Από τον προσεχή Σεπτέμβρη όσοι κατέχουν τουρκοκυπριακές κατοικίες χωρίς να δικαιούνται πρέπει να ανησυχούν, δεδομένου ότι η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών προγραμματίζει να δρομολογήσει διαδικασία ελέγχου νομιμότητας ή και συμμόρφωσης με τις συμβάσεις μίσθωσης.
Σημειώνεται πως στην περίπτωση των επαγγελματικών υποστατικών (τα οποία πέρασαν από έλεγχο) διαπιστώθηκε ότι περίπου μία στις δέκα συμβάσεις παραβιάζονταν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, κάτι το οποίο οδήγησε στη δρομολόγηση διαδικασίας ανάκτησής τους.
Συνολικά υπάρχουν (σε παγκύπρια βάση) 4.527 συμβάσεις μίσθωσης τουρκοκυπριακών επαγγελματικών υποστατικών. Το 32% βρίσκονται στην Επαρχία Λεμεσού, 30% στην Επαρχία Πάφου, 26% στην Επαρχία Λάρνακας και 12% στην Επαρχία Λευκωσίας.
Σημειώνεται επίσης, πως παγκυπρίως υπάρχουν 20.621 συμβάσεις μίσθωσης τουρκοκυπριακών περιουσιών, εκ των οποίων το 23% είναι κατοικίες, το 14% επαγγελματικά υποστατικά, το 43% γεωργικοί κλήροι, 6% εξοχικές κατοικίες ενώ 14% αφορούν άλλους χώρους.
Από τις περίπου 5.000 κατοικίες που αξιοποιούνται, εκτιμάται ότι πολλές χρησιμοποιούνται νόμιμα αλλά υπάρχουν και αυτές που άλλαξαν χέρια μετά που απεβίωσαν οι νόμιμοι δικαιούχοι και, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν μονάδες οι οποίες έχουν ενοικιαστεί ακόμη και σε μη πρόσφυγες, τη στιγμή κατά την οποία οικογένειες προσφύγων αναζητούν εναγωνίως στέγη.
Όπως είναι γνωστό, μετά την πρόσφατη τροποποίηση της νομοθεσίας κατέστη δυνατή η παραχώρηση σύμβασης μίσθωσης τ/κ περιουσίας, για σκοπούς στέγασης, στους κληρονόμους του αποβιώσαντος πρόσφυγα ο οποίος την κατείχε κατά τον χρόνο του θανάτου του. Παρέχεται επίσης δυνατότητα παραχώρησής τους σε απευθείας και εκ πλαγίου συγγενείς, μέχρι τρίτου βαθμού συγγένειας.
Το θέμα είναι κατά πόσον όσοι ανέλαβαν τις μονάδες αυτές τις χρησιμοποιούν όντως για σκοπούς στέγασης ή αν τις εκμεταλλεύονται νοικιάζοντας τις με σκοπό το κέρδος.
Βεβαίως, λόγω και της υποστελέχωσης της Υπηρεσίας Διαχείρισης η όλη διαδικασία αναμένεται να τραβήξει εις μάκρος εκτός και αν επιλεγεί άλλος τρόπος ελέγχου της νομιμότητας παραμονής των διαμενόντων.
Από την πιο πάνω διαδικασία εκτιμάται ότι κάποια σπίτια θα ανακτηθούν με σκοπό να διατεθούν για τη στέγαση προσφύγων που έχουν ανάγκη. Στα σπίτια αυτά αναμένεται να προστεθούν και περίπου 200 σπίτια τα οποία είναι διάσπαρτα στην ελεύθερη Κύπρο και τα οποία αυτή τη στιγμή, όχι μόνο μένουν αναξιοποίητα αλλά θεωρούνται και επικίνδυνα υπό την έννοια ότι η μακροχρόνια απουσία συντήρησης τους κατέστησε ασύμφορη την ανακαίνιση/συντήρησή τους.
Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων Νίκος Κέττηρος και άλλοι βουλευτές εισηγήθηκαν φόρμουλα για επιδιόρθωση οικοδομών με τη συμμετοχή στα έξοδα και των προσφύγων με το εξής σκεπτικό: Η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών σε περιπτώσεις κατά τις οποίες για τη συντήρηση μιας οικοδομής απαιτούνται πέραν των €40.000 (που είναι περίπου το μέγιστο ποσόν που διατίθεται για συντηρήσεις) επιλέγει να μην τις συντηρεί και έτσι μένουν αναξιοποίητες. Αυτό που θα μπορούσε να γίνει, σύμφωνα με τους εισηγητές, θα ήταν να καταβάλλει η Υπηρεσία οι €40.000 και οι υπόλοιπες €20.000-€30.000 που απαιτούνται για να καταστεί κατοικήσιμη να καταβάλλονται από τα ενδιαφερόμενα ζευγάρια προσφύγων, τα οποία έτσι κι αλλιώς, με τα χρήματα που μπορούν να διαθέσουν δεν είναι σε θέση να κτίσουν ή να αγοράσουν δική τους οικιστική μονάδα.
Εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Διαχείρισης σχολιάζονταν τη σχετική εισήγηση ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων παρατήρησε, πως η λύση της οικονομικής συνεισφοράς των προσφύγων στην επιδιόρθωση τουρκοκυπριακών περιουσιών, πέραν του ρίσκου να διεκδικηθούν από τους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, δημιουργεί και πρόσφυγες δύο ταχυτήτων. Και αυτό υπό την έννοια ότι σε κάποιους πρόσφυγες έχουν ήδη διατεθεί τουρκοκυπριακές κατοικίες χωρίς να καταβάλουν οποιοδήποτε ποσόν (για επιδιόρθωση τους) ενώ στην προκειμένη περίπτωση οι δικαιούχοι θα κληθούν να διαθέσουν μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ προκειμένου να στεγαστούν, χωρίς μάλιστα να τους ανήκουν οι οικοδομές.
Ο ίδιος εκπρόσωπος ανέφερε πως με τον εξορθολογισμό της διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών που προωθείται (μέσω κανονισμών) τα έσοδα του Ταμείου Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών θα αυξηθούν, οπόταν θα μπορούν να διατεθούν περισσότερα χρήματα (από τις €40.000 που είναι το μέγιστο ποσόν) ώστε να επιδιορθωθούν οι κατοικίες και να διατεθούν σε δικαιούχους πρόσφυγες.
Για τα πιο πάνω καθώς και για άλλα ζητήματα που αφορούν τη διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών θα αποφασίσει σύντομα η Βουλή.
