Η πρόσφατη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών για τον περιορισμό των ρωσικών ενεργειακών εισαγωγών και την ενίσχυση των ροών αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη επιφέρει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στην Ελλάδα, με εκτιμώμενο ετήσιο πρόσθετο κόστος έως και 800 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της ενεργειακής αγοράς.
Η συμφωνία, η οποία υπογράφηκε στις 25 Ιουλίου μεταξύ της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αποσκοπεί στην αποσύνδεση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας από τις ρωσικές ροές. Ωστόσο, η σταδιακή αντικατάσταση του φθηνότερου ρωσικού αερίου με ακριβότερο αμερικανικό LNG συνεπάγεται σημαντική επιβάρυνση για τους Έλληνες καταναλωτές και τη βιομηχανία.
Υπολογισμός κόστους και τιμών
Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, η Ελλάδα εισήγαγε 16,4 TWh ρωσικού αερίου μέσω της Τουρκίας, σε τιμή περίπου 38,2 ευρώ/MWh – 3 ευρώ/MWh φθηνότερα από την τιμή αναφοράς TTF. Αντιθέτως, το LNG από τις ΗΠΑ διαμορφώνεται σε 42,2 ευρώ/MWh, δηλαδή 4 ευρώ υψηλότερα. Η διαφορά αυτή ισοδυναμεί με επιβάρυνση 66 εκατ. ευρώ μηνιαίως ή 394 εκατ. ευρώ στο εξάμηνο.
Αν η Ε.Ε. υιοθετήσει την πρόταση για πλήρη απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού αερίου μέσω τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, το ρωσικό καύσιμο θα αποκλειστεί de facto από την ελληνική αγορά, χωρίς να υπάρχει επίσημη επιβολή κυρώσεων.
Ενεργειακό σταυροδρόμι
Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ πολιτικής ευθυγράμμισης με τις Βρυξέλλες και των αυξανόμενων οικονομικών πιέσεων. Το 2024, το κόστος ηλεκτροπαραγωγής αυξήθηκε κατά 11% λόγω της ανόδου στην τιμή του φυσικού αερίου. Η περαιτέρω αύξηση ενδέχεται να προκαλέσει νέα επιβάρυνση για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το κόστος ανά MWh ηλεκτρικής ενέργειας ενδέχεται να αυξηθεί κατά 10-12 ευρώ. Οι βιομηχανίες υψηλής τάσης θα αντιμετωπίσουν αυξήσεις 6-8 ευρώ/MWh στα συμβόλαιά τους, ενώ οι οικιακοί καταναλωτές πιθανώς θα δουν ανατιμήσεις 4-6 ευρώ/MWh στους λογαριασμούς ρεύματος.
Στρατηγική αναδιάταξη και εξάρτηση
Η Ε.Ε. δεσμεύτηκε για αγορά αμερικανικής ενέργειας αξίας 250 δισ. δολαρίων ετησίως για τρία χρόνια, στόχος που θεωρείται εξαιρετικά φιλόδοξος. Οι εξαγωγές ενέργειας των ΗΠΑ προς την Ευρώπη ανήλθαν το 2024 σε μόλις 64,55 δισ. δολάρια, καλύπτοντας το 26% του στόχου.
Η αύξηση των εξαγωγών LNG από τις ΗΠΑ ωφελεί τους αμερικανικούς ενεργειακούς και στρατιωτικούς ομίλους, ενισχύοντας τη στρατηγική παρουσία των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή αγορά. Αντίθετα, χώρες όπως η Ελλάδα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο απώλειας ανταγωνιστικότητας χωρίς μηχανισμούς αντιστάθμισης από την Ε.Ε.
Αβεβαιότητα για τους στόχους
Αναλυτές επισημαίνουν την ασάφεια των όρων της συμφωνίας, όπως εάν περιλαμβάνονται πυρηνικά ή διυλισμένα καύσιμα και εάν υφίσταται ευελιξία για τα κράτη-μέλη. Ορισμένες προβλέψεις, όπως η υιοθέτηση συμφωνιών τύπου take-or-pay, ενδέχεται να αυξήσουν περαιτέρω το ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη.
