Η ταλαντούχα Κύπρια μουσικός μιλά για τη συμμετοχή της στην ομάδα των 50 μουσικών που παίζουν στην World Expo στο Ντουμπάι και για την αφοσίωσή της στην λύρα.
– Πώς ξεκίνησε το ενδιαφέρον σου για τη λύρα; Παίζω μουσική από 12 χρονών, έπειτα από παρότρυνση του παππού μου, ξεκινώντας με μαθήματα κλασικής κιθάρας. 17 χρονών όμως είδα σε συναυλία στη Λευκωσία δύο από τους μετέπειτα δασκάλους μου, την Κέλυ Θωμά και τον Ρος Ντέιλι, και άκουσα τη λύρα από κοντά για πρώτη φορά. Σε συνδυασμό με το μεγάλο ενδιαφέρον που είχα από την εφηβεία για τις μουσικές παραδόσεις και σε άλλους πολιτισμούς του κόσμου, και με τη μερική ενασχόλησή μου με το κοντραμπάσο και το βιολοντσέλο εκείνα τα χρόνια, που είναι όργανα με δοξάρι, όπως και με τη συμμετοχή μου για τρία χρόνια στην Ορχήστρα «Τέρπανδρος», ξεκίνησε η επιθυμία μου να παίξω λύρα. Αρχικά μελέτησα και έπαιξα την πολίτικη λύρα για περίπου 10 χρόνια, αλλά μετακομίζοντας στην Κρήτη το 2013, κοντά στον Ρος και την Κέλυ και το Μουσικό Εργαστήρι Λαβύρινθος, κατάλαβα ότι η λύρα με συμπαθητικές χορδές είναι το όργανο που με εκφράζει καλύτερα, και έτσι αφοσιώθηκα από τότε αποκλειστικά σε αυτό.
– Με τι ακούσματα μεγάλωσες; Μεγάλωσα ακούγοντας μουσική πολύ διαφορετικών ειδών. Κυρίως ελληνική και ξένη pop στο ραδιόφωνο από παιδί. Στην εφηβεία, «ανακάλυψα» την τότε σύγχρονη ελληνική αλλά και ξένη rock μουσική, κυρίως των ’60 και ’70, όπως Pink Floyd, Bob Dylan, Deep Purlple, Janis Joplin κ.ά. Επίσης ρεμπέτικα, reggae, funk, blues και εθνικές μουσικές από πολλές κουλτούρες του κόσμου.
– Ποιου άλλου είδους μουσική σε ενδιαφέρει να ακούς; Ακούω πάντα πολλή μουσική του είδους που μελετώ την κάθε περίοδο. Τα τελευταία τρία χρόνια, κυρίως μουσική της Κρήτης και σύγχρονη δημιουργία που έχει επίκεντρο τη λύρα. Με ενδιαφέρει όμως στο σύνολό της αυτό που αποκαλούμε Τροπική Μουσική, που περικλείει γεωγραφικά τις μουσικές παραδόσεις από την Ανατολική Μεσόγειο μέχρι και την Ινδία. Ακούω και μουσική από πολλές διαφορετικές γεωγραφικά γωνιές του πλανήτη, νέων μουσικών και δημιουργών, φτάνει να είναι «καλή», στη βάση πάντα των δικών μου κριτηρίων.
– Πόσο σε καθόρισε η εμπειρία που είχες παρακολουθώντας μαθήματα με τον σπουδαίο Ρος Ντέιλι; Κοντά στον Ρος, βλέπω ακόμα και μαθαίνω πως ένας μουσικός πρέπει πρώτα από όλα να είναι άνθρωπος με την ομορφότερη σημασία της λέξης, και τι θα πει αφοσίωση με αγνότητα και σοβαρότητα στη μουσική, όπως και η ταπεινότητα που μόνο αυξάνεται με τον καιρό, όταν ο μουσικός αντιλαμβάνεται πως η μουσική είναι πάνω από οτιδήποτε άλλο, από οποιοδήποτε προσωπικό όφελος, και εμείς απλά την υπηρετούμε.
– Είσαι δημιουργός του Μουσικού Εργαστηρίου Λαβύρινθος στην Κύπρο. Υπάρχει ενδιαφέρον στον τόπο μας για την παραδοσιακή και τροπική μουσική; Η τελευταία δεκαετία απέδειξε πως το ενδιαφέρον γι’ αυτά τα είδη μουσικής έχει επικρατήσει και στην Κύπρο. Πολλά νέα παιδιά ξεκινούν πλέον να μελετούν όργανα της παράδοσης και μπαίνουν σε αυτό τον κόσμο από πολύ νεαρή ηλικία, με πολύ αξιόλογους μουσικούς που είτε είναι Κύπριοι είτε από άλλες χώρες και ζουν στην Κύπρο.
