Μόνο εγκεφαλικό δεν υπέστη πρόσφυγας επιχειρηματίας ο οποίος πλήρωνε στο κράτος ενοίκιο €2.500 ετησίως για τεμάχιο γης στη βιομηχανική περιοχή Στροβόλου και στη συνέχεια του ζήτησαν νοίκι €200.000 το χρόνο.
Ανάλογο ζήτημα, με σημαντική αύξηση στα ζητούμενα ενοίκια, αντιμετωπίζουν όσοι βιομήχανοι ή βιοτέχνες επιχειρήσουν να ανανεώσουν τις συμβάσεις τους με το κράτος, κάτι το οποίο διαπιστώθηκε και από την παρουσία στη Βουλή τριών βιοτεχνών από τη ζώνη Δερύνειας.
Το θέμα με την αύξηση των ενοικίων, άρχισε να προσλαμβάνει διαστάσεις όταν παρατηρήθηκε αύξηση της αξίας της γης, αφού η νομοθεσία προβλέπει ότι βάσει της αξίας της γης καθορίζεται από το αγοραίο ενοίκιο, οπόταν όταν αυξάνεται η αξία της γης (ουδέποτε υποχώρησε) αυξάνεται και το ενοίκιο, χωρίς να αυξάνονται, κατ’ ανάγκη, και τα εισοδήματα των επιχειρηματιών. Αυτός είναι και ο λόγος που οι επηρεαζόμενοι ζητούν καθορισμό του ενοικίου με βάση την χρήση έκαστου υποστατικού και όχι με βάση το αγοραίο ενοίκιο.
Σαν να μην έφτανε η κατακόρυφη αύξηση των ενοικίων που καθορίζει το κράτος, βιοτέχνες και βιομήχανοι καλούνται να πληρώσουν και αναδρομική αύξηση του ενοικίου, για την οποία, όπως ανέφεραν, ουδείς τους ενημέρωσε. Μάλιστα, κάποιοι πρόσφυγες φέρονται, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ΠΟΒΕΚ κ. Κυριάκο Μουστάκα, να οφείλουν αναδρομικά €50.000-€60.000.
Όμως, το σίριαλ της ανακολουθίας δεν τελειώνει εδώ, αν ληφθεί υπόψιν πως τα βιομηχανικά τεμάχια ή την χαλίτικη γη (σε βιοτεχνικές ζώνες) χειρίζονται δύο Υπουργεία τα οποία χρησιμοποιούν διαφορετική μέθοδο υπολογισμού του ενοικίου και κατ’ επέκταση χρεώνουν διαφορετικά ενοίκια ακόμη και σε επαγγελματίες οι οποίοι ασκούν το ίδιο επάγγελμα ο ένας δίπλα στον άλλο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση την οποία επικαλέστηκε ενώπιον της επιτροπής Εσωτερικών ο εκπρόσωπος του ΚΕΒΕ, ο οποίος ανέφερε τα ακόλουθα:
«Αν σε ένα υποστατικό λειτουργεί ένα επιπλοποιείο το οποίο δεν μπορεί να μετατραπεί σε εστιατόριο ή ξενοδοχείο ή MALL (κάτι το οποίο θα οδηγήσει σε αύξηση των εσόδων) δεν υπάρχει νόημα να τον χρεώνουμε αναλόγως της αξίας της γης.
Στην Αμμόχωστο υπάρχει σημείο όπου δραστηριοποιούνται δύο πελεκάνοι τους οποίους χωρίζει ένα τέλι και ο ένας υπάγεται στο Υπουργείο Εμπορίου και ό άλλος στο Υπουργείο Εσωτερικών. Ενώ δραστηριοποιούνται σε ίδιας έκτασης γη, ο ένας πληρώνει διαφορετικό ενοίκιο από τον άλλο επειδή τα δύο Υπουργεία χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους υπολογισμού του ενοικίου».
Την ανακολουθία στον καθορισμό των ενοικίων έθεσε ενώπιον της επιτροπής ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιαννάκης Γαβριήλ ενώ ο πρόεδρος της κ. Άριστος Δαμιανού, παρατήρησε πως στην περιοχή Μακένζι επί σειρά ετών δεν ελήφθη υπόψιν το αγοραίο ενοίκιο, όπως συμβαίνει με τους βιοτέχνες.
Το μέλος της ΟΕΒ κ. Κοιρανίδης, ο οποίος άρχισε να δραστηριοποιείται στη βιομηχανική περιοχή Στροβόλου αμέσως μετά την προσφυγιά, ανέφερε ότι το τεμάχιο γης που κατέχει, του υπεδείχθη από το κράτος, για σκοπούς επαναδραστηριοποίησης, όταν έχασε το εργοστάσιο του στη Μια Μηλιά. Όπως είπε, το ενοίκιο ήταν λογικό. Δεν υπήρχαν καν δρόμοι, νερό κ.ο.κ. αλλά σταδιακά όλα άρχισαν να παίρνουν το δρόμο τους. Ανάμεσα σε άλλα, ανέφερε: Το 2009 έληξε η πρώτη περίοδος μίσθωσης, κάτι το οποίο ίσχυσε και για άλλους χρήστες. Από €2.500 που ήταν το ενοίκιο, μας ζήτησαν, (μέσω του Κτηματολογίου) €200.000. Μπορείτε να το διανοηθείτε; Δηλαδή, ζήτησαν αύξηση κατά 80 φορές του μισθώματος που πληρώναμε.
