Τα πολύ ισχυρά χαρτιά της Κύπρου, τη χαμηλή φορολογία, τη γεωγραφική θέση, την ευρωπαϊκή ιδιότητα και τους άριστους επαγγελματίες, επιστρατεύει ο CIPA, o κυπριακός οργανισμός προώθησης επενδύσεων, για να διευρύνει το δίκτυο μεγάλων εταιρειών, όπως η ExxonMobil, που επιλέγουν ήδη την Κύπρο ως κέντρο των δραστηριοτήτων τους στην περιοχή μας. Σε συνέντευξή του στον «Φ», ο νέος Πρόεδρος του CIPA, Μιχάλης Μιχαήλ, αναπτύσσει τα άμεσα πλάνα του οργανισμού, αναφέρει τους τρόπους για να ωφεληθεί το νησί μας από το Brexit αλλά και να καταστεί κέντρο για παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, ένα μικρό Μπόλιγουντ. Ο κ. Μιχαήλ εξηγεί, επίσης, πώς ενήργησε η Κύπρος για να αποτινάξει τη ρετσινιά της χώρας που ξεπλένει βρόμικο χρήμα Ρώσων ολιγαρχών. 

-Ποια θα λέγατε ότι είναι τα ισχυρά χαρτιά της Κύπρου για να προσελκύσει επενδύσεις από το εξωτερικό;
Ένα από τα πολύ ισχυρά χαρτιά της Κύπρου είναι οι φορολογικές συμφωνίες που έχουμε με πολλά άλλα κράτη. Αυτός είναι και ο λόγος ίδρυσης πάρα πολλών εταιρειών, που λειτουργούν είτε για επενδύσεις στο εξωτερικό μέσω της Κύπρου είτε για επενδύσεις εντός της Κύπρου αλλά με ντόπιο χαρακτήρα, με λειτουργία κάποιας κυπριακής εταιρείας που αναπτύσσει το πρότζεκτ που επιθυμεί ο επενδυτής. Το δεύτερο είναι η γεωγραφική θέση της Κύπρου. Αν μια αμερικανική εταιρεία θέλει να δραστηριοποιηθεί στο Ντουμπάι θα έλθει στην Κύπρο. Αν θα προτιμήσει να τοποθετήσει την έδρα της σε κάποια χώρα της περιοχής θα έλθει στην Κύπρο. Γι’ αυτό και τώρα προωθούμε πολύ την ιδέα να φέρουν εταιρείες την έδρα τους στην Κύπρο. Για παράδειγμα η ExxonMobil, η οποία φέτος θα κάνει γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, έχει πάρει απόφαση να μείνει εδώ, είτε αποδώσουν είτε όχι οι γεωτρήσεις. Θα έχει πεντακόσια διευθυντικά στελέχη. Θέλει να δημιουργήσει έδρα εδώ, ώστε να λειτουργεί σε όλη τη Μέση Ανατολή, αλλά και στην Αφρική, ίσως και στην Ασία. Θα έλθουν να εγκατασταθούν στην Κύπρο στελέχη της ExxonMobil με υψηλά εισοδήματα. Θα χρειαστούν σπίτια, γραφεία… Προωθούμε τροποποίηση της νομοθεσίας για να μπορούμε να παρέχουμε σε αυτούς τους ανθρώπους υπηρεσίες υγείας, σχολεία για τα παιδιά τους, τα μεταφορικά τους. Θα χρησιμοποιούν όλες τις υποδομές της χώρας. Και τρίτον είναι ο κόσμος. Έχουμε πολλούς και άρτια καταρτισμένους επαγγελματίες, διότι το σύστημα εδώ λειτουργεί χρόνια. Έχουμε το αγγλοσαξωνικό σύστημα δικαιοσύνης, το οποίο πρέπει να το βελτιώσουμε γιατί είναι σε νηπιακό στάδιο. Κι έχει ετοιμαστεί νομοσχέδιο για τη μηχανογράφηση των δικαστηρίων και τη δημιουργία δικαστηρίου για τις διοικητικές υποθέσεις. 

-Εκτός από τη δικαιοσύνη ποια άλλα σημεία και τομείς χρήζουν βελτιώσης;
Προωθούμε τώρα ένα σύστημα μέσω του οποίου θα προσπαθήσουμε να βρούμε όλους τους Κύπριους που εργάζονται στο εξωτερικό για να εγγραφούν σε μια βάση δεδομένων. Και αυτή η πλατφόρμα θα επιτρέπει στον επενδυτή να επιλέξει προσωπικό –Κύπριους από το εξωτερικό– για να προσλάβει και να καλύψει τις ανάγκες του στο νησί. Έχουμε ήδη πολλά αιτήματα για προσωπικό. Εταιρεία στη Λεμεσό με περίπου εκατό – εκατόν πενήντα άτομα προσωπικό θέλει ακόμα εκατό, αλλά με γνώσεις σε ένα εξειδικευμένο σύστημα. Και δεν βρίσκει… Με το σύστημα αυτό επιδιώκουμε να επιστρέψουν Κύπριοι επαγγελματίες που έχουν φύγει από το νησί λόγω κρίσης. Ελπίζουμε ότι στους επόμενους μήνες θα έχουμε πάνω από δέκα χιλιάδες Κύπριους επαγγελματίες σε αυτή τη βάση δεδομένων.

