Μετά τον Νίκο Κοεμτζή, ο Αλέξανδρος Παρίσης ενσαρκώνει έναν ακόμη περίβλεπτο θύτη που δόξασε η ελληνική λαϊκή ηρωοποιία: τον λήσταρχο Χρήστο Νταβέλη.
Διάγοντας μια εξαιρετικά απαιτητική θεατρικά περίοδο με απανωτές προκλήσεις, μιλά για την επικαιρότητα και την αντιπροσωπευτικότητα της περίπτωσης Νταβέλη με αφορμή το έργο του Γιώργου Αρμένη που ανεβάζει το Θέατρο Δέντρο σε μια «ασπρόμαυρη» σκηνοθετική προσέγγιση της Στέλας Φυρογένη. Ένα από τα ερωτήματα που θέτει η παράσταση είναι πόσο έχει αλλάξει η έννοια της ελευθερίας ως ιδανικό 200 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση και του το επιστρέφουμε, ενώ ο ηθοποιός επιχειρεί να απαντήσει και στο ερώτημα κατά πόσο μπορούμε να ταυτιστούμε σε μια αντιηρωική εποχή μ’ έναν γνήσιο αντιήρωα σαν τον Νταβέλη.
– Είχες μια γεμάτη χρονιά με πολλούς απαιτητικούς ρόλους. Το αντιμετωπίζεις ως πρόκληση ή ως ευλογία; Ευλογία είναι και χαρά που μετά από δυο πολύ νευραλγικές σεζόν, τα θέατρα είναι έτοιμα να επικοινωνήσουν ξανά με τον κόσμο. O ηθοποιός είναι εποχιακό επάγγελμα. Μπορεί να είσαι άνεργος για καιρό ή μπορεί να κάνεις τέσσερα πράγματα ταυτόχρονα.
– Ποια προετοιμασία απαιτείται για να ερμηνεύσει κανείς έναν τέτοιο χαρακτήρα; Η γραφή του Γιώργου Αρμένη δεν αφήνει περιθώρια μελέτης για ψάξιμο γύρω από τη ζωή του Ήρωα. Το κείμενο λοιπόν δεν σου προσφέρει το περιθώριο ανάπτυξης των πιο εσωτερικών κόσμων. Το θέατρο είναι δουλειά συνόλου κι η καλύτερη προετοιμασία είναι να παραμένεις ανοιχτός στον σκηνοθέτη και τους συναδέλφους σου.
– Είναι λόγος ανησυχίας το να ταυτίζεσαι ή να γοητεύεσαι απ’ αυτόν; Το έργο και η ιστορική αναδρομή που κάνει έρχεται για να μας υπενθυμίσει ότι οι λαοί που δεν βάζουν μυαλό από τα λάθη τους, είναι καταδικασμένοι να τα επαναλαμβάνουν. Ο Νταβέλης βγήκε στο κλαρί για να αναζητήσει την ελευθερία του. Για να πράξει αυτό που θεωρούσε δίκαιο. Δεν μπορείς να ταυτιστείς μ’ εκείνη την εποχή. Μόνο να διακρίνεις τα κομμάτια της επανάληψης μπορείς. Όσο για την ανησυχία που λες, έχουν φροντίσει άλλοι να την έχουμε μονίμως στη ζωή μας για πολλά που συμβαίνουν γύρω μας.
– Πού εστιάζει η σκηνοθετική προσέγγιση της Στέλας Φυρογένη; Εστιάζει σε μια αισθητική που παραπέμπει σε ασπρόμαυρη ταινία. Σ’ αυτή την αιώνια καταδίκη του Έλληνα που ηδονίζεται απ’ τα λάθη του. Στην κόψη της κωμωδίας με το δράμα. Σε κάτι παλιό, νοσταλγικό που με τις μουσικές των Γιάννη Χριστοδουλιδη και Γιάννη Κουτή δημιουργεί κάτι φρέσκο.
