Ο διευθυντής του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας και διαχειριστής του Έργου Μεταρρύθμισης για τη δημιουργία του ΕΟΑ (Επαρχιακός Οργανισμός Αυτοδιοίκησης) Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Παρμακλής, μιλά στον «Φ» για τη δημιουργία του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης και σχολιάζει τις προκλήσεις και τις αλλαγές που θα φέρει η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Πού βρίσκονται σήμερα οι εργασίες της δημιουργίας του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) Λευκωσίας, ενόψει της εφαρμογής της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης την 1η Ιουλίου του 2024; Βρισκόσαστε εντός χρονοδιαγραμμάτων;
Βρισκόμαστε περίπου τέσσερις μήνες πριν την έναρξη λειτουργίας των νέων Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης. Το έργο της μεταρρύθμισης έχει ξεκινήσει από τον Ιούλιο του 2022, τέσσερις μήνες μετά την ψήφιση του Περί Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης Νόμου στις 30/3/2022. Ουσιαστικά, ο ωφέλιμος χρόνος υλοποίησης του έργου είναι δύο χρόνια. Οι εργασίες όσον αφορά τον ΕΟΑ Λευκωσίας βρίσκονται στην τελική ευθεία, με όλες τις συμβάσεις που αφορούν τη μεταρρύθμιση να τρέχουν προς υλοποίηση. Αναμένεται ότι, με σκληρή καθημερινή εργασία από όλους τους εμπλεκόμενους, οι εκκρεμότητες θα ολοκληρωθούν μέχρι και τον Ιούνιο, ένα μήνα δηλαδή πριν την έναρξη εργασιών του νέου Οργανισμού.
Τέσσερις βασικές υπηρεσίες
Ποιες υπηρεσίες θα συνενωθούν κάτω από τον νέο οργανισμό;
Οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης θα παρέχουν τις υπηρεσίες της ύδρευσης, της αποχέτευσης, της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και της αδειοδότησης της ανάπτυξης, εννοώντας την έκδοση πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών, συμπεριλαμβανομένων της διαίρεσης γης και της ευθύνης των επικίνδυνων οικοδομών.
Ποια είναι τα όρια που θα εξυπηρετεί ο νέος ΕΟΑ Λευκωσίας; Καλύπτονται όλες οι κοινότητες και πώς θα διασφαλισθεί η προσβασιμότητα στις πιο απομακρυσμένες περιοχές;
Τα γεωγραφικά όρια του ΕΟΑ Λευκωσίας θα είναι όλη η επικράτεια της επαρχίας. Το ίδιο φυσικά θα ισχύει και για τους υπόλοιπους ΕΟΑ, με τον καθένα να έχει διοικητικά όρια ευθύνης όλη την επαρχία στην οποία εδρεύει. Η ύδρευση των κοινοτήτων, οι οποίες δεν συνενώνονται κάτω από δήμους, θα μεταφερθεί σταδιακά στους νέους ΕΟΑ, με χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2029.
Για την κάλυψη των υπηρεσιών στην ύπαιθρο επεξεργαζόμαστε λύσεις, μέσω λειτουργίας κόμβων εξυπηρέτησης σε κοινότητες απομακρυσμένες από την πόλη. Οι κόμβοι εξυπηρέτησης θα στεγάζουν λειτουργούς, οι οποίοι θα εξυπηρετούν το κοινό σε όλο το φάσμα υπηρεσιών του ΕΟΑ και συνεργεία άμεσης δράσης, τα οποία θα εδρεύουν αποκεντρωμένα στην ύπαιθρο και θα επεμβαίνουν άμεσα μετά από κάθε κλήση, για εξυπηρέτηση όσον αφορά στην ύδρευση, στην αποχέτευση και στα όμβρια ύδατα, ενώ θα αναλαμβάνουν και τη συντήρηση των κρίσιμων αυτών υποδομών στις κοινότητες εντός των γεωγραφικών ορίων ευθύνης τους.
Πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες
Σε σχέση με τις πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες τι θα αλλάξει με τη μεταρρύθμιση;
Με τη μεταρρύθμιση, οι άδειες ανάπτυξης θα συγκεντρωθούν κεντροποιημένα κάτω από τους νέους ΕΟΑ. Στη Λευκωσία, για παράδειγμα, υπάρχουν δύο υφιστάμενες πολεοδομικές αρχές, οι οποίες καταργούνται. Αυτές είναι το επαρχιακό γραφείο Λευκωσίας του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και ο μητροπολιτικός Δήμος Λευκωσίας. Την ίδια στιγμή, καταργούνται δέκα υφιστάμενες οικοδομικές αρχές που αντιστοιχούν σε δέκα δήμους και μία ενδέκατη, η Επαρχιακή Διοίκηση, η οποία είναι η οικοδομική αρχή για τις κοινότητες της επαρχίας.