One stop shop
-Η προώθηση επενδύσεων δεν θα ήταν ευκολότερη αν υπήρχε το λεγόμενο one stop shop, μια υπηρεσία για να εξυπηρετεί τους ξένους επενδυτές κι όχι μόνο;
O CIPA μπορεί να λειτουργήσει ως one stop shop, έχουμε βοηθήσει πολλούς επενδυτές, μέχρι που βοηθήσαμε κάποιον για να πάρει άδεια λεωφορείου. Έχουμε αρκετές δραστηριότητες που βοηθούν τους επενδυτές. Εκείνο, όμως, που ενδιαφέρει πολύ περισσότερο τους επενδυτές είναι να προχωρούν οι υποθέσεις τους, να μην είναι χρονοβόρες οι διαδικασίες, γιατί καθυστέρηση σημαίνει χρήμα. Θα πρέπει να δοθούν τα εφόδια που πρέπει κι έχουμε κάνει εισηγήσεις, ώστε να δοθούν στον CIPA τα κατάλληλα εργαλεία για να μπορέσει να βοηθήσει περισσότερο.

-Τι προϋπολογισμό έχει ο CIPA; Είναι επαρκής, μπορεί ο οργανισμός να λειτουργήσει ικανοποιητικά;
Ο προϋπολογισμός του CIPA είναι σήμερα γύρω στα δύο εκατομμύρια ευρώ. Σίγουρα δεν είναι επαρκής. Από τις πρώτες αναγνώσεις που έκανα, τους τομείς δραστηριότητας, την ανάπτυξη που θέλουμε τα επόμενα δύο-τρία χρόνια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει οπωσδήποτε να προστεθούν κεφάλαια. Για παράδειγμα, η υπηρεσία προώθησης επενδύσεων στη Μάλτα έχει 17 εκατομμύρια προϋπολογισμό. Η αντίστοιχη στην Ιρλανδία έχει 200 εκατομμύρια. Και αυτές οι χώρες είναι από τους κύριους ανταγωνιστές μας…

-Το αντιλαμβάνεται αυτό η εκτελεστική εξουσία;
Το αντιλαμβάνεται, αλλά η περασμένη πενταετία ήταν πολύ δύσκολη για όλους μας. Οπότε έπρεπε κι ο CIPA να αποδείξει ότι μπορούσε να αποδώσει σε περιόδους κρίσης. Και νομίζω ότι τα κατάφερε. Ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια έχουν γίνει πολλά. Τώρα πρέπει να ξαναδούμε το θέμα οργάνωσης, της βελτίωσης των δομών του οργανισμού για να μπορεί να λειτουργήσει σωστά. Μιλάμε για 10 άτομα προσωπικό συν τη γενική διευθύντρια. Ο CIPA δεν είναι οργανισμός δημοσίου δικαίου είναι ιδιωτικού δικαίου. Επειδή, όμως, είναι χορηγημένος εκατό τοις εκατό από το κράτος θεωρείται ότι εμπίπτει μέσα στις πρόνοιες των δημόσιων οργανισμών, είμαστε υπό την εποπτεία του Γενικού Ελεγκτή, δεν μπορείς να κάνεις το ένα ή το άλλο… Ο CIPA έχει δημιουργηθεί ως οργανισμός ιδιωτικού δικαίου για να έχει ευελιξία και παρ’ όλα αυτά βρεθήκαμε μέσα στα γρανάζια της δημόσιας υπηρεσίας.

Η ευκαιρία του Brexit
-Έχουν έλθει εταιρείες στην Κύπρο λόγω του Brexit; Κι αν ναι σε ποιους τομείς;
Το Brexit είναι ειδικό θέμα. Πέρσι κάναμε δυο-τρεις ειδικές εκδηλώσεις για να ενημερώσουμε εταιρείες που έχουν την έδρα τους στο Ηνωμένο Βασίλειο ότι μπορούν να επιλέξουν την Κύπρο αν επιθυμούν ο επόμενος σταθμός τους να είναι σε χώρα της ΕΕ.  Φέτος αυτές οι ενημερωτικές εκδηλώσεις θα είναι πιο έντονες. Η ενημέρωση πρέπει να είναι έγκαιρη διότι μια εταιρεία που σκοπεύει να μεταφέρει την έδρα της δεν το πράττει από τη μια μέρα στην άλλη. Συνεργαζόμαστε με βρετανική εταιρεία που θα μας βοηθήσει να εντοπίσουμε κι άλλες εταιρείες που θέλουν να μετακινηθούν. Πρόκειται για εταιρείες που παρέχουν χρηματοοικονομικές υπηρεσίες ή είναι εργοληπτικές εταιρείες. Έχουμε επίσης εταιρείες με βάση τη Βρετανία που δραστηριοποιούνται στην ενέργεια, καθώς και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα πολύτιμα μέταλλα. Έχουμε εντοπίσει εταιρείες που θέλουν να μετακινηθούν, έχουμε φέρει κόσμο στην Κύπρο στοχευμένα για να δουν τις δυνατότητες επένδυσης.