– Πώς φαντάζεσαι σήμερα να λειτουργεί σε αναλογία ένας άνθρωπος σαν τον Χρήστο Νταβέλη; Δεν μπορώ να φανταστώ. Με το google earth να καραδοκεί, με τόσους δορυφόρους, απλά δεν μπορείς να κρυφτείς για να επαναστατήσεις. Επαναστάτη σήμερα μπορούμε να θεωρήσουμε κάποιον που πάει κόντρα στη μάζα. Κάποιον που αντιστέκεται σ’ έναν τρόπο ζωής που αγνοεί τον άνθρωπο. Πόσο δύσκολο αλήθεια να το επιλέξει κάποιος στις μέρες μας; Μικρές επαναστάσεις μέσα σε μια καθημερινότητα γεμάτη δυσκολίες μπορούν να γίνουν.
– Πόσο απέχει ο λαϊκός ήρωας από τον κακούργο; Τα χρόνια που δρούσε ο Νταβέλης, για κάποιους ήταν λαϊκός ήρωας και για κάποιους άλλους ήταν κακούργος. Την εποχή εκείνη οι συνθήκες έφεραν πολλούς ληστές που ήταν στα βουνά να παίρνουν χάρη από το παλάτι και να χρίζονται αξιωματικοί που θα κυνηγούσαν άλλους ληστές. Η αίσθησή μου, λοιπόν, είναι ότι πάντα οι επιλογές των ανθρώπων θα έχουν να κάνουν με το προσωπικό συμφέρον και σπανίως με το κοινό καλό. Οι πολλοί κοιμίζουν άνετα τη συνείδησή τους. Οι λίγοι δεν κοιμούνται ποτέ, γιατί ξέρουν.
– Επιστρέφω την ερώτηση: Πόσο έχει αλλάξει η έννοια της ελευθερίας ως ιδανικό 200 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση; Ζούμε μέσα στα σπίτια μας μαχόμενοι τον κορωνοϊό. Μας σταματούν τις δουλειές μας. Δεν μας αποζημιώνουν όπως θα έπρεπε. Μας ελέγχουν από παντού εάν θέλουν. Η εμπιστοσύνη και η επικοινωνία φθίνουν. Τα οικονομικά προβλήματα των περισσότερων είναι τεράστια. Το σύστημα προκαλεί με σκάνδαλα που θάβονται. Εμείς μεγαλώνουμε παιδιά προσπαθώντας να τους αδειάσουμε τον φόβο για το μέλλον. Όλα αυτά είναι η πραγματική εικόνα. Δεν έχουμε την παραμικρή σχέση μ’ αυτούς που έκαναν την επανάσταση του 1821. Εμείς θεωρούμε δεδομένη την ελευθερία μας. Αν το σκεφτούμε όμως λίγο βαθύτερα, ίσως χρειαστεί να αναθεωρήσουμε πολλά κι ίσως χρειαστεί να γίνει μια δίκη μας επανάσταση.
– Ποια ερμηνευτική σου στιγμή θυμάσαι πιο έντονα και γιατί; Δεν ξέχασα καμιά, ούτε θυμάμαι κάποια εντονότερα. Όλες, μα όλες, μ’ έχουν φέρει εδώ που τα λέμε σήμερα.
– Ποια οφέλη αυτής της δουλειάς που κάνεις δεν θα άλλαζες με τίποτα; Έμαθα να δίνω ευκαιρίες σε ανθρώπους που έκαναν λάθη. Μαθαίνω να έχω καλύτερη επικοινωνία με τους ανθρώπους. Ταξιδεύω ελεύθερα χωρίς να μπορεί να μ’ ελέγχει κανείς.
* «Ο τρομερός λήσταρχος Νταβέλης», Λευκωσία, Θέατρο Δέντρο 17, 20, 23, 24, 27, 30/10, 8μ.μ., 99520835, soldouttickets.com.cy, Λεμεσός, Τεχνοχώρος ΕΘΑΛ 15/10, Πάφος, Μαρκίδειο Θέατρο 31/10