Οι οικοδομικές άδειες, μαζί με τις πολεοδομικές, στο σύνολο τους μεταφέρονται κάτω από τον ΕΟΑ. Η κεντροποιημένη διεύθυνση της αδειοδότησης της ανάπτυξης αναμένεται να δημιουργήσει στην πορεία οικονομίες κλίμακος και να αναπτύξει τρόπους λειτουργίας τέτοιους, που να μειωθεί δραστικά ο χρόνος αναμονής έκδοσης των αδειών ανάπτυξης. Η μείωση αυτή θα βοηθήσει την ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας και συνάμα την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Οι σημαντικότερες προκλήσεις
Ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν τους επόμενους μήνες και για ποια έργα εκκρεμεί ακόμη η ολοκλήρωση;
Η σημαντικότερη πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την αρχή λειτουργίας του νέου οργανισμού είναι η επιχειρησιακή συνέχεια των υπό διάλυση οργανισμών και των υπηρεσιών που μεταφέρονται από τις δημοτικές αρχές και το κεντρικό κράτος. Οι πολίτες δικαίως αναμένουν πως θα συνεχίσουν να εξυπηρετούνται. Επίσης, αναμένεται πως, με την πάροδο του χρόνου, η εξυπηρέτηση θα είναι ταχύτερη από την προ μεταρρύθμισης εποχή. Συνεπώς, θεωρώ την εξυπηρέτηση των πολιτών τη σημαντικότερη πρόκληση την οποία θα πρέπει να χειριστούν οι ΕΟΑ με την αρχή της λειτουργίας τους. Δεύτερη, μεγάλη πρόκληση είναι η ανάπτυξη κοινής εταιρικής κουλτούρας από εργαζομένους που προέρχονται από διαφορετικούς οργανισμούς και το κεντρικό κράτος, οι οποίοι θα κληθούν να εργαστούν μαζί.
Τα έργα των οποίων η ολοκλήρωση εκκρεμεί, είναι η ανακαίνιση της νότιας κτηριακής πτέρυγας στη Λεωφόρο Αθαλάσσας 84, στον Στρόβολο, όπου θα στεγαστεί η διεύθυνση της αδειοδότησης της ανάπτυξης του ΕΟΑ, η παραλαβή και εγκατάσταση του μηχανογραφικού υλικού, το οποίο θα εξυπηρετεί τους εργαζομένους και η συνένωση των λογισμικών ΣΥΛ – ΣΑΛ σε κοινό λογισμικό, το οποίο ολοκληρώθηκε και εφαρμόζεται πιλοτικά για να διορθωθούν αδυναμίες, λάθη και παραλείψεις.
Τέλος, εκκρεμεί η μεταφορά των εργαζομένων της διεύθυνσης της αδειοδότησης της ανάπτυξης από τις δημοτικές αρχές και το κεντρικό κράτος στον νέο ΕΟΑ, όπως και κάποιες εγκρίσεις επί του νέου οργανογράμματος, τα σχέδια υπηρεσίας, ο πρώτος προϋπολογισμός του νέου οργανισμού κ.α. διαδικαστικά θέματα, τα οποία θα ολοκληρωθούν εντός χρονοδιαγραμμάτων.
ΣΥΛ και νέα πραγματικότητα
Σήμερα, ένα βήμα πριν τη νέα συνθήκη της συνένωσης των οργανισμών, σε τι φάση είναι ο ΣΥΛ; Θα είναι εύκολο για τον οργανισμό να ενταχθεί στη νέα πραγματικότητα και να συμβαδίσει με τις επιταγές του;
Το ΣΥΛ, πέντε μήνες πριν το τέλος της λειτουργίας του, βρίσκεται σε μία υγιή οικονομική κατάσταση. Το αποθεματικό του έχει χρησιμεύσει ώστε να ολοκληρωθούν οι προαναφερθείσες εργασίες αναφορικά με τη μεταρρύθμιση, ενώ έχει σηκώσει όλο το οικονομικό βάρος της μεταρρύθμισης του ΕΟΑ Λευκωσίας και είναι η αναθέτουσα αρχή για όλες τις τρέχουσες συμβάσεις.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πρόεδρο και τα μέλη του ΔΣ που υπεύθυνα ενήργησαν ώστε να έχουμε μπροστά μας τα σημερινά αποτελέσματα. Επίσης, να ευχαριστήσω τον πρόεδρο και τα μέλη του Προσωρινού Συντονιστικού Συμβουλίου για την εμπιστοσύνη τους να μου αναθέσουν τον ρόλο του διευθυντή Διαχείρισης Έργου της Μεταρρύθμισης αυτής και που έχουν εγκρίνει και στηρίξει όλες τις μέχρι σήμερα προσπάθειες, όπως επίσης και το Υπουργείο Εσωτερικών για την τεχνοκρατική του στήριξη σε όλες τις φάσεις της μεταρρύθμισης μέχρι και σήμερα. Η άριστη εικόνα των οικονομικών του ΣΥΛ και η έγκαιρη συμπερίληψη όλων των υδρευτικών δικτύων που ο νόμος απαιτεί να ενταχθούν στον νέο ΕΟΑ, δημιουργούν ευνοϊκότατες συνθήκες ομαλής μετεξέλιξης του οργανισμού σε ΕΟΑ.
Η μεγάλη συνένωση των λογισμικών
Στο τεχνολογικό κομμάτι, ποιες επενδύσεις έγιναν μέχρι σήμερα στον υπό σύσταση Επαρχιακό Οργανισμό Λευκωσίας;
Όπως ανέφερα, έχει γίνει επένδυση στη συνένωση των λογισμικών των οργανισμών ΣΥΛ-ΣΑΛ σε ένα κοινό λογισμικό, στο οποίο θα συνδεθεί με διεπαφή και το λογισμικό «Ιππόδαμος», του Τμήματος Πολεοδομίας, ώστε να δέχεται ο ΕΟΑ, ψηφιακά, αιτήσεις για έκδοση πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών.
Επιπρόσθετα, έχει γίνει επένδυση σε αγορά καινούργιων διακομιστών και μηχανογραφικού υλικού για να καλυφθούν οι ανάγκες του αυξημένου προσωπικού του νέου οργανισμού, όπως επίσης και επένδυση στην ψηφιακή θωράκιση και εξασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας με 99% αποκατάσταση σε περίπτωση καταστροφής (φυσικής ή κακόβουλης), συμβαδίζοντας με τον νόμο περί Ασφάλειας Δικτύων και Συστημάτων Πληροφοριών.
Τέλος, έχει επενδυθεί ένα σεβαστό ποσό για την αγορά υπολογιστών, με ειδικά τεχνικά χαρακτηριστικά, ώστε να μπορούν να εξυπηρετούν τις ανάγκες της αδειοδότησης της ανάπτυξης.
Μάλλον όχι μικρότερο το κόστος των υπηρεσιών
Το στοίχημα της μεταρρύθμισης ήταν οι πολίτες να απολαμβάνουν καλύτερες υπηρεσίες με μικρότερο κόστος. Θεωρείτε αυτό τον στόχο εφικτό, κ. Παρμακλή;
Κατά τη δική μου άποψη, ο στόχος είναι να απολαμβάνουν οι πολίτες καλύτερες υπηρεσίες και να μειωθεί ο χρόνος αναμονής εξυπηρέτησης τους στο ελάχιστο, κάτι το οποίο σε βάθος χρόνου πιστεύω είναι εφικτό. Στη συνέχεια, θεωρώ πως θα δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακος, που θα καταστήσουν τους νέους οργανισμούς βιώσιμους, εάν αφεθούν να εργαστούν αποκεντρωμένα από το κεντρικό κράτος, με τους απαραίτητους πάντα ελέγχους.
Από την άλλη, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι, συγκρίνοντας την Κύπρο με το εξωτερικό, οι υπηρεσίες που παρέχονται από το κράτος στους πολίτες είναι από τις φθηνότερες εντός Ευρωζώνης, παρά τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζει η χώρα. Δυστυχώς, λόγω της γεωγραφικής θέσης της Κύπρου και της ανομβρίας, αναγκαζόμαστε να παράγουμε το ακριβότερο πόσιμο νερό της Ευρώπης, μέσω μονάδων αφαλάτωσης. Επίσης, επειδή ακόμη δεν καταφέραμε ως Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου να απεξαρτηθούμε από την ανάγκη κατανάλωσης συμβατικής ενέργειας, κόστη, όπως για παράδειγμα της λειτουργίας αποχετευτικών συστημάτων, έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Η προσπάθεια μείωσης στα κόστη αγοράς συμβατικής ενέργειας μέσω ΑΠΕ και εφαρμογών κυκλικής οικονομίας θα πρέπει να θεωρηθεί δεδομένη.
Τέλος, φόροι όπως ο κτηματικός φόρος, τον οποίο επιβάλλουν οι δήμοι, παραμένουν σταθερά χαμηλοί εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Με τις νέες ευθύνες τους, οι δήμοι, συμπεριλαμβανομένης και της συντήρησης των κύριων οδικών αρτηριών εντός των διοικητικών τους ορίων, δεν νομίζω να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν. Ως εκ τούτου, είναι μία αέναη μάχη προσπάθειας μείωσης του κόστους λειτουργίας και ταυτόχρονης διατήρησης της εύρυθμης λειτουργίας και της ποιότητας της υπηρεσίας, την οποία παρέχει ο οργανισμός ή ο δήμος. Καταλήγω λέγοντας πως δεν αναμένω να είναι μικρότερο το κόστος, αναμένω όμως να αυξηθεί η ποιότητα της υπηρεσίας σε τέτοιο επίπεδο που το κόστος να δικαιολογείται στα μάτια του πολίτη.