-Το πολιτικό πρόβλημα είναι τροχοπέδη ή όχι;
Όλοι οι μεγάλοι οργανισμοί το σκέφτονται μακροπρόθεσμα, χωρίς αμφιβολία. Βλέπουμε όμως ότι στον τομέα της ενέργειας έχουμε λίγο ξεφύγει. Οι εταιρείες κολοσσοί στον τομέα της ενέργεια δεν σταμάτησαν τα γεωτρητικό τους πρόγραμμα. Θα επιθυμούσαν να υπάρξει λύση, βέβαια, να υπάρξει πλήρης σταθερότητα, αλλά η σημερινή κατάσταση δεν αποτελεί τροχοπέδη, δεν του ανησυχεί ιδιαίτερα διότι θεωρούν ότι οι επενδύσεις τους είναι εξασφαλισμένες.

Απαλλαγή από μια ρετσινιά

-Στο εξωτερικό, η Κύπρος θεωρείται ακόμα από μέσα ενημερώσης και οργανισμούς ότι είναι κέντρο για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Πώς θα αλλάξει αυτή η κατάσταση, πώς θα αποκατασταθεί η εικόνα;
Για να αποβάλλουμε αυτή την κακή φήμη έχουμε γίνει βασιλικότεροι του βασιλέως. Η νομοθεσία για την καταπόλεμηση του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος είναι πολύ αυστηρότεροι απ’ ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο για παράδειγμα. Έχουμε πάει στο άλλο άκρο. Προσπαθούμε επισταμένως να βελτιώσουμε τους δείκτες μας σε αυτόν τον τομέα. Ήδη σιγά-σιγά σε κάποια ζητήματα έχουμε πολύ γρήγορη ανάπτυξη, σε κάποια άλλα όχι. Στην Κύπρο είναι εγγεγραμμένες κάπου εξακόσιες χιλιάδες εταιρείες. Τον τελευταίο χρόνο, ο έφορος εταιρειών έχει διαγράψει κάπου εκατόν πενήντα χιλιάδες. Αυτή η συμμόρφωση σιγά – σιγά λειτουργεί. Γίνεται τεράστια προσπάθεια και νομίζω ότι το θέμα του ξεπλύματος χρήματος το έχουμε ξεπεράσει. Δεν είμαστε πλέον καταταγμένοι σε αυτή την κατηγορία, μετά από πολύ προσπάθεια απ’ όλους. Εκείνο που πρέπει να βελτιώσουμε σήμερα είναι οι υπόλοιποι δείκτες, όπως το θέμα της δικαιοσύνης, της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για να είμαστε η σύγχρονη κοινωνία που επιδιώκουμε. 

-Θα πρέπει βέβαια να το επικοινωνήσουμε κιόλας διότι με το παραμικρό μεγάλα μέσα ενημερώσης του εξωτερικού αμέσως κατηγορούν την Κύπρο.
Πράγματι, είμαστε στο μάτι του κυκλώνα, πώς να το κάνουμε; Είναι δυστυχώς μια επίμονη φήμη, ότι δηλαδή εξυπηρετούμε Ρώσους ολιγάρχες, αλλά φαίνεται πως άλλες χώρες έχουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα σε αυτόν τον τομέα. Επειδή, όμως, είναι ισχυρές χώρες δεν επηρεάζονται τόσο, αφήνονται οι μικροί να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά. Είχαμε κι εμείς τα προβλήματά μας, δεν λέμε, αλλά τα τελευταία τρία χρόνια κάναμε μεγάλη πρόοδο. Θέλουμε, όμως, ακόμα να βελτιώσουμε τους δείκτες που παρουσιάζουν τη γενική κατάσταση του τόπου σε ό,τι αφορά στη συμμόρφωση σε διάφορους τομείς.

-Άρα φεύγουμε από το μάτι του κυκλώνα, ήμασταν εκεί αλλά φεύγουμε…
Πιστεύω ότι με τις τελευταίες επενδύσεις και με τον τρόπο που λειτουργούμε ως κράτος έχουμε ξεφύγει. Ειδικά ο τρόπος που δουλεύει σήμερα το τραπεζικό σύστημα είναι τέτοιος που δεν επιτρέπει σε κανένα να επικρίνει.