Οι δύο χθεσινές δασικές πυρκαγιές φέρνουν στο προσκήνιο τα προβλήματα που δημιουργούνται λόγω της ανυπαρξίας θεσμικού (νομικού και διοικητικού) πλαισίου ρύθμισης της διαδικασίας καταστροφής εκρηκτικών, καθώς και της ανεξέλεγκτης χρήσης βεγγαλικών και ρίψης πυροτεχνημάτων, επισημαίνει το Terra Cypria – Το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος
Συγκεκριμένα, χθες Τετάρτη, 24/4/2024, προκλήθηκαν δύο σοβαρές δασικές πυρκαγιές. H πρώτη στο Κύριο Κρατικό Δάσος Λεμεσού, στα διοικητικά όρια της κοινότητας Βάσα Κελλακίου της επαρχίας Λεμεσού, και η δεύτερη στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ραντί, στα διοικητικά όρια της κοινότητας Κούκλια της επαρχίας Πάφου.
Η πυρκαγιά στο Κύριο Κρατικό Δάσος Λεμεσού προκλήθηκε στα πλαίσια καταστροφής εκρηκτικών ουσιών και συγκεκριμένα φωτοβολίδων και καπνογόνων, εντός λατομικής ζώνης, μεταξύ των κοινοτήτων Μοναγρούλι και Βάσα Κελλακίου. Σημειώνεται ότι η Υπηρεσία Μεταλλείων δεν ενημέρωσε εκ των προτέρων το Τμήμα Δασών, παρότι ο χώρος καταστροφής των εκρηκτικών ουσιών εφάπτεται με κρατική δασική γη. Όπως προκύπτει, μία από τις φωτοβολίδες που ήταν ληγμένη δεν αφοπλίστηκε και εκτοξεύτηκε σε δύσβατη περιοχή εντός του κρατικού δάσους όπου έγινε η καύση της, με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί φωτιά και να πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Η πυρκαγιά προκλήθηκε γύρω στις 09:50 και τέθηκε υπό έλεγχο σήμερα γύρω στις 06:00, αφού κατέκαψε 1.3 τετραγωνικό χιλιόμετρο με πεύκα και άγρια φυσική βλάστηση. Η φωτιά άργησε να τεθεί υπό έλεγχο λόγω και της έλλειψης πτητικών μέσων πυρόσβεσης.
Η πυρκαγιά στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ραντί προκλήθηκε από τη ρίψη πυροτεχνημάτων. Η φωτιά ξέσπασε χθες γύρω στις 20:20 και τέθηκε υπό έλεγχο σήμερα γύρω στις 01:00, αφού κατέκαψε 10 εκτάρια σε δύσβατη περιοχή με θάμνους και άγρια φυσική βλάστηση. Σημειώνεται ότι η Υπηρεσία Μεταλλείων είχε χορηγήσει σχετική άδεια χθες Τετάρτη, 24.04.2024, μεταξύ των ωρών 20:00-22:00, για τη ρίψη πυροτεχνημάτων σε ύψος 75 μέτρων, σε ανοικτό χώρο πλησίον γηπέδου γκολφ με παρεμφερείς οικιστικές, τουριστικές και εμπορικές αναπτύξεις, στα Κούκλια της Πάφου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Τμήματος Δασών, ημερομηνίας 29/6/2021, η χρήση βεγγαλικών και η ρίψη πυροτεχνημάτων αποτελεί μία σοβαρή απειλή για το φυσικό περιβάλλον, ιδιαίτερα σε αγροτικές, παραδασόβιες και δασικές περιοχές, όπου ενδέχεται να οδηγήσει στην πρόκληση μεγάλων και ανεξέλεγκτων πυρκαγιών, με απρόβλεπτες και καταστροφικές συνέπειες στα αγροτικά και δασικά οικοσυστήματα.
Το Terra Cypria, επισημαίνει ότι η χρήση βεγγαλικών και η ρίψη πυροτεχνημάτων συνιστούν ιδιαίτερα σοβαρές απειλές για την άγρια ζωή, καθώς οδηγούν στη διατάραξη των ενδιαιτημάτων, στην όχληση των ειδών και στον εκτοπισμό της πανίδας, κυρίως μάλιστα όταν οι συγκεκριμένες δραστηριότητες γίνονται εντός και πλησίον περιοχών προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας, περιλαμβανομένων Κύριων Κρατικών Δασών και Εθνικών Δασικών Πάρκων, Γνωστών Διαδρόμων και Περασμάτων Διέλευσης Αποδημητικών Άγριων Πτηνών, καθώς και άλλων σημαντικών ενδιαιτημάτων της άγριας ζωής, όπως σπήλαια αναπαραγωγής της Μεσογειακής φώκιας και παραλίες ωοτοκίας των θαλάσσιων χελώνων. Επιπρόσθετα, η χρήση βεγγαλικών και η ρίψη πυροτεχνημάτων επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον γενικότερα, όπως φωτορύπανση, ηχορύπανση, καθώς και ρύπανση του εδάφους και των υδάτων από επικίνδυνες τοξικές ουσίες. Πέραν της άγριας ζωής, σημαντικές είναι οι επιπτώσεις στον άνθρωπο, κυρίως σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (π.χ. ηλικιωμένα άτομα, άτομα με αυτισμό, κ.α.), καθώς και σε οικόσιτα ζώα και κυρίως σκύλους.
Το Terra Cypria – Το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος τονίζει ότι τα δύο νέα περιστατικά αναδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη ρύθμισης της διαδικασίας καταστροφής εκρηκτικών, καθώς και απαγόρευσης της χρήσης βεγγαλικών και ρίψης πυροτεχνημάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ίδρυμα Terra Cypria εισηγείται την άμεση λήψη των ακόλουθων μέτρων:
Θέσπιση νομικού πλαισίου ρύθμισης της διαδικασίας καταστροφής εκρηκτικών και δημιουργία ειδικού πρωτοκόλλου διαβούλευσης μεταξύ της Υπηρεσίας Μεταλλείων και των συναρμόδιων αρχών (Αστυνομία Κύπρου, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Τμήμα Δασών, Τμήμα Περιβάλλοντος, Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας).
Ανάκληση όλων των αδειών χρήσης βεγγαλικών και ρίψης πυροτεχνημάτων που έχουν παραχωρηθεί από την Υπηρεσία Μεταλλείων.
Ετοιμασία και υποβολή νομοσχεδίου για την πλήρη απαγόρευση ή έστω αυστηρή ρύθμιση της χρήσης βεγγαλικών και ρίψης πυροτεχνημάτων, περιλαμβανομένης της απαγόρευσης της συγκεκριμένης δραστηριότητας εντός και πλησίον κρατικών δασών και προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο, από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
