Σταύρος Αυγουστίδης: Ανάμεσα σε δυο κόσμους

 

Είσαστε διπλωμάτης, ωστόσο ασχολείστε συστηματικά και με την τέχνη. Τι σας τράβηξε το ενδιαφέρον σ’ αυτό τον χώρο; Από μικρή ηλικία έμαθα να εκτιμώ την τέχνη και τη δημιουργία σε όλες τις μορφές. Έμαθα να βλέπω, να παρατηρώ, όχι απλά να κοιτώ, να φιλτράρω και να αφομοιώνω όλα αυτά που η συνείδησή μου θεωρεί σημαντικά. Επεισόδια, στιγμές της ζωής που σου προσφέρουν εικόνες και μαθήματα. Ως εγγονός του αρχιτέκτονα Θεοδόση Λαμπρίδη, βίωσα γρήγορα την ομορφιά της γραμμής και του σχεδίου, εκτίμησα εύκολα τη σημασία της καλαισθησίας σε όλα τα στάδια της δημιουργίας. 

Παρακολουθήσατε μαθήματα τέχνης; Έκανα ελάχιστα, δυστυχώς, μαθήματα με τον μεγάλο Κύπριο καλλιτέχνη Λευτέρη Οικονόμου, που με βοήθησαν να καταλάβω καλύτερα τον πλούτο που η τέχνη μπορεί να προσφέρει στον υποψήφιο δημιουργό της. Μέσα από τη δημιουργία, ανατυπώνω τον φανταστικό μου κόσμο με άφθονο χρώμα και συχνά απροσδιόριστο σχήμα. Έναν κόσμο όπως εγώ θέλω να τον βλέπω ή όπως θέλω να είναι. Χρώμα, ελευθερία, πίστη, αρχές, αξίες, ζωή, συναίσθημα, έρωτας, ομορφιά, περηφάνια… Ακούω και παρατηρώ με χρώμα και σχήμα. 

 

 

Και με τις πολιτικές επιστήμες πώς ασχοληθήκατε; Κατέληξα στις πολιτικές επιστήμες, τις διεθνείς σχέσεις και τη διπλωματία, στην προσπάθειά μου να υπηρετήσω την πατρίδα μου από ένα διαφορετικό πόστο. Αυτό το «μικρόβιο», το προσωπικό συναίσθημα ευθύνης και υπηρεσίας προς την πατρίδα, μου το εμφύτευσε ο πατέρας μου, Αντιστράτηγος ε.α. Λουκής Αυγουστίδης. Η τέχνη και το σχέδιο, ωστόσο, δεν έπαψαν να είναι μέρος της καθημερινότητάς μου. Χωρίς ξεκάθαρη θεματολογία και λογική, μικρά σχέδια αρχικά με μολύβι, αργότερα με μελάνι, ακρυλικά και άλλα υλικά και επιφάνειες. 

 

Είναι ένα είδος απόδρασης για σας η δημιουργία; Κάποιος μπορεί να το θεωρήσει και ως μια απόδραση. Συχνά το λέω κι εγώ. Είναι όμως κάτι πέρα από αυτό. Ένα πλαίσιο χωρίς πλαίσιο. Διπλωμάτης καριέρας σε ρόλο καλλιτέχνη ή το αντίθετο. Μια ζωή ευλαβικής τήρησης του επαγγελματικού πρωτοκόλλου και καλλιτεχνικής αναρχίας. Και την ίδια στιγμή, μια ζωή συνεχούς αποδημίας και επαναπατρισμού. Ένα ατελείωτο ταξίδι αναζητήσεων, συναντήσεων, γνωριμιών και επαφών με το νέο. 

 

Έχετε διαμορφώσει ένα δικό σας εικαστικό ύφος; Ασχολήθηκα με ένα είδος τέχνης γνωστό ως «doodling art». Όλα ξεκινούν από κάποιο μικρό και συχνά ασυνάρτητο σχέδιο και καταλήγουν σε ένα έργο τέχνης, το οποίο θέλω να προκαλεί συναίσθημα και αντίδραση. Τα σχέδιά μου κρύβουν, συνειδητά ή και υποσυνείδητα, έναν αυθορμητισμό, μια παιδικότητα και κίνηση, ένα αίσθημα ελευθερίας ή μιας ανάγκης για απόδραση από την καθημερινότητα. Ένας φανταστικός κόσμος, τον οποίο δεν είσαι υποχρεωμένος να εξηγήσεις. Ένας κόσμος χωρίς πλαίσιο ή συγκεκριμένο στόχο προς εκπλήρωση. Μια εμπειρία η οποία μπορεί στο μυαλό κάθε παρατηρητή να ταξιδέψει πέρα από τα αυστηρά όρια της επιφάνειας του καμβά ή του χαρτιού. 

