Το εξιτήριο από το νοσοκομείο ψυχικής υγείας σημαίνει απλά είσοδο σε ένα φαύλο κύκλο. Οι ψυχικά ασθενείς επιστρέφουν στα σπίτια τους, (αν έχουν σπίτι), με το πέρασμα του χρόνου σταματούν να παίρνουν τα φάρμακα τους γιατί οι ίδιοι νιώθουν καλά, υποτροπιάζουν, οι οικογένειες τους υποχρεώνονται να αποταθούν στην αστυνομία, μόνο όταν καθίστανται επικίνδυνοι και όχι μόλις παρουσιάσουν τα πρώτα συμπτώματα. Η αστυνομία τους παραλαμβάνει με περιπολικό, τους μεταφέρει στο ΤΑΕΠ της επαρχίας τους, παραμένουν έξω από το ΤΑΕΠ, μέσα στο περιπολικό, κάποτε για ώρες μέχρι να τους δει ψυχίατρος. Όταν τους δει ψυχίατρος μεταφέρονται στον Δικαστή που βρίσκεται σε καθήκον αναμονής. Εκεί τα μέλη των οικογενειών τους υποχρεώνονται να μιλήσουν εναντίον τους προκειμένου να πετύχουν την έκδοση διατάγματος υποχρεωτικής νοσηλείας. Ξανά στο νοσοκομείο ψυχικής Υγείας και πάλι από την αρχή.

Συγγενείς ασθενών με ψυχικές παθήσεις και εκπρόσωποι των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (YKE), ξέσπασαν κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας ενώ από πλευράς βουλευτών έγινε αναφορά σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η Αστυνομία εντοπίζει ένα ψυχικά ασθενή βράδυ Παρασκευής και τον κρατά στο κρατητήριο μέχρι τη Δευτέρα το πρωί για να τον μεταφέρει σε ΤΑΕΠ για την εξέταση από ψυχίατρο.

«Αν δεν υπάρχει οικογένεια, η Αστυνομία, όταν εντοπίσει ένα ψυχικά ασθενή, για παράδειγμα να περιφέρεται στους δρόμους, επικοινωνεί με τις ΥΚΕ. Από εκεί, πρέπει εμείς, χωρίς να ξέρουμε τον άνθρωπο να λέμε ότι πρέπει να πάει στο ΤΑΕΠ να τον δει ο ψυχίατρος και μετά να πάμε στον Δικαστή να ζητήσουμε διάταγμα. Και πρέπει να ξέρετε κάτι, στις ΥΚΕ δεν εργάζονται μόνο κοινωνικοί λειτουργοί που τους καλύπτει ο νόμος να έχουν εμπλοκή σε τέτοιες υποθέσεις. Είναι κοινωνιολόγοι, είναι ψυχολόγοι που δεν καλύπτονται», είπε σε πολύ έντονο ύφος η εκπρόσωπος των ΥΚΕ.

Αυτή τη στιγμή, πρόσθεσε, «υπάρχουν 1000 τουλάχιστον ψυχικά ασθενείς που δεν έχουν στέγη, δεν έχουν υποστηρικτικό περιβάλλον και πρέπει να βρούμε σπίτι, ή κάποια δομή να τους μεταφέρουμε μετά το εξιτήριο και από εκεί φεύγουν… μέχρι την επόμενη φορά που θα μας ειδοποιήσει η Αστυνομία».

Η τελευταία τοποθέτηση της εκπροσώπου των ΥΚΕ προκάλεσε την άμεση αντίδραση της εκπροσώπου του Συνδέσμου οικογενειών ψυχικά ασθενών ατόμων.

«Από που να αρχίσω και που να τελειώσω. Μιλάτε για άστεγους ψυχικά ασθενείς. Πολλοί έχουν οικογένειες, έχουν και στέγη. Μας θεωρούν εχθρούς τους όμως. Είμαστε εμείς που τους κατασκοπεύουμε, τους ψεκάζουμε, θα τους προδώσουμε. Για αυτό οι ίδιοι απομακρύνονται από τις οικογένειες τους».

Και συνέχισε: «Ζούμε πράγματα τα οποία δεν μπορείτε να φανταστείτε. Είμαστε εμείς που υποχρεωνόμαστε, όταν είναι ο άνθρωπος μας σε ψυχωσικό επεισόδιο να πάμε στην Αστυνομία. Στην Αστυνομία μπορούμε να πάμε μόνο όταν καταστεί βίαιος. Πρέπει να πάμε να πούμε στην Αστυνομία να στείλει περιπολικό να τον συλλάβει. Πρέπει να πάμε στον Δικαστή. Και γιατί πρέπει οι γονείς μου να υποχρεώνονται να κατηγορήσουν τον αδελφό μου στον Δικαστή, στην παρουσία του αδελφού μου ο οποίος δεν είναι καλά εκείνη τη στιγμή, για να πετύχουν τη νοσηλεία του, για να πετύχουν να του εξασφαλίσουν αυτό που χρειάζεται;».