Αφού αντιδράσαμε επανήλθαν μετά από κάποια χρόνια και είπαν «έχετε δίκιο και το ενοίκιο σας δεν θα είναι €200.000 αλλά €100.000». Και πάλιν αντιδράσαμε επειδή ουδεμία επιχείρηση μπορεί να πληρώνει τέτοιο ενοίκιο. Μετά, και αφού πέρασαν αρκετά χρόνια (από το 2009 φτάσαμε περίπου στο 2019) το μείωσαν γύρω στις €50.000, ποσόν το οποίο και πάλι είναι ψηλό. Η μόνη λύση είναι ο υπολογισμός του ενοικίου με βάση τη χρήση όχι με βάση την αγοραία αξία. Προσωπικά κατέχω πέντε σκάλες και μου είπαν πως η αξία της κάθε σκάλας εκτιμήθηκε στις €400.000, οπόταν η αγοραία αξία είναι πέραν των €2 εκατ. Ακόμη και αν δεν επιβάλουν την αύξηση του 3% που είναι το ανώτατο όριο και εισηγηθούν να το κάνουν 2%, αυτό σημαίνει πως και πάλι το ενοίκιο θα είναι ψηλό, έστω και αν δοθεί κρατική χορηγία, όπως διαδίδεται.
«Αν επιβληθεί το αγοραίο ενοίκιο θα κλείσουν όλες οι βιομηχανίες. Αν επιμένουν, ας αποζημιώσουν τις επενδύσεις του κάθε ενός (που ανέρχονται σε μερικά εκατομμύρια) και να πάμε αλλού».
«Πόσες κυβερνήσεις έχουμε;»
Ο βουλευτής Γιαννάκης Γαβριήλ ανέφερε, πως ενώ το Τμήμα Κτηματολογίου συνέχιζε και εισέπραττε το ενοίκιο που ίσχυε προ του 2013, ουδέποτε ενημέρωσε τους επηρεαζόμενους ότι επεβλήθη αύξηση, κάτι το οποίο έπραξε το 2021.
Και τώρα, είπε, ζητούν αναδρομικά από τον κάθε βιοτέχνη €30.000-€40.000. Υπενθύμισε δε, πως ενώπιον της Βουλής, και στην παρουσία των αρμοδίων υπουργών, είχε λεχθεί πως τα συγκεκριμένα ποσά θα διαγράφονταν.
Να υπενθυμίσω, συνέχισε, πως με αίτημα του ΚΕΒΕ το Υπουργείο Εμπορίου παγιοποίησε το ενοίκιο από το 2013. Την ίδια ώρα, το Κτηματολόγιο εξακολουθούσε να αναθεωρεί τα ενοίκια και διερωτώμαι αν μιλάμε για την ίδια κυβέρνηση ή για διαφορετικές.
Εκ μέρους του Υπουργείου Εσωτερικών η κ. Λουΐζα Μαλάη ανέφερε ότι συστάθηκε ειδική επιτροπή η οποία χειρίζεται το θέμα των ενοικίων και σύντομα θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη με τη συμμετοχή και των συναρμόδιων υπουργών με σκοπό να αποφασιστεί τι δέον γενέσθαι προς την κατεύθυνση εξορθολογισμού τους.
Τρεις βιοτέχνες στη Δερύνεια αναφέρθηκαν στις προσωπικές τους περιπτώσεις, ως ακολούθως:
> Πήρα το ακίνητο το 2011 και πλήρωνα €2.100 το χρόνο. Το 2018, χωρίς να με ενημερώσει κανείς, το αύξησαν κατά 62%. Δεν ξέρω, πώς με ένα μηχανουργείο θα πληρώνω ενοίκιο €3.400 το χρόνο που ζητούν. Όταν αντέδρασα, το Κτηματολόγιο μου είπε ότι το ενοίκιο θα μειωθεί κατά… €100.
> Ήμουν από τους πρώτους στη βιοτεχνική ζώνη Δερύνειας πριν 35 χρόνια: Μας έδωσαν τα χαλίτικα τα οποία χωροθετήθηκαν κουτουρού. Εμένα μου έδωσαν τεράστιο τεμάχιο που χωρούσε δύο μαγαζιά. Το ενοίκιο ήταν τότε 180 λίρες το χρόνο. Στην πορεία άρχισαν να ζητούν από διάφορους 600 λίρες και αργότερα 1.000 λίρες. Εμένα μου είπαν ότι το ενοίκιο είναι 500 ευρώ. Το 2012 αποτάθηκα στο Κτηματολόγιο για ανανέωση του συμβολαίου με τους ίδιους όρους, όπως αναφερόταν και στην αρχική μίσθωση. Το 2021 πήρα επιστολή από το Κτηματολόγιο στην οποία αναφερόταν πως από €500 θα πρέπει να υπογράψω συμβόλαιο για €2.900 το χρόνο και να πληρώσω αναδρομικά από το 2013 που έληξε το συμβόλαιο μου, μέχρι σήμερα που αντιστοιχούν σε €25.000-€26.000.
> Μέχρι το 2014 πλήρωνα €906 ενοίκιο και το 2019 μου ζήτησαν €4.000, πλέον αναδρομικά. Αυτή είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε, τη στιγμή που οι βιοτεχνίες κλείνουν η μία μετά την άλλη.