 

 

Τι σας δίνει την αφορμή να ξεκινήσετε να επεξεργάζεστε κάποιες ιδέες; Οι εμπειρίες και οι εικόνες που κέρδισα στο «ταξίδι» μου ως διπλωμάτης, η ανατροφή μου και τα καθημερινά διδάγματα από τους ανθρώπους που έχω δίπλα και γύρω μου, της συζύγου μου Ντανιέλας και των παιδιών μας, των γνωστών και άγνωστων που παρατηρώ, του κάθε κόσμου που ζω και τις διαφορετικές εικόνες που προσφέρει, όλα αυτά αποτελούν πηγές έμπνευσης και τα κύρια ερεθίσματά μου ως δημιουργού. 

 

Θεωρείτε  τον εαυτό σας πρώτα καλλιτέχνη και μετά διπλωμάτη ή το αντίθετο; Δεν έχει σημασία ποιο προηγείται, αλλά το συναίσθημα που τελικά σου προσφέρει και συμπληρώνει αυτό που το άλλο «αποτυγχάνει» να σου χαρίσει. Όπως όλοι, στην καθημερινότητά μου επενδύω αρκετή ενέργεια στην εκπλήρωση των απαιτητικών επαγγελματικών και οικογενειακών μου υποχρεώσεων.

Με την τέχνη προσπαθώ να πετύχω μια ισορροπία και να διατηρήσω τη δημιουργικότητά μου. Έχω ανακαλύψει λοιπόν έναν παράλληλο κόσμο, τον οποίο διαμορφώνω χωρίς σχεδιασμό και υποχρεώσεις. Σε αυτή τη διάσταση βρίσκω ηρεμία, ικανοποίηση και το αίσθημα της επιτυχίας και της εκτίμησης, σχεδόν καθημερινά. Ιδιαίτερα από τους ανθρώπους δίπλα μου. Μέσα από την τέχνη εκφράζω πιο εύκολα και χωρίς αναστολές τον ψυχικό μου κόσμο. Λέω συχνά σε ανθρώπους γύρω μου, «μια δημιουργία την ημέρα». Όλοι οι άνθρωποι είμαστε εκ φύσεως δημιουργοί. Η «δύναμη» της δημιουργίας, το αποτέλεσμα δηλαδή της δημιουργικότητας σε οποιαδήποτε μορφή, μπορεί να επαναφέρει τις ισορροπίες στη ζωή του κάθε ανθρώπου.  

 

 

Αυτή την περίοδο συνεργάζεστε με τη σχεδιάστρια μόδας Λεβίνια Κονιαλιάν για τη νέα της κολεξιόν. Ήταν μια διαφορετική πρόκληση για σας αυτή η συνεργασία; Με τη Λεβίνια ανακαλύψαμε ένα κοινό έδαφος δημιουργίας και καλλιτεχνικών αξιών. Άλλωστε, τέχνη δεν είναι αυτό που κάνουμε, αλλά αυτό που πραγματικά είμαστε. Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα η καλλιτεχνική συνεργασία μου με τη συμπατριώτισσά μας ταλαντούχα σχεδιάστρια μόδας, η οποία δημιούργησε και θα παρουσιάσει σύντομα μια εκπληκτική σειρά για το φετινό καλοκαίρι, με την ονομασία «Αγόρι του Αιγαίου».

 

Πώς αξιοποιείτε, ως διπλωμάτης, αυτή την αγάπη σας για την τέχνη και τον πολιτισμό; Μέσα από την εμπειρία μου ως διπλωμάτης έμαθα να εκτιμώ τις δυνατότητες, την αξία και την προσφορά του πολιτισμού. Θεωρώ ότι ο πολιτισμός, σε όλες του τις μορφές και μεταφορές, αποτελεί και τη μοναδική «σανίδα σωτηρίας» στον «κανιβαλισμό» της καθημερινότητάς μας. Ο πολιτισμός μπορεί να μας προσφέρει όλα αυτά που ο κόσμος μας έχει απολέσει, όπως είναι η παράδοση, οι αξίες, οι αρχές, η περηφάνια, η διαχρονικότητα, η αποδοχή, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα κ.λπ. Πάνω από όλα, ο πολιτισμός σου λέει την «αλήθεια», λέει αυτά που ο ανθρώπινος λόγος και πράξη αδυνατούν, καταρρίπτοντας προκαταλήψεις και προάγοντας την ελευθερία, την ισότητα, ακόμη και την ειρήνη. Επομένως, ο πολιτισμός δημιουργεί εμπιστοσύνη και αλληλοσεβασμό.

 

Πιστεύετε ότι ο πολιτισμός μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό «όπλο» στη διπλωματία; Δεν είναι τυχαίο ότι ο πολιτισμός αποτελεί σημαντικό πυλώνα της διπλωματίας διεθνώς. Μέσω της «πολιτιστικής διπλωματίας», η οποία αποτελεί μέρος αυτού που ονομάζουμε «δημόσια διπλωματία», τα κράτη προωθούν την εικόνα τους, τις θέσεις και τα εθνικά τους συμφέροντα, προβάλλοντας διεθνώς, σε διμερές και πολυμερές επίπεδο, την ιστορία και τον πολιτισμό τους.  