Σιωπή, βουβαμάρα, αμηχανία στην αίθουσα που συνεδρίαζε η κοινοβουλευτική Επιτροπή.

«Επιτέλους ακούστε μας. Οι άνθρωποι μας μένουν μέσα στα περιπολικά έξω από τα ΤΑΕΠ, κάποιες φορές με τις ώρες, μέχρι που να έρθει ψυχίατρος να τους δει για να προχωρήσει η διαδικασία. Τρέχουμε μέσα στη νύκτα, τα ξημερώματα, για να πούμε στην Αστυνομία να έρθει να τους παραλάβει. Κάποιος πρέπει να μας στηρίξει και εμάς. Τις οικογένειες. Αυτά που γίνονται στην Κύπρο δεν θυμίζουν 2025, υποδεικνύουν ότι ακόμη ως κράτος είμαστε πάνω στα δέντρα».

Όταν τελικά εκδοθεί το διάταγμα, «πάνε στο νοσοκομείο. Εκεί παίρνουν τα φάρμακα τους όπως πρέπει, γίνονται καλά και επιστρέφουν στα σπίτια τους. Περνά λίγος καιρός, σταματούν να παίρνουν τα φάρμακα τους, υποτροπιάζουν και πάλι από την αρχή. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται διαρκή στήριξη. Έναν άνθρωπο να τους παρακολουθεί, να τους στηρίζει συνεχώς για να μην υποτροπιάζουν και διαδικασίες σωστές. Να μην υποχρεώνονται οι γονείς να κατηγορούν τα παιδιά τους μπροστά στους δικαστές για να πετύχουν τη νοσηλεία τους».

«Ο αδελφός μου είναι ένας υπέροχος άνθρωπος. Όταν παίρνει τα φάρμακα του είναι πλήρως λειτουργικός. Ούτε ξέρω πως θα με αντιμετωπίσει που ήρθα σήμερα εδώ στη Βουλή και λέω αυτά τα πράγματα. Πρέπει κάποιος να σταματήσει αυτά που γίνονται. Χρειάζονται βοήθεια. Είναι ασθενείς. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι πελλοί. Όσα χρειάζονται, την ώρα που τα χρειάζονται, πρέπει να τους τα δώσουμε. Αυτά είχα να πω. Σας τα έδωσα και σε υπόμνημα. Περιμένουμε από εσάς τώρα», είπε καταλήγοντας απευθυνόμενη στους βουλευτές.

Παραδοχή για διαδικασίες που δεν ανταποκρίνονται στην εποχή μας

Από πλευράς των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΥΨΥ), είπε η διευθύντρια του Τμήματος Άννα Παραδεισιώτου, έχουν γίνει αρκετές ενέργειες μέχρι σήμερα. Ωστόσο, το σημαντικότερο είναι ότι χρήζει τροποποίηση η νομοθεσία. Είναι μια νομοθεσία του 1997 η οποία αποτελούσε τροποποίηση παλαιότερου νόμου. Πρέπει να εντάξουμε σε αυτήν πλέον και την πτυχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των ασθενών.

Η διαδικασία για την τροποποίηση του νόμου, είπε, έχει αρχίσει και στόχος είναι να ολοκληρωθεί όσο πιο σύντομα γίνεται. Πρόσθεσε ότι αρκετά ζητήματα καλύπτονται και από την Εθνική Στρατηγική για την Ψυχική Υγεία.

Κατά την έναρξη της συνεδρίασης η διευθύντρια των ΥΨΥ απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για την έναρξη της δεύτερης φάσης αντικατάστασης του παλαιού κτηρίου του νοσοκομείου Ψυχικής Υγείας Αθαλάσσας. Όπως είπε, πρέπει να γίνει, για τυπικούς διαδικαστικούς λόγους, μελέτη βιωσιμότητας και στη συνέχεια θα προκηρυχθεί η σχετική προσφορά. Το έργο αναμένεται να στοιχίσει γύρω στα €40 εκατ. που θα καλυφθούν από εθνικούς πόρους.

Από πλευράς εκπροσώπων των νοσηλευτών έγινε αναφορά στην υποστελέχωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας από νοσηλευτές αλλά και στην υπερπληρότητα των θαλάμων στο νοσοκομείο Αθαλάσσας.