηθηθούν οι πρόσφυγες εκπαιδευτικοί και να επιλυθούν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν.
Μύρια Βασιλείου: Ο ρόλος της ΠΟΕΔ δεν ολοκληρώθηκε
Στα 70 χρόνια της ζωής και της δράσης της, η ΠΟΕΔ κατάφερε να αγωνιστεί, να διεκδικήσει και να στηρίξει την Ελληνική Παιδεία της Κύπρου και τους εκπαιδευτικούς. Από τα πρώτα δύσκολα και πέτρινα χρόνια της δεκαετίας του 1950, όπου είχε να αντιμετωπίσει την Αγγλική Κατοχή, έφθασε στη δεκαετία του 2020 και συνεχίζει να ηγείται και να αποτελεί το συλλογικό όργανο έκφρασης που εκπροσωπεί πέραν των 6000 εκπαιδευτικών Δημοτικής, Προδημοτικής και Ειδικής Εκπαίδευσης. Όπως δηλώνει η κ. Βασιλείου: «Το βέβαιο είναι ότι ο εκπαιδευτικός και συνδικαλιστικός ρόλος της ΠΟΕΔ, δεν ολοκληρώθηκε. Θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο εκπαιδευτικό και συνδικαλιστικό γίγνεσθαι. Ο εκπαιδευτικός κόσμος χρειάζεται μια ενωμένη και δυνατή ΠΟΕΔ, που μέσα από τις δράσεις της θα συνεχίσει να διεκδικεί τα δίκαια του Κλάδου, να θωρακίζει το Δημόσιο Σχολείο και να υπερασπίζεται τη Δημόσια Παιδεία».
