Το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης ο Ινδός Υπουργός Εξωτερικών, Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσανκάρ, ήταν στις πρώτες σειρές του Sapru House στο Νέο Δελχί, παρακολουθώντας τον Κύπριο ομόλογό του να αναφέρεται στο ρόλο των μικρών και των μεγάλων κρατών στο σύγχρονο κόσμο ξεδιπλώνοντας στο ακροατήριο του, το παράδειγμα της Κύπρου η οποία έχει απέναντί της έναν επιτιθέμενο, έναν εισβολέα, έναν κατακτητή ο οποίος την ίδια ώρα είναι «ένας περιζήτητος σύμμαχος και φίλος για πολλούς». Λίγες ώρες προηγουμένως, όμως, η ινδική διπλωματία γύριζε επιδεικτικά την πλάτη της σ’ αυτό τον «περιζήτητο σύμμαχο», που ονομάζεται Τουρκία, απαξιώνοντας την δεξίωση της τουρκικής πρεσβείας για την εθνική επέτειο της χώρας.

Τα όσα ο Κωνσταντίνος Κόμπος έλεγε ενώπιον του ακροατηρίου του στο Sapru House, στην εκδήλωση που διοργάνωσε ICWA (Ινδικό Συμβούλιο Διεθνών Υποθέσεων) επιβεβαιώνονταν κατά τρόπο πανηγυρικό στην Άγκυρα μέσα από τους δύο επισκέπτες που φιλοξένησε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο παλάτι του: τον πρωθυπουργό της Βρετανίας και τον καγκελάριο της Γερμανίας, με τον δεύτερο να διαμηνύει πως «οι μεγάλες δυνάμεις διαμορφώνουν ξανά την παγκόσμια πολιτική και η Τουρκία δεν μπορεί να μείνει εκτός αυτής της διαδικασίας».

Ωστόσο μεταξύ της Τουρκίας, την οποία η Γερμανία θέλει πρωταγωνίστρια στο διεθνές γίγνεσθαι, και της μικρής Κύπρου του ενός εκατομμυρίου κατοίκων και  με το ένα τρίτο του εδάφους της υπό κατοχή, η Ινδία των 1,4 δισ. με την τέταρτη παγκόσμια οικονομία επιλέγει τη δεύτερη. Δείχνοντας για ακόμα μια φορά με ένα πολύ εμφανή τρόπο. Το να δίνει ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου συνεντεύξεις σε τέσσερα κανάλια και τέσσερις εφημερίδες, να τού δίνεται χώρος να μιλήσει σ’ ένα από το σημαντικότερα think tanks παγκοσμίως, το να επιλέγει ο ΥΠΕΞ της φιλοξενούσας χώρας να παρίσταται σε μια διάλεξη ενώ το προηγούμενο βράδυ «μποϊκόταρε» τη δεξίωση μεγάλης χώρας… δεν μπορεί να το πει κάποιος ότι είναι ένα τυχαίο γεγονός. Αλλά αντίθετα δείχνει μια πολύ στοχευμένη και σαφή πρόθεση από ινδικής πλευράς όσον αφορά τις σχέσεις του Νέου Δελχί με τη Λευκωσία.

Η τελευταία επίσκεψη Κύπριου υπουργού Εξωτερικών στο Νέο Δελχί πάει πίσω δεκατέσσερα χρόνια όταν επισκέφθηκε την μεγάλη ασιατική χώρα, ο τότε ΥΠΕΞ Μάρκος Κυπριανού. Ενώ χρειάστηκαν κάπου δύο δεκαετίες για να επισκεφθεί την Κύπρο Ινδός πρωθυπουργός, με τον Ναρέντρα Μόντι, να επισκέπτεται το νησί τον περασμένο Ιούνιο. Η επίσκεψη του Κωνσταντίνου Κόμπου, αυτή την εβδομάδα, θεωρείται και προπαρασκευαστική της επίσκεψης που θα πραγματοποιήσει τον ερχόμενο Μάιο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης στην Ινδία.  Μια επίσκεψη η οποία συμπίπτει με την κορύφωση της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ, και θα έχει ιδιαίτερη γεωστρατηγική και πολιτική βαρύτητα εάν ληφθεί υπόψη το ποιοι είναι οι στόχοι του Νέου Δελχί όσον αφορά τις σχέσεις της Ινδίας με την ΕΕ.

Το σχέδιο δράσης 2025-2029

Υποδεχόμενος τον Κύπριο ομόλογό του, ο Ινδός Υπουργός Εξωτερικών Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσανκάρ, τόνισε πως η ενίσχυση των δεσμών της χώρας «τόσο με την Κύπρο όσο και με την ΕΕ παραμένει βασική προτεραιότητα για την Ινδία», εκφράζοντας εκτίμηση για «την ακλόνητη υποστήριξη» της Λευκωσίας στις ευρωϊνδικές σχέσεις.

