Μόνο σε καλό μπορεί να βγει η προαγωγή της ηλεκτρικής διασύνδεσης στα θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, με τη Βουλή να παίρνει επιτέλους ζεστά την υπόθεση και να ζητά στοιχεία, εκθέσεις, αλληλογραφίες.
Και από κοντά οι επιχειρηματίες της ενέργειας, οι οποίοι θυμήθηκαν τους τελευταίους 4-5 μήνες να διερωτηθούν δημόσια για τις «τεχνικές και γεωπολιτικές προκλήσεις», το κόστος, την εγγυημένη απόδοση στον επενδυτή, τις επιπτώσεις στα κέρδη τους, την επιβάρυνση των καταναλωτών.
Όταν το πουλί πέταξε. Δηλαδή, μετά που η EuroAsia, εβρισκόμενη υπό την πίεση της Κομισιόν και της Κυβέρνησης (το δεύτερο μισό του 2023), αποφάσισε πως αντί να ψάχνει στα πέρατα του κόσμου να βρει λεφτά για το καλώδιο, ήταν προτιμότερο να εισπράξει λεφτά για να πουλήσει το όραμα. Λέγεται πως η EuroAsia έβαλε στην τσέπη 48 εκατ. ευρώ και το όραμα ανέλαβε να υλοποιήσει -φθινόπωρο ’23- ο ΑΔΜΗΕ.
Προσέξτε: Να υλοποιήσει. Όχι να πείσει για την ανάγκη υλοποίησης του. Η διαπίστωση της ανάγκης για τη διασύνδεση είχε γίνει από το 2017 (από την καλή μας ΕΕ, την καλότατη κυβέρνηση Αναστασιάδη και τις ΡΑΕΚ-ΡΑΕ), ερήμην της κυπριακής κοινωνίας, της πολιτικής ηγεσίας, του επιχειρείν, κλπ.
Όταν λέμε «ερήμην» δεν εννοούμε στα κρυφά. Εννοούμε χωρίς πραγματικό δημόσιο διάλογο και διαβούλευση. Που δεν τα ζήτησε και κανένας. Και… εννοείται, χωρίς κανένας πλην των άμεσα εμπλεκόμενων να δει μελέτες, λογαριασμούς, χρεώσεις, τίποτε.
Ξέραμε ότι κάποιοι «κάτι κάμνουν» για να μας ενώσουν με… σίρμα με την Κρήτη. Ελάχιστοι είχαν δημοσιοποιήσει σοβαρές επιφυλάξεις. Ούτε κόμματα, ούτε βουλευτές, ούτε επιχειρήσεις, ούτε εργαζόμενοι, ούτε καταναλωτές, ούτε δημοσιογράφοι. Πού και πού έμπαινε στη συζήτηση η απορία «μα καλά, ένα έργο εθνικής σημασίας, πώς στο καλό το έδωσαν σε ιδιώτη -και χωρίς προσφορές; Και γιατί σκίζεται η ΕΕ να προικίσει έναν ιδιώτη με εκατοντάδες εκατομμύρια για να κάνει ένα έργο που διασυνδέει κράτη;». Είχε υποβάλει και η στήλη μερικές φορές το ερώτημα και έπαιρνε την απάντηση «γιατί όχι;» ή «αφού εν του Νάσου η ιδέα».
Όχι πολύ παλιά, ένας συνταξιούχος αξιωματούχος είπε στη στήλη «αν μετρήσουμε πόσα κόστισαν στο κράτος οι εργατοώρες που δούλεψε η κρατική μηχανή για να ωριμάσει το έργο του EuroAsia και να φτάσει στην Κομισιόν, θα φρίξουμε». Και είναι απολύτως επιβεβαιωμένο πως το κράτος, επί Αναστασιάδη, ανάλωσε χιλιάδες μεροκάματα ακριβοπληρωμένων λειτουργών, εδώ και στις Βρυξέλλες, για αυτό το έργο. Το οποίο θωρούσε -δικαίωμά του- απαραίτητο.
Αυτό το κείμενο γράφεται με αφορμή μια παρατήρηση φίλου: «Μα καλά, γιατί ωρύονται τούτοι ούλλοι εναντίον του καλωδίου; Τι άλλαξε εκτός από τον φορέα υλοποίησης;».
Έλα ντε. Απλώς… ήγγικεν η ώρα, εκεί που δεν το περίμεναν;
Πάντως, εντός των ίδιων ρυθμιστικών αποφάσεων (από το 2017) καλείται να κινηθεί ο ΑΔΜΗΕ. Μπορεί να ζητά σήμερα αλλαγές (που δύσκολα θα γίνουν δεκτές χωρίς αντιδράσεις), αλλά το ριγάρισμα του γηπέδου έγινε όταν στα πράγματα ήταν ο EuroAsia. Και, όπως είπαμε, τσιμουδιά τότε.
Και κάποιοι που μιλούν σήμερα για τεράστιο σκάνδαλο ήταν στους χειροκροτητές – εκτιμητές του Αναστασιάδη και της EuroAsia. Και δεν οργάνωσαν ούτε μισή συνεδρία στη Βουλή με διάθεση άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Ποσώς εννοεί η στήλη ότι δεν πρέπει να φωνάζουν, αν αισθάνονται ότι πρέπει να φωνάζουν. Και βεβαίως απαιτείται απόλυτη διαφάνεια. Και εξασφάλιση (ανεξαρτήτως κόστους, κ. υπουργέ) τεχνογνωσίας για μια σοβαρή μελέτη αξιολόγησης της ανάλυσης κόστους – οφέλους που παρήγγειλε και θα φέρει ο ΑΔΜΗΕ.
Αλλά να ξέρουμε πως η απόφαση να γίνει το έργο λήφθηκε πριν από 6-7 χρόνια, μαζί με τις οικονομικές παραμέτρους εντός των οποίων θα κινηθούμε -και θα πληρώνουμε- ως κοινωνία και ως οικονομία για 30-35 χρόνια, μίνιμουμ, αν ο φορέας υλοποίησης τα καταφέρει.
Αυτό που διακυβεύεται είναι μόνο ο ρόλος της Κυβέρνησης στο έργο. Για πολλούς λόγους, ακόμα και πολιτικούς, η παρεμπόδιση του έργου σήμερα από την Κυβέρνηση θα ήταν μια πολύ ριψοκίνδυνη υπόθεση. Εκτός κι αν κάνει πίσω ο ΑΔΜΗΕ, αν δεν του κάνει όλα τα χατήρια η ΡΑΕΚ. Και θέλουμε να πιστεύουμε πως δεν θα του τα κάνει. Ας πάρει και λίγο ρίσκο, όλα στο πιάτο;