– Η κυπριακή μουσική έχει κάποια κοινά στοιχεία με την κρητική; Έχουν κοινά χαρακτηριστικά, αν και πολλές φορές δεν διακρίνονται εύκολα. Οι χοροί, που χαρακτηρίζουν βασικά τη λειτουργία τους, είναι πολύ διαφορετικοί, όμως η τροπικότητα, η μελωδική ανάπτυξη σε αρκετές περιπτώσεις, όπως και η στιχουργία έχουν πολλά κοινά. Υπάρχουν περιπτώσεις που οι δύο παραδόσεις μοιράζονται ακόμα και τις ίδιες μελωδίες, προσαρμοσμένες στον εκάστοτε τόπο.
– Αυτή την περίοδο συμμετέχεις στην World Expo στο Ντουμπάι. Πώς έγινες μέλος της ομάδας των 50 μουσικών που παίζουν στην έκθεση; Με προσέγγισε μέσω διαδικτύου ο μουσικός διευθυντής της εταιρείας που ανέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής ψυχαγωγίας της expo2020dubai, ο οποίος είδε τυχαία ένα video στο youtube στο οποίο παίζω. Από ότι μου είπε ο ίδιος, ακούγοντάς με στο video, ήξερε από τα πρώτα δευτερόλεπτα ότι ταίριαζα στο μουσικό του όραμα για την expo.
– Είναι σημαντική για σένα αυτή η αλληλεπίδραση με μουσικούς από άλλες χώρες; Έχει πάρα πολύ μεγάλη και ζωτική μουσικά σημασία για μένα, αφού το να γνωρίζω σπουδαίους μουσικούς από πολλές χώρες του κόσμου, και να μοιράζομαι τη σκηνή μαζί τους, με φέρνει σε άμεση επαφή με κουλτούρες και μουσικές παραδόσεις που πάντα με ενθουσίαζαν, με προκαλεί μουσικά και τεχνικά στο όργανο, και έρχεται να επιβεβαιώσει ξανά πως η μουσική είναι η μία κοινή γλώσσα του πλανήτη, και βασική ανάγκη για τον άνθρωπο όπως το οξυγόνο.
– Μίλησέ μας λίγο για την καθημερινότητά σου στο Ντουμπάι… Η εμπειρία μου μέχρι τώρα, από τα τέλη Αυγούστου που ήρθα, είναι πραγματικά καταπληκτική. Το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου καθημερινά πάει στη μουσική, είτε στις ζωντανές συναυλίες στην expo, είτε σε πρόβες και προσωπική μελέτη. Εκτός από αυτό όμως, όλοι οι μουσικοί της ομάδας έχουμε αρκετό χρόνο να εξερευνήσουμε την πολύ σύγχρονη αυτή πόλη. Δεν λείπουν οι βόλτες στο παλιό κομμάτι της, που είναι και το αγαπημένο μου, όπως και εξορμήσεις στην έρημο και σε παραλιακά μέρη. Μου αρέσει πολύ να περνώ χρόνο και στην epxo σαν επισκέπτρια, να ακούω μουσικές, να δοκιμάζω φαγητά και να επισκέπτομαι τα pavilions των 192 χωρών που συμμετέχουν φέτος. Είναι σαν ένα ταξίδι σε ολόκληρο τον κόσμο.
– Η πανδημία έχει επηρεάσει σε κάποιο βαθμό την έκθεση που συμμετέχεις; Η πανδημία δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει την επτάμηνη ροή της expo και την προσέλευση των επισκεπτών, αφού όλοι και όλα λειτουργούν με ευλάβεια στην τήρηση των κανόνων προστασίας της υγείας από τον ιό. Φαίνεται πως το Ντουμπάι τα έχει καταφέρει μέχρι τώρα πολύ καλά.
– Πώς σκέφτεσαι να προχωρήσεις επιστρέφοντας στην Κύπρο; Ίσως κάποια ταξίδια με τη λύρα μου στο εξωτερικό, για νέες συνεργασίες με μουσικούς φίλους που γνώρισα εδώ στο Dubai. Το Μουσικό Εργαστήρι Λαβύρινθος Κύπρου και η διαδικτυακή πλατφόρμα του Λαβύρινθου (Labyrinth Online), παραμένουν φυσικά καθημερινές μου ενασχολήσεις, όπως και κάποια νέα projects που ετοιμάζουμε με την ομάδα αυτή για το άμεσο μέλλον.
Ελεύθερα, 23.1.2022.