 

Η Κύπρος σε ποιο βαθμό αξιοποιεί την πολιτιστική διπλωματία; Προσωπικά πιστεύω ότι οφείλουμε να είμαστε πιο δημιουργικοί στον τομέα  άσκησης της εξωτερικής μας πολιτικής, μέσω της εισαγωγής μιας εθνικής στρατηγικής. Αυτό ακριβώς επιχειρούμε να κάνουμε τώρα. Αυτό που διαπιστώνω επίσης από την υπηρεσία μου σε Διπλωματικές Αποστολές στο εξωτερικό, είναι ότι ο πολιτισμός προάγεται καλύτερα όταν η όποια δράση έχει ως αφετηρία την προώθηση των κοινών πολιτιστικών στοιχείων των συνεργαζόμενων χωρών. Αυτό που ονομάζω «Διπλωματία για τον Πολιτισμό». Το κτίσιμο δηλαδή μιας μακροχρόνιας σχέσης κατανόησης, αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης μεταξύ των λαών.

 

Ως πρέσβης της Κύπρου στη Βουλγαρία, συμμετείχατε σε κάποιες πολιτιστικές δράσεις. Με ποια αφορμή έγιναν; Κατά την πρόσφατη υπηρεσία μου ως πρέσβης της Κύπρου στη Βουλγαρία, παρουσιάσαμε ως Πρεσβεία την πολιτιστική δράση «Art4Charity». Συμπεριλάμβανε σειρά φιλανθρωπικών εκδηλώσεων και συμμετοχή σε δράσεις οι οποίες είχαν στόχο την προώθηση του πολιτισμού των δύο χωρών, Κύπρου και Βουλγαρίας. 

 

 

Συνεργαστήκατε με κάποιους ντόπιους καλλιτέχνες για τις δράσεις αυτές; Η πρώτη εκδήλωση στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας ήταν η κοινή έκθεση ζωγραφικής με έργα του Βούλγαρου καλλιτέχνη Νικολάι Ρούσεφ και δικά μου. Όλα τα έσοδα της συγκεκριμένης έκθεσης προσφέρθηκαν για την ενίσχυση του φιλανθρωπικού έργου της UNICEF Βουλγαρίας. Σημαντικότερη δράση της πρωτοβουλίας «Art4Charity» είναι το καλλιτεχνικό project με την ονομασία «Sofia in fragments». Στη συγκεκριμένη δράση συνεργάστηκα με τον Βούλγαρο φωτογράφο Βεντζισλάβ Πετρόβ, σε μια φωτογραφική και καλλιτεχνική περιήγηση στην πόλη και τα περίχωρα της Σόφιας. Το πρώτο μέρος του project παρουσιάστηκε σε έκθεση στην πρεσβεία μας, με έργα ζωγραφικής και φωτογραφίες εμπνευσμένα από την πρωτεύουσα της Βουλγαρίας. 

 

Και το δεύτερο μέρος τι περιλάμβανε; Το δεύτερο μέρος της συγκεκριμένης δράσης ολοκληρώθηκε με την έκδοση ενός καλλιτεχνικού λευκώματος, το οποίο, πέραν του πλούσιου φωτογραφικού υλικού και των έργων τέχνης, συμπεριλαμβάνει και ποιήματα σημαντικών Κύπριων και Βούλγαρων καλλιτεχνών με θέμα την πόλη. Η πρώτη «πειραματική» έκδοση του εξαιρετικού αυτού λευκώματος ολοκληρώθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την αναχώρησή μου από τη Βουλγαρία τον περασμένο Αύγουστο και ευελπιστώ ότι σύντομα θα προχωρήσουμε στη δεύτερη έκδοση, την οποία και θα παρουσιάσουμε επίσημα. 

 

Κάποια από τα έργα σας κοσμούν το κτήριο της Πρεσβείας της Ιταλίας. Πώς προέκυψε αυτή η δουλειά; Μέσα από αυτή τη δράση που ανέφερα πιο πάνω, καταφέραμε να αναδείξουμε κοινές αξίες και οράματα, δημιουργώντας μια σχέση αλληλοκατανόησης και εμπιστοσύνης. Αποτελέσματα που, κατά την άποψή μου, μόνο ο πολιτισμός μπορεί να πετύχει. Με το ίδιο σκεπτικό, και μετά από πρωτοβουλία του Ιταλού πρέσβη στη Σόφια, Stefano Baldi, και σε συνεργασία με τον Βεντζισλάβ Πετρόβ και την εικαστικό σύζυγό του Βικτώρια, προχωρήσαμε σε μια διαφορετική δημιουργική δράση, διακοσμώντας με έργα τέχνης μέρος του εξωτερικού τοίχου της Πρεσβείας της Ιταλίας. Αυτό αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα και την Κύπρο.

 

maria.panayiotou@phileleftheros.com