Το αναθεωρημένο γενικό χωροταξικό σχέδιο της Πανεπιστημιούπολης του Πανεπιστημίου Κύπρου στο Δήμο Αγλαντζιάς με όραμα το 2030 εξετάζεται σήμερα από την Επιτροπή Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον.
Πρόκειται για ένα φιλόδοξο έργο που προγραμματίζεται να φιλοξενήσει 13.820, από τις 7.000 που φιλοξενεί σήμερα, ενώ σε περίπτωση παραχώρησης πρόσθετου συντελεστή δόμησης θα ανέλθει σε περίπου 20.000 φοιτητές.
Το νέο γενικό χωροταξικό σχέδιο της Πανεπιστημιούπολης, στοχεύει στην κατασκευή εγκαταστάσεων σε μία αναπτυσσόμενη περιοχή χαμηλής και μέσης πυκνότητας που αποτελείται από ιδιωτικές φοιτητικές εστίες και ιδιωτικές οικιστικές μονάδες, ατόμων μέσης εισοδηματικής τάξης.
Σημειώνεται ότι το αρχικό Γενικό Χωροταξικό Σχέδιο που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 1996 βασίστηκε σε πρόνοιες ανάπτυξης του Πανεπιστημίου για 4.300 φοιτητές, με τρεις Σχολές και εννέα Τμήματα. Το 2008, αναθεωρήθηκε για ανάπτυξη μέχρι εννέα Σχολές και πάνω από 30 Τμήματα.
Η υφιστάμενη ανάπτυξη εκτείνεται στα 104.000 τετραγωνικά μέτρα. Σύμφωνα με τον ισχύοντα συντελεστή δόμησης προτείνεται το εμβαδό να φθάσει στα 258.000 τ.μ. Περαιτέρω, εφόσον παραχωρηθεί πρόσθετος συντελεστής θα προστεθούν επιπλέον 93.500 τ.μ. και το εμβαδό του μελλοντικού χωροταξικού σχεδίου θα ανέλθει στα 351.500 τ.μ.
Όραμα του Πανεπιστημίου Κύπρου, είναι να καταστεί η Πανεπιστημιούπολη μια πράσινη και έξυπνη πόλη, η οποία να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με ευέλικτο τρόπο, τις μελλοντικές προκλήσεις ανάπτυξης του Πανεπιστημίου, σε ένα ταχύτατα μεταλλασσόμενο πεδίο.
Η Πανεπιστημιούπολη καταλαμβάνει έκταση 129 εκταρίων και βρίσκεται κοντά στο Εθνικό Πάρκο Αθαλάσσας το οποίο περιλαμβάνει και το Δάσος της Αθαλάσσας. Η νοτιοανατολική γωνιά της Πανεπιστημιούπολης εμπίπτει στη Νεκρή (Ουδέτερη) Ζώνη και ελέγχεται από τα Ηνωμένα Έθνη.
Η ανάπτυξη της Πανεπιστημιούπολης βασίστηκε στο αρχικό Γενικό Χωροταξικό Σχέδιο το οποίο συντάχθηκε το 1994. Σήμερα η παρουσία του Πανεπιστημίου Κύπρου είναι έκδηλη σε διάφορες τοποθεσίες και κτήρια μέσα στην πόλη της Λευκωσίας, τα οποία λειτουργούν ως προσωρινοί χώροι.
Το Πανεπιστήμιο στοχεύει μέσω σταδιακής μετεγκατάστασης, οι περισσότερες Σχολές και λειτουργίες του να συγκεντρωθούν στην Πανεπιστημιούπολη, και παράλληλα να διατηρήσει την παρουσία του στο χώρο της Ακαδημίας (πρώην Παιδαγωγική Ακαδημία) και σε επιλεγμένα κτήρια στην εντός των τειχών Λευκωσία.
Πρόθεση του Πανεπιστημίου είναι οι εγκαταστάσεις στην Ακαδημία να φιλοξενήσουν προσωρινά το Τμήμα Αρχιτεκτονικής μέχρι τη μεταστέγαση του στο Σχολείο Φανερωμένης και εξετάζεται η δυνατότητα μελλοντικά της φιλοξενίας της Σχολής Καλών Τεχνών και άλλων πολιτιστικών χρήσεων.
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου στοχεύει να καταστεί ένα πρωτοπόρο εκπαιδευτικό και ερευνητικό ίδρυμα, που να διακρίνεται στο διεθνή χώρο για την προαγωγή της επιστήμης, του πνεύματος και του πολιτισμού και να αναγνωρίζεται ως κέντρο αριστείας στην περιοχή της Μεσογείου, σε ένα δυναμικό πλαίσιο διαρκούς εκσυγχρονισμού.
Το νέο Χωροταξικό Σχέδιο, το οποίο αξιολογείται σήμερα από την περιβαλλοντική Αρχή μέσα από τη Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ), θα αποτελέσει τη βάση για τη μελλοντική ανάπτυξη των κτηριακών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου και παράλληλα θεωρείται ένα ευέλικτο και εξελισσόμενο εργαλείο εργασίας, το οποίο θα αναθεωρείται και αναπροσαρμόζεται, σύμφωνα με τις ανάγκες της στρατηγικής και ακαδημαϊκής ανάπτυξης του Πανεπιστημίου.
Μέσα από τους σχεδιασμούς, η Πανεπιστημιούπολη στην Αθαλάσσα, μαζί με την Πανεπιστημιούπολη στην Ακαδημία και τοποθεσίες στην παλιά Λευκωσία θα αποτελέσουν τους κύριους χώρους παρουσίας του Πανεπιστημίου Κύπρου στο πλαίσιο της στρατηγικής ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Κύπρου σε τρία βασικά κέντρα.
Το πρόγραμμα στοχεύει η Πανεπιστημιούπολη στην Αθαλάσσα να μπορεί να φιλοξενήσει 11.500 φοιτητές, 1.000 μέλη ακαδημαϊκού προσωπικού και 1.000 μέλη διοικητικού προσωπικού. Προγραμματίζονται νέες σχολές θεωρητικών επιστημών, κτηριακές εγκαταστάσεις ιατρικής σχολής, αθλητικοί χώροι, νέες φοιτητικές εστίες για 1.920 φοιτητές, πολυώροφος χώρος στάθμευσης, ανάπτυξη πράσινης ζώνης, πολιτιστικό κέντρο και υπαίθριο αμφιθέατρο.
Το Πανεπιστήμιο υιοθετεί Ενεργειακή Πολιτική με βάση τις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις και διεθνώς εφαρμοσμένα μοντέλα και πρακτικές. Επομένως, τα ζητήματα αειφόρου ανάπτυξης και κλιματικών αλλαγών θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν και να προωθηθούν περαιτέρω.
Μέχρι το έτος 2025, το Πανεπιστήμιο στοχεύει στη σταδιακή μετεγκατάσταση των περισσότερων δραστηριοτήτων που στεγάζονται σε προσωρινούς χώρους εκτός της Πανεπιστημιούπολης, σε μόνιμες εγκαταστάσεις εντός της Πανεπιστημιούπολης στην Αθαλάσσα, παραμένοντας ταυτόχρονα συνεπές στην στρατηγική ανάπτυξης που προβλέπει τη διατήρηση ορισμένων δραστηριοτήτων σε συγκεκριμένους μείζονες χώρους, όπως η Ακαδημία και κτήρια στην Εντός των Τειχών Πόλη της Λευκωσίας.
Όπως σημειώνεται στη μελέτη, οι εκπρόσωποι των Τεχνικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου ενημέρωσαν ότι το Πανεπιστήμιο προτίθεται να προτείνει μέτρα με σκοπό την μείωση του ποσοστού των φοιτητών που χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο για την μετάβασή τους στην πανεπιστημιούπολη.
Σε σχέση με τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων για τις αναπτύξεις που αφορούν τις νέες φοιτητικές εστίες και τις αποστάσεις που θα διατηρούνται από το ύψωμα «Καφίζι» και άλλες εντοπισμένες αρχαιότητες, οι εκπρόσωποι των Τεχνικών Υπηρεσιών αναφέρουν ότι θα διατηρούνται οι απαιτούμενες αποστάσεις από τα στοιχεία στα οποία αναφέρεται το Τμήμα Αρχαιοτήτων, ενώ αναμένεται ότι όπου απαιτείται από το Τμήμα θα εφαρμόζονται οι σχετικές παρακολουθήσεις / επιβλέψεις. Επίσης, ανέφεραν ότι ενδεχομένως να επανεξεταστούν κάποιοι παράγοντες (πυκνότητα, ύψη) που θα ισχύσουν για τα νέα κτήρια, αλλά και για τις νέες φοιτητικές εστίες.
Θετική η συμβολή σε περιβαλλοντικές πτυχές
Ο προτεινόμενος Χωροταξικός Σχεδιασμός, βασίστηκε στις ακόλουθες βασικές αρχές οι οποίες θα συμβάλουν θετικά σε διάφορες περιβαλλοντικές πτυχές:
- Οι ζώνες ελέγχουν την κατανομή της τοποθεσίας των χρήσεων αλλά επιτρέπει ποικιλομορφία της αρχιτεκτονικής προσέγγισης.
- Παθητικός και αειφόρος σχεδιασμός για ελαχιστοποίηση της χρήσης ενέργειας σε συνδυασμό με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και αποθήκευση και επαναχρησιμοποίηση βρόχινου νερού.
- Ενισχύθηκε το Belvedere (κύριος πεζόδρομος) για να δοθεί μεγαλύτερη αίσθηση του χώρου μέσα από τις καφετέριες και τις περιοχές για κοινωνική μάθηση.
- Οι επίσημες διαδρομές πεζών επεκτάθηκαν νότια του ποταμού Καλόγηρου για σύνδεση νέων περιοχών κατοίκησης/ διαμονής φοιτητών.
- Βελτιωμένες συνδέσεις πεζών και ποδηλάτων στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Αθαλάσσας.
- Νέες φοιτητικές εστίες στην πανεπιστημιούπολη και αυξημένη κοινωνική δραστηριότητα για τη μείωση της μετακίνησης των αυτοκινήτων από και προς την τοποθεσία.
- Το τοπίο του Campus Park σχηματίζει το πράσινο σημείο αναφοράς στην πανεπιστημιούπολη.
- Νέες λίμνες και γηγενείς φυτεύσεις για δημιουργία νέων φυσικών οικοτόπων και μια πανεπιστημιούπολη ενταγμένη στο τοπίο της.
- Το ευνοϊκό κλίμα και τοπίο αξιοποιείται για δημιουργία ευκαιριών για τους μαθητές και το προσωπικό έτσι ώστε να επωφεληθούν από την άσκηση και την ευεξία.
- Εξορθολογισμός και μειωμένη στάθμευση αυτοκινήτων, με βελτιωμένες δημόσιες συγκοινωνίες και ενθάρρυνση της ποδηλασίας και του περπατήματος.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Μεγαλύτερη ανάγκη για εστίες
Ολοένα και μεγαλύτερη είναι η ανάγκη για φοιτητικές εστίες και ιδιαίτερα με χαμηλά ενοίκια ώστε να σταματήσει η εκμετάλλευση που γίνεται σήμερα στην περιοχή της Αγλαντζιάς, αλλά και αλλού λόγω της έλλειψης στέγης για σπουδαστές.
Μέσα από τους νέους σχεδιασμούς προβλέπεται η ανέγερση επιπλέον δωματίων για να στεγάζουν κάθε χρόνο 1.920 φοιτητές. Με 7.000 φοιτητές σήμερα οι διαθέσιμες κλίνες είναι 208. Αριθμός μικρός για τις μεγάλες ανάγκες που θα προκύψουν έχοντας υπόψη ότι όλες οι μελέτες γίνονται με στόχο να διπλασιαστεί ο αριθμός των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο (14.000), αλλά και να τριπλασιαστεί (20.000) εφόσον εγκριθεί η υπέρβαση στο συντελεστή δόμησης που επιδιώκεται.
Οι τιμές των εστιών στο Πανεπιστήμιο είναι χαμηλές, και θα μειωθούν και τα ενοίκια σε διαμερίσματα στην περιοχή όταν το Πανεπιστήμιο πετύχει να καλύπτει μεγαλύτερες ανάγκες.
