Τεταμένο ήταν το κλίμα κατά τη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Λευκό Οίκο, παρά τις προσπάθειες και των δύο πλευρών να εμφανιστεί η συνάντηση θετική.
«Ήταν αρκετά άσχημα», δήλωσε ανώνυμα στο Reuters μία πηγή με γνώση των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή (17/10). «Το μήνυμα ήταν: “Η χώρα σας θα παγώσει και η χώρα σας θα καταστραφεί”» σε περίπτωση που η Ουκρανία δεν επιτύχει συμφωνία με τη Ρωσία.
Μια άλλη πηγή αρνήθηκε ότι ο Τραμπ είπε ότι η Ουκρανία θα «καταστραφεί».
Και οι δύο πηγές ανέφεραν, ωστόσο, ότι ο Τραμπ κατέφυγε πολλές φορές στα «γαλλικά».
Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά ο Τραμπ πίεσε τον Ουκρανό πρόεδρο να παραχωρήσει εκτάσεις εδάφους στη Ρωσία κατά τη διάρκεια της τεταμένης συνάντησης η οποία άφησε την ουκρανική αντιπροσωπεία απογοητευμένη.
Ο Τραμπ αρνήθηκε επίσης να παράσχει πυραύλους Tomahawk για χρήση από την Ουκρανία και συζήτησε το ενδεχόμενο να δώσει εγγυήσεις ασφαλείας τόσο στο Κίεβο όσο και στη Μόσχα. Οι τοποθετήσεις αυτές προβλημάτισαν την ουκρανική αντιπροσωπεία.
Μετά τη συνάντησή ο Τραμπ ζήτησε δημόσια κατάπαυση του πυρός με βάση τις τωρινές θέσεις Ρώσων και Ουκρανών στο μέτωπο, μια θέση που ο Ουκρανός πρόεδρος υιοθέτησε στη συνέχεια σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους. Ένα τρίτο άτομο είπε ότι ο Τραμπ έκανε αυτή την πρόταση κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αφού ο Ζελένσκι δήλωσε ότι δεν θα παραχωρούσε οικειοθελώς κανένα έδαφος στη Μόσχα.
«Η συνάντηση έληξε με την απόφαση του Τραμπ να κάνει μια ‘συμφωνία εκεί που βρισκόμαστε, στη γραμμή οριοθέτησης’», δήλωσε η τρίτη πηγή.
«Πιστεύουμε ότι αυτό που πρέπει να κάνουν είναι απλώς να σταματήσουν στις γραμμές όπου βρίσκονται, τις γραμμές μάχης», είπε στο Air Force One. «Τα υπόλοιπα είναι πολύ δύσκολα να διαπραγματευτούν αν πρόκειται να πεις, ‘εσείς πάρτε αυτό, εμείς πάρουμε εκείνο’».
Ερωτηθείς αν είπε στον Ζελένσκι ότι η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει όλη την περιοχή του Ντονμπάς στη Ρωσία, ο Τραμπ απάντησε όχι. «Ας μοιραστεί όπως είναι. Έχει κοπεί αυτή τη στιγμή. Νομίζω ότι το 78% της γης έχει ήδη καταληφθεί από τη Ρωσία», είπε ο Τραμπ απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου του Reuters.
«Αφήστε την όπως είναι τώρα. Μπορούν… να διαπραγματευτούν κάτι αργότερα», πρόσθεσε.
Πώς βλέπουν την συνάντηση οι Ουκρανοί
Αν και δεν ήταν καταστροφή για τους Ουκρανούς, η συζήτηση της Παρασκευής ήταν μια σαφής απογοήτευση για τον Ζελένσκι, ο οποίος ήλπιζε να πείσει τον Τραμπ να προμηθεύσει την κυβέρνησή του με πυραύλους Tomahawk μεγάλου βεληνεκούς ικανούς να χτυπήσουν βαθιά μέσα στη Ρωσία.
Η συνάντηση της Παρασκευής δείχνει ακόμη ότι ο Τραμπ μπορεί για άλλη μια φορά να πιέζει για μια συμφωνία το συντομότερο δυνατό, ακόμη και αν αυτή γίνεται με όρους που δεν είναι αποδεκτοί από το Κίεβο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι επανειλημμένα έθιξαν την πιθανότητα ανταλλαγής εδαφών μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας – μια ιδέα που ο Τραμπ είχε ασπαστεί νωρίτερα μέσα στο έτος – και ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνάντησης της Παρασκευής ότι μια γρήγορη συμφωνία ήταν απαραίτητη, ανέφεραν οι πηγές.
Ο ρόλος Πούτιν
Δύο πηγές είχαν την εντύπωση ότι ο Τραμπ επηρεάστηκε από μια τηλεφωνική κλήση της Πέμπτης με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Κατά τη διάρκεια αυτής της τηλεφωνικής κλήσης, σύμφωνα με την Washington Post, ο Πούτιν πρότεινε μια ανταλλαγή εδαφών στην οποία η Ουκρανία θα παραχωρούσε τις περιοχές Ντόνετσκ και Λουχάνσκ σε αντάλλαγμα για μικρά τμήματα της Ζαπορόζια και της Χερσώνας.
Μία από τις πηγές ανέφερε ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι πρότειναν ακριβώς αυτή την ανταλλαγή στον Ζελένσκι την Παρασκευή.
Οι Ουκρανοί βλέπουν μεγάλη στρατηγική αξία στο τμήμα του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ που εξακολουθούν να κατέχουν – πιστεύουν ότι η παραχώρηση αυτής της περιοχής θα έκανε την υπόλοιπη Ουκρανία πολύ πιο ευάλωτη στις ρωσικές επιθέσεις, δήλωσε ένα από τα άτομα που ενημερώθηκαν για τη συνάντηση. Η πηγή αυτή υποστήριξε ότι η παραχώρηση του δυτικού Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ θα ισοδυναμούσε με πράξη «αυτοκτονίας».
Δύο από τις πηγές ανέφεραν ότι ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, ήταν μεταξύ εκείνων που προέτρεψαν με τον πιο έντονο τρόπο τους Ουκρανούς να συμφωνήσουν στην πρόταση ανταλλαγής της Ρωσίας. Ο Γουίτκοφ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το Ντόνετσκ και το Λουχάνσκ έχουν σημαντικό ρωσόφωνο πληθυσμό.
Στη συνάντηση της Παρασκευής, Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν μάλιστα ότι ο Ρούμπιο σχεδίαζε να συναντηθεί με τον Λαβρόφ την ερχόμενη Πέμπτη (23/10).