Ασυνήθιστες για τα δεδομένα της Κύπρου είναι οι ποσότητες των ναρκωτικών που εντοπίζονται φέτος από τις Αρχές, που επιδίδονται σ’ έναν καθημερινό ανελέητο πόλεμο για να μην φτάσουν στους δρόμους. Παρά τις κατασχέσεις και τις συλλήψεις αλλά και τις αυξημένες ποινές που επιβάλλουν τα Δικαστήρια, οι λαθρέμποροι συνεχίζουν απτόητοι το καταστροφικό τους έργο.
Τα κέρδη είναι τεράστια γι’ αυτό και επανέρχονται με νέες μεθόδους και νέες τακτικές. Η Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών (ΥΚΑΝ) έχει τα μάτια και τα αυτιά της σε εγρήγορση εξ ου και τα φετινά αποτελέσματα με ποσότητες που τρομάζουν. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως καθημερινά το αστυνομικό δελτίο είναι γεμάτο με υποθέσεις ναρκωτικών.
Σύμφωνα λοιπόν με τις ποσότητες που εντοπίστηκαν τους πρώτους πέντε μήνες του 2025, αυτές ισοδυναμούν με τα 2/3 των ποσοτήτων οι οποίες εντοπίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024. Αυτό σε αριθμούς μεταφράζεται ως εξής: Σε πέντε μήνες το ’25 εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν 456 κιλά κάνναβης και περίπου 21 κιλά κοκαΐνης. Πέρσι, όλο τον χρόνο οι συνολικές ποσότητες για την κάνναβη ήταν 617 κιλά και 54 κιλά κοκαΐνη. Όπως προκύπτει, η κάνναβη είναι πλέον ένα από τα πιο διαδεδομένα ναρκωτικά στη χώρα μας, γίνεται ευρεία χρήση της εξ ου και οι πολλοί οδηγοί που εντοπίζονται θετικοί σε νάρκοτεστ όταν υποβάλλονται από την Τροχαία.
Ρωτήσαμε τον διοικητή της ΥΚΑΝ, Χρίστο Ανδρέου, που αποδίδεται η φετινή ραγδαία αύξηση των ποσοτήτων που εντοπίζουν τα μέλη της Υπηρεσίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, δύο είναι οι κύριοι παράγοντες, παρόλο που στην εξίσωση υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράμετροι. Όπως ανέφερε ο κ. Ανδρέου, οι επιχειρήσεις της ΥΚΑΝ είναι πλέον στοχευμένες, δηλαδή, γίνεται ανάλυση των δεδομένων, διαπιστώνονται ποιες είναι οι πύλες που επιχειρούν οι έμποροι να εισαγάγουν τα ναρκωτικά και όλο το βάρος των προσπαθειών πέφτει σ’ αυτές.
Όπως εξήγησε, τώρα φαίνεται ότι οι λαθρέμποροι έστρεψαν την προσοχή τους στη μεταφορά ναρκωτικών από τρεις πύλες: Το αεροδρόμιο Λάρνακας, το λιμάνι Λεμεσού μέσω εμπορευματοκιβωτίων και τις εταιρείες μεταφοράς δεμάτων. Οι πύλες αυτές ήταν και στο παρελθόν στο κάδρο της ΥΚΑΝ, ωστόσο, τώρα φαίνεται να είναι οι πλέον δημοφιλείς στους εμπόρους, οι οποίοι, ειρήσθω εν παρόδω, δεν εμφανίζονται πουθενά και χρησιμοποιούν πρόσωπα άγνωστα στην ΥΚΑΝ για να μεταφέρουν τα ναρκωτικά στην Κύπρο.
Ένας άλλος κύριος λόγος αύξησης των ποσοτήτων που εντοπίζει η Υπηρεσία είναι το γεγονός πως οι λαθρέμποροι έχουν αποθρασυνθεί. Τα κέρδη από το εμπόριο ναρκωτικών είναι τεράστια και πλέον ρισκάρουν επιχειρώντας να εισαγάγουν μέσω τρίτων μεγάλες ποσότητες ώστε να έχουν αυξημένα έσοδα. Αν αποτύχουν επανέρχονται αφού έχουν την οικονομική άνεση.
Το ζητούμενο είναι αν η Κύπρος «αντέχει» τέτοιες ποσότητες. Ως φαίνεται, οι χρήστες έχουν πολλαπλασιαστεί σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια αφού η προσφορά πάει με τη ζήτηση. Άλλοι λόγοι που συνέβαλαν στην αύξηση των ναρκωτικών που κατάσχονται είναι η συνεργασία με ξένες Υπηρεσίες αλλά και η συμβολή του Τμήματος Τελωνείων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΥΚΑΝ, το 2023 κατασχέθηκαν 544 κιλά και 180γρ. κάνναβης, το 2024 617 κιλά και φέτος, 456 κιλά κάνναβης. Όσον αφορά στην κοκαΐνη, το 2023 κατασχέθηκαν 24 κιλά και 691γρ., το 2024 54 κιλά και 122γρ. και φέτος 20 κιλά και 651γρ. Για την έκστασι, το ’23 εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν 1.753 δισκία, το ’24 άλλα 696 και φέτος 23 δισκία. Για την ουσία THC ή τετραϋδροκανναβινόλη, τα στοιχεία δείχνουν ότι το ’23 εντοπίστηκαν 5.093 συσκευασίες, το ’24 1.802 και το ’25 άλλες 2.034 συσκευασίες.
Χαρακτηριστικό είναι πως στο πλαίσιο της συνεργασίας της ΥΚΑΝ με το Τμήμα Τελωνείων, μόνο στο αεροδρόμιο Λάρνακας, εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν, από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα, περίπου 117 κιλά κάνναβης.
Αναφορικά με τις υποθέσεις που διερευνά κάθε χρόνο η ΥΚΑΝ, αυτές κυμαίνονται λίγο πάνω από χίλιες, γεγονός που δείχνει τη μεγάλη εξάπλωσης της κατοχής και διακίνησης ναρκωτικών. Το 2023 διερευνήθηκαν 1.095 υποθέσεις με 1.151 εμπλεκόμενους εκ των οποίων οι 689 ήταν Κύπριοι και οι 462 αλλοδαποί. Το 2024 διερευνήθηκαν 1.075 υποθέσεις με 1.147 εμπλεκόμενους. Οι 684 ήταν Κύπριοι και οι 463 αλλοδαποί. Φέτος, μέχρι και τις 28 Μαΐου, εξετάστηκαν 444 υποθέσεις με 421 άτομα εμπλεκόμενα εκ των οποίων τα 259 ήταν Κύπριοι και τα 162 αλλοδαποί.
Ο άλλος ρόλος της ΥΚΑΝ
Ένας άλλος, λιγότερος γνωστός αλλά εξίσου σημαντικός, ρόλος της ΥΚΑΝ είναι η κοινωνική υπηρεσία της, η οποία λειτουργεί ως ο μεγαλύτερος φορέας παραπομπής σε κρατικά θεραπευτικά κέντρα και μη κυβερνητικούς οργανισμούς, στον τομέα της ουσιοεξάρτησης. Όπως εξήγησε ο κ. Ανδρέου, θεωρείται βασικός συντελεστής για την οργάνωση, διεξαγωγή και εξέλιξη του πρωτοκόλλου συνεργασίας που διέπει τη διαδικασία για παραπομπή νεαρών συλληφθέντων από την Αστυνομία Κύπρου – ΥΚΑΝ, σε θεραπευτικά και συμβουλευτικά κέντρα. Επιπλέον, χειρίζεται αιτήματα βοήθειας για άτομα που απευθύνονται στην τηλεφωνική γραμμή του 1498 της ΥΚΑΝ καθώς και από άλλες πηγές.
Οι λειτουργοί κοινωνικής παρέμβασης της ΥΚΑΝ είναι απόφοιτοι της Αστυνομικής Ακαδημίας και κάτοχοι πτυχίων κοινωνικών επιστημών, κατάλληλα εκπαιδευμένοι για την υλοποίηση της διαδικασίας του πρωτοκόλλου και δεσμεύονται κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους να συμπεριφέρονται κατά τρόπο δεοντολογικό, σύμφωνα με τις πρόνοιες του «περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασία του Ατόμου) Νόμου του 2001».
95 παραπομπές
Κατά την περίοδο 1/01-31/05/2025, οι λειτουργοί κοινωνικής παρέμβασης της ΥΚΑN είχαν συναντήσεις με 97 άτομα (68 εξυπηρετούμενους/ χρήστες ουσιών εξάρτησης και 29 άτομα από το οικογενειακό/ υποστηρικτικό τους περιβάλλον). Από αυτούς, οι 95 παραπέμφθηκαν σε διάφορα θεραπευτικά προγράμματα (67 εξυπηρετούμενοι/ χρήστες ουσιών εξάρτησης και 28 άτομα από το οικογενειακό/ υποστηρικτικό τους περιβάλλον). Οι περισσότερες παραπομπές έγιναν στη Λεμεσό (29 πρόσωπα) ακολουθεί η Λευκωσία με 20, η Πάφος με 17, η Λάρνακα με 15 και η Αμμόχωστος με 13. Ένα πρόσωπο παραπέμφθηκε για θεραπεία στην επαρχία Μόρφου.
Λειτουργοί πρόληψης
Παράλληλα, το Γραφείο Πρόληψης της ΥΚΑΝ αναλαμβάνει το σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων και εκδηλώσεων καθολικής πρόληψης, καθώς και επικεντρωμένης πρόληψης σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, κυρίως στην Εθνική Φρουρά και σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπως στην Τεχνική Σχολή και την προπαρασκευαστική μαθητεία.
Οι δράσεις αποσκοπούν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με το θέμα, καθώς επίσης και στην ενδυνάμωσή τους, αναπτύσσοντας σημαντικές δεξιότητες ζωής και υιοθετώντας υγιής επιλογές. Επιπρόσθετα, το Γραφείο Πρόληψης, εφαρμόζει ειδικά προγράμματα, τα οποία απευθύνονται σε γονείς, που στόχο έχουν τη στήριξη τους στην ανάπτυξη σημαντικών δεξιοτήτων, όπως ο χειρισμός συγκρούσεων, η συμφωνία ορίων και η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των παιδιών.
Μέχρι τον Μάιο φέτος έγιναν 43 διαλέξεις σε μαθητές, φοιτητές, στρατιώτες, αστυνομικούς, γονείς, καθηγητές και αντιπρόσωπους υπηρεσιών, με 1.465 συμμετέχοντες.