Ο Ινδός ΥΠΕΞ σημείωσε περαιτέρω ότι την Κοινή Δήλωση για την Εφαρμογή Συνολικής Εταιρικής Σχέσης, η οποία εκδόθηκε κατά την επίσκεψη Μόντι στην Κύπρο, η οποία παρέχει καθοδήγηση για περαιτέρω εμβάθυνση των διμερών σχέσεων σε μια σειρά από τομείς.

  • Η Κοινή Δήλωση που ακολούθησε την συνάντηση Χριστοδουλίδη-Μόντι, τον περασμένο Ιούνιο, επιβεβαίωσε τον κοινό στόχο για μακροπρόθεσμη στρατηγική συνεργασία (τομείς άμυνας, κυβερνοασφάλειας, καταπολέμησης της τρομοκρατίας, διαχείρισης κρίσεων, Έρευνας και Καινοτομίας, Τεχνητής Νοημοσύνης, ψηφιακών υποδομών, ναυτιλίας, πολιτισμού και τουρισμού / συνδεσιμότητας / πτήσεων).

Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβρη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, Κόμπος και Τζαϊσανκάρ συμφώνησαν το Κοινό Σχέδιο Δράσης 2025-2029, και το οποίο καθορίζει βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους σ’ όλους αυτούς του τομείς συνεργασίας. Και όπως ανέφερε ο ΥΠΕΞ Τζαϊσανκάρ το σχέδιο δράσης ήδη έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται.

Κόμβος πρόσβασης της Ινδίας στην Ευρώπη

Η Κύπρος στηρίζει την ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ινδίας, στο πλαίσιο της υφιστάμενης στρατηγικής σχέσης αλλά και της νέας Στρατηγικής που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ιδιαίτερα εν όψει Κυπριακής Προεδρίας Συμβουλίου ΕΕ.  Κύριο θέμα παραμένει αυτό της σύναψης Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου, με την Κύπρο να στηρίζει πλήρως την ταχεία ολοκλήρωση των σχετικών διαπραγματεύσεων.  Ιδιαίτερης σημασίας η ετοιμότητα Κύπρου να λειτουργήσει ως κόμβος για την πρόσβαση της Ινδίας στην Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή μας στο πλαίσιο του India – Middle East – Europe (IMEC) connectivity.

  • Αναλύοντας το ρόλο της Κύπρου στην περιοχή, ο Κ. Κόμπος είπε κατά την ομιλία του στο ICWA: «Σε μια εποχή όπου η συνδεσιμότητα καθορίζει την ισχύ, η Κύπρος προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα ως χρηματοοικονομικός και νομικός κόμβος εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνδεδεμένος με τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και πέραν αυτών. Ως μέρος των περιφερειακών τριμερών με την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ιορδανία, προωθώντας τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας και της ασφάλειας, ως χώρα με άριστες σχέσεις με όλες τις χώρες του Κόλπου και ως πλατφόρμα διαλόγου μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Σε αυτή τη δυναμική κατάσταση, θεωρούμε την Ινδία ως φυσικό εταίρο και σύμμαχο».

Η Λευκωσία αναγνωρίζει τον ρόλο που έρχεται να παίξει στη διεθνή πολιτική σκηνή η Ινδία και στη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ, σε δύο μήνες, σύμφωνα με τα όσα είπε ο Κ. Κόμπος, θα δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενίσχυση της εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ινδίας. Ενώ την ίδια ώρα υπογράμμισε πως η Κύπρος υποστηρίζει σθεναρά τη σύναψη συμφωνίας ελευθέρων συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Ινδίας, η οποία βρίσκεται εδώ και χρόνια υπό διαπραγμάτευση. Σύμφωνα με τον Κύπριο ΥΠΕΞ «η επιτυχής σύναψη αυτής της συμφωνίας όχι μόνο θα ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ της ΕΕ και της Ινδίας, αλλά θα ανοίξει τεράστιες οικονομικές ευκαιρίες για την Κύπρο, την Ινδία και όλες τις ευρωπαϊκές χώρες».

Σταθερός υποστηρικτής στο Κυπριακό

Ινδία αποτελεί σταθερό υποστηρικτή των προσπαθειών επίλυσης του Κυπριακού εντός του συμφωνημένου πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ. «Η Ινδία επαναλαμβάνει την ακλόνητη υποστήριξή της στην κυριαρχία, την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», τόνισε ο ΥΠΕΞ Τζαϊσανκάρ υποδεχόμενος τον Κ. Κόμπο.

Η πολιτικοστρατιωτική ενίσχυση του Πακιστάν από την Τουρκία είναι ένας παράγοντας που δεν περνά απαρατήρητος από πλευράς Ινδίας. Με το Νέο Δελχί να φροντίζει σε κάθε περίπτωση να στέλνει τα ανάλογα μηνύματα προς την κατεύθυνση της Άγκυρας είτε υποστηρίζοντας τις κυπριακές θέσεις σε διεθνή φόρα, είτε «μποϊκοτάροντας» την εθνική επέτειο της τουρκικής ανεξαρτησίας.

Κινήσεις οι οποίες έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα σε μια περίοδο κατά την οποία η Τουρκία προσπαθεί μέσα από συμφωνίες πολλών δισεκατομμυρίων να ενισχύσει τόσο την διεθνή όσο και την ευρωπαϊκή της παρουσία. Και σ’ αυτό το παιχνίδι σίγουρα η Κύπρος δεν μπορεί την ανταγωνιστεί και είναι κάτι το οποίο η Λευκωσία το ξέρει, το αντιλαμβάνεται και το δηλώνει καθημερινά. Και αυτές τις συμφωνίες των πολλών δισ. η Τουρκία προσπαθεί να τις χρησιμοποιήσει εν ώρα διαπραγματεύσεων.

Όπως χαρακτηριστικά υπογράμμισε ο Κ. Κόμπος μιλώντας το ινδικό ακροατήριο την περασμένη Πέμπτη, τα μικρά κράτη λειτουργούν διαφορετικά και γι’ αυτά οι διαπραγματεύσεις είναι ένα πολύ διαφορετικό παιχνίδι. Και πως μπορεί μια χώρα όπως η Κύπρος να κινηθεί σ’ αυτό το πεδίο; «Με επιχειρηματικό πνεύμα, δημιουργώντας συμμαχία, όντα αξιόπιστος και χρήσιμος, και συχνά εκπλήσσοντας τους άλλους με τις πρωτοβουλίες σου», τόνισε ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών.

Η Κύπρος σημαντικό κομμάτι στη γεωστρατηγική επέκταση της Ινδίας

Ο υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος σε δήλωσή του μετά το πέρας της επίσκεψής του στο Νέο Δελχί, και ανακεφαλαιώνοντας τη σημασία των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες, υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Η Ινδία είναι ένας φυσικός σύμμαχος της Κυπριακής Δημοκρατίας και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα σημαντικό κομμάτι της γεωστρατηγικής επέκτασης της οποία η Ινδία θέλει να έχει».

Όπως ανέφερε ο Κ. Κόμπος «έχει συμφωνηθεί σε επίπεδο ηγετών η διαμόρφωση ενός στρατηγικού πλάνου, ενός οδικού χάρτη που να οριοθετεί τη στρατηγική μορφή της σχέσης μεταξύ Κύπρου και Ινδίας». Κατά τη συνάντησή του με τον Ινδό ομόλογό του είχαν την ευκαιρία να αξιολογήσουν την πρόοδο από τον Ιούνιο (και την επίσκεψη Μόντι στο νησί) μέχρι και τώρα και παράλληλα να καθορίσουν τα επόμενα βήματα προς τα εμπρός.

Σύμφωνα με τον Κύπριο ΥΠΕΞ η ατζέντα  καλύπτει ένα ευρύ φάσμα τομέων που έχουν να κάνουν με την παιδεία, τη ναυτιλία την κινητικότητα εργαζομένων, τον πολιτισμό κ.ά.. Αναφερόμενος στις συνομιλίες του με τον Συμπραχμανιάμ Τζαϊσανκάρ ο Κωνσταντίνος Κομπος σημείωσε: «Έχουμε διαπιστώσει σημαντική πρόοδο, έχουμε επίσης διαπιστώσει ότι έχει προκύψει μια σειρά επισκέψεως εκατέρωθεν, όλο αυτό το σύντομο διάστημα και θα εντατικοποιήσουμε την προσπάθειά ώστε να δημιουργηθεί εκείνο το θεσμικό πλαίσιο ώστε να αντανακλά την ισχυρότατη πολιτική βούληση που οι δύο πλευρές έχουν επιδείξει».

Συνεχίζοντας ο κ. Κόμπος υπογράμμισε πως η σχέση της Κύπρου με την Ινδία «είναι σχέση με ιστορικό βάθος, αλλά ακόμα μεγαλύτερη προοπτική και μέλλον». Η συνταύτιση συμφερόντων και η ευθυγράμμιση προθέσεων έρχονται να συνδεθούν με την εμπορική δραστηριότητα που αφορά την Ασία, την Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, μέσω της Κύπρου. Και «αυτό είναι το στρατηγικό σχέδιο των δύο χωρών» ανέφερε καταλήγοντας ο Κωνσταντίνος Κόμπος.